عیادت مریض: یعنی به خاطرحال پرسی مریضی رفتن.
(بیماربینی) یکی ازجملۀ سنتهای شرعی وآداب اسلامی هم عیادت مریض است که پیامبرﷺ در این باره تأکید نموده وخود به عیادت مریضان رفته وبرای شان دعای خیر نموده وتسلی داده است، ومسلمانان را نیزبه این سنت امرنمودهاند.
پیامبرﷺ علاوه برذکراهمیت وفضیلت بیش ازحد عیادت، بعضی آدابی را نیز برای آن بیان فرمودهاند که ازجمله:
آداب عیادت از این قرار است:
۱- بعد ازتقدیم سلام، بالای سرمریض نشسته، و برای مریض گفته شود:
«کـَیفَ تـَجدُکَ؟» طبیعتت چطور است؟.
۲- بعداً تسلی داده گفته شود: «لا بَأسَ طَهُورٌ إنشاءَ اللهُ».
جای پریشانی نیست، اگر خدا بخواهد به واسطۀ همین بیماری گناهانت را زایل میگرداند.
۳- شخصی که به عیادت مریض میرود، در کنار مریض نشسته، برایش سخنان تسلی بخش وشفایابی را گفته، اورا به صبرو شکر تلقین نماید. وذهن مریض را به این امرمتوجه ومعطوف نگهدارد که مریضی نیزبرای مسلمان رحمت الهی میباشد، زیرا رسیدن اندکترین تکلیف برای مسلمان، کفّارۀ گناهان وتقصیراتاش میگردد.
۴- اگرمریضی شدید باشد نباید زمان دراز نزد مریض نشست.
دعاء برای مریض:
۱- «بِسمِ اللهِ أرقِیکَ، مِن کُلِّ شَیءٍ یُؤذِیکَ، مِن شَرِّ کُلّ نَفس ٍ أو عِین ٍ حَاسِدٍ، اَللهُ یَشفِیکَ، بـِسمِ اللهِ أرقِیکَ».
بنام الله ازهرچه اذیتت میکند مداوایت مینمایم، ازشرهرنفس یاچشم حسود،الله تعالی شفایت میدهد، بنام الله مداوایت میکنم.
۲- «اَللهُمَّ رَبِّ النَاسِ اَذهَبِ البَأسَ وَ اشفِ اَنتَ الشَّافِی لاَ شِفَاءَ اِلاَ شِفَاءُکَ شِفاءً لاَ یُغَادِرُ سَقَماً».
ازاُم المومنین عایشه (رضی الله عنها) روایت است که رسول الله ﷺ هنگام عیادت ازبیماران، دست راست خود را بالای جسم مریض کشیده ودعا میفرمود: «ای پروردگار انسانها! رنج وتکلیف این مریض را دورساز، وشفا بخش که توشفا دهنده هستی، شفا بخشیدن خاص توست، این مریض را شفای کامل بخش که اثر بیماری در وجودش باقی نماند.»
۳- ابوداود ازعبدالله بن عباس(رضی الله عنهما) روایت میکند که نبی ﷺ فرمود: «کسی که مریضی را عیادت کند، واین دعا را هفت بار بالای آن مریض بخواند:
«أَسألُ اللهَ العَظِیم رَبَّ العَرش ِ العَظِیم أن یَشفِیَکَ» خداوند آن مریض را ازآن مرض صحت یاب میگرداند، بشرطیکه اجلش نشده باشد.
۴- بَرَاء بن عَازِب (رضی الله عنه) روایت میکند که:
«أمَرَنَا رَسُولُ اللهِ ﷺ بِعِیَادَهِ المَرِیضِ، وَ إتبَاعِ الجَنَازَهِ، وَ تَشمِیتِ العَاطِس ِ، وَ إبرَار ِ المُقسِمِ، وَ نَصر ِالمَظلُومِ، وَ إجَابَتِ الدَّاعِی، وَ إفشَاءِ السّلام ِ»
یعنی: رسول الله ﷺ ما را به احوال پرسی مریض وتشییع جنازهها ودعا برای عطسه زننده و بجای آوردن سوگند وکمک مظلوم وپذیرفتن دعوت وآشکارکردن سلام امرنمودند.