حکم نماز استخاره و نماز حاجت

در مورد نماز حاجت و نماز استخاره زیاد شنیده‌ام، روش این دو نماز چگونه است؟ دعاهای مسنونی که در این دو نماز ثابت است کدام‌اند؟
روش نماز استخاره در حدیث شریف به روایت جابربن‌عبدالله رَضِیَ اللَّـهُ عَنْهُ آمده است: «کَانَ رَسُولُ اللَّـهِ صَلَّى اللَّـهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَیُعَلِّمُنَا الاسْتِخَارَهَ فِی الأُمُورِ کُلِّهَا کَمَا یُعَلِّمُنَا السُّورَهَ مِنَ الْـقُرْآنِ، یَقُولُ: «إِذَا هَمَّ أَحَدُکُمْ بِالأَمْرِ، فَلْیَرْکَعْ رَکْعَتَیْنِ مِنْ غَیْرِ الْـفَرِیضَهِ، ثُمَّ لیَقُلِ: اللَّـهُمَّ إِنِّی أَسْتَخِیرُکَ بِعِلْمِکَ وَأَسْتَقْدِرُکَ بِقُدْرَتِکَ وَأَسْأَلُکَ مِنْ فَضْلِکَ الْـعَظِیمِ، فَإِنَّکَ تَقْدِرُ وَلا أَقْدِرُ وَتَعْلَمُ وَلا أَعْلَمُ، وَأَنْتَ عَلاَّمُ الْـغُیُوبِ. اللَّـهُمَّ إِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ خَیْرٌ لِی فِی دِینِی وَمَعَاشِی وَعَاقِبَهِ أَمْرِی، أَوْ قَالَ: عَاجِلِ أَمْرِی وَآجِلِهِ، فَاقْدُرْهُ لِی وَیَسِّرْهُ لِی، ثُمَّ بَارِکْ لِی فِیهِ، وَإِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ شَرٌّ لِی فِی دِینِی وَمَعَاشِی وَعَاقِبَهِ أَمْرِی، أَوْ قَالَ: فِی عَاجِلِ أَمْرِی وَآجِلِهِ، فَاصْرِفْهُ عَنِّی وَاصْرِفْنِی عَنْهُ، وَاقْدُرْ لِیَ الْـخَیْرَ حَیْثُ کَانَ، ثُمَّ أَرْضِنِی بِهِ». قَالَ: «وَیُسَمِّی حَاجَتَهُ».
بخاری (۷۳۹۰،۶۳۸۲،۱۱۶۲) و مسند احمد (۳/۳۴۳)و…
«پیامبر صَلَّى اللَّـهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ در همه‌ی کارها، به ما استخاره می‌آموخت همانگونه که سوره‌ایاز قرآن را به ما می‌آموخت، می‌فرمودند: «هرگاه یکی از شما بخواهد کاری را انجام دهد دو رکعت نماز بدون آن‌که آن‌را فرض بداند بخواند و سپس بگوید: الهی! به سبب علمت از تو درخواست خیر می‌کنم و به سبب قدرتت از تو طلب نیرو می‌کنم و از تو می‌خواهم که فضل عظیمت را شامل حال من کنی، چون تو، توانایی و من ناتوانم و تو می‌توانی و من نمی‌توانم و تو بسیار غیب می‌دانی. الهی! اگر می‌دانی که این کار برای دین، دنیا و عاقبت کارم یا فرمود برای حال و آینده‌ام خیر است آن‌را برای من مقدور کن و اگر می‌دانی که این کار برای دین، دنیا و انجام کارم یا فرمود برای حال و آینده‌ام بد است، آن‌را از من دور کن و مرا از آن منصرف ساز و خیر را هر جا که هست برایم مقدور فرما و مرا از آن خشنود نما» پیامبر صَلَّى اللَّـهِ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فرمود: «سپس اسم حاجتش را بگوید».
پس از خواندن سوره‌ی فاتحه، سوره‌ای کامل یا پاره‌ای از یک سوره‌ را بخواند.
اما نماز حاجت: در مورد این نماز احادیث ضعیف و منکری وارد شده که براساس علم و تحقیقات ما قابلیت استدلال نداشته و صلاح نیست به چنین احادیثی عمل شود.
وبالله التوفیق، وصلی الله علی نبینا محمد وآله وصحبه وسلم
فتاوای انجمن دایمی مباحث علمی و افتاء (۸/۱۶۰)