دعوت پیامبران به اصلاح عقیده

نه تنها پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌‌علیه‌وسلّم بلکه تمامی انبیا و رسولان گذشته نخستین و مهم‌ترین دستور کار‌شان دعوت به اصلاح عقیده بوده است؛ چنان‌که خداوند عزوجل فرموده است: «وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا نُوحِی إِلَیْهِ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ»؛ و هیچ رسولى را پیش از تو نفرستادیم مگر آن‌که به او وحى مى‌کردیم که معبود [راستینى] جز من نیست، پس مرا بپرستید.(انبیا:۲۵) امام سید ابوالحسن ندوی در این‌‌باره می‌نویسد: پیامبران الهی از عهد آدم تا خاتم‌الرسل علیهم‌الصلوه‌والسلام با این‌که فروعات دینشان مختلف بوده اما همگی حامل یک پیام بوده‌اند و همگی به‌سوی عقیده درست فرامی‌خوانده‌اند. پیامبران چون خود را مبعوث احساس می‌کردند و برای ‌ثمربخشیدن به رسالت خویش تردیدی نداشتند، با قاطعیت تمام پیام خویش را تبلیغ و از آن دفاع می‌کردند.

آنان با هیچ تطمیعی حاضر نبودند که از عقیده خود صرف‌نظر کنند و اعتقاد داشتند که هر فردی هر چند حامل صفات نیک و درست و هر قدر دارای یک زندگی اخلاقی باشد و به هر میزان در تأسیس یک حکومت یا ایجاد یک انقلاب، موفق باشد، مع‌الوصف اگر عمل او بدون عقیده درست باشد، هیچ‌گونه ارزشی ندارد؛ بنابرین تا زمانی‌که تمام کوشش‌ها بر اساس عقیده‌ای که پیامبران آورده‌اند و به‌سوی آن دعوت نموده‌اند، پایه‌گذاری نشده باشد، فاقد هرگونه اعتبار است.(ندوی،آیین زندگی:۲۲)

به‌همین‌علت حضرت ابراهیم علیه‌السلام و حضرت یعقوب علیه‌السلام در اندیشه درستی عقیده فرزندان و نسل بعد از خود هستند و در این زمینه آنان را به یکتاپرستی و اصلاح عقیده توصیه می‌کنند؛ چنان‌که در قرآن کریم آمده است: «وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِیمُ بَنِیهِ وَیَعْقُوبُ یَا بَنِیَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَکُمُ الدِّینَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ أَمْ کُنْتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِیهِ مَا تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِی قَالُوا نَعْبُدُ إِلَهَکَ وَإِلَهَ آبَائِکَ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِلَهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ»؛ و ابراهیم فرزندانش را به آن (فرمانپذیرى پروردگار) سفارش کرد. همچنین یعقوب [نیز فرزندانش را به آن سفارش کرد]: اى فرزندان من، خداوند این دین را برایتان برگزیده است. پس جز در مسلمانى نمیرید.آیا هنگامى که مرگ یعقوب فرارسید، حاضر بودید؟ آن‌گاه که به فرزندانش گفت: پس از من چه مى‌پرستید؟ گفتند: معبود تو و معبود پدرانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، آن معبود یگانه را مى‌پرستیم و ما فرمانبردار او هستیم.(بقره:۱۳۲ـ-۱۳۳)

همه پیامبران الهی در راستای اصلاح عقیده انسان‌ها صبورانه تلاش کرده‌اند، به‌ویژه حضرت ابراهیم علیه‌السلام که با شیوه‌های گوناگون و با حکمت‌های عملی به اصلاح عقیده قوم خود پرداخت و آنان را از عواقب بد عقاید نادرست‌شان آگاه کرد.