توبهایست صادقانه که سه امر مهم در آن وجود داشته باشد:
۱) دست کشیدن از گناه و ترک کلی آن.
۲) پشیمانی از اینکه مرتکب گناه شده است.
۳) عزم و تصمیم بر اینکه هیچگاه آن گناه را انجام ندهد.
و اگر در حین ارتکاب گناه به مسلمانی ظلم نموده است بر حسب امکان از او حلالیت بطلبد. چون که اگر در دنیا از او حلالیت نطلبد، در روز آخرت آن فرد حق خود را از او طلب میکند و بلاشک بر او قصاص صورت میگیرد و جزء ظلمی است که خداوند هیچ ذرهای از آن را ترک نمیکند.
پیامبرصلی الله علیه وسلم میفرماید:
«من کان عنده لأخیه مظلمه فلیتحلل منه الیوم قبل ألا یکون دینار و لا درهم، إن کان له حسنات أخذ من حسناته و إلا أخذ من سیئات أخیه فطرحت علیه».
[بخاری۳/۹۹ و۷/۱۹۷_احمد۲/۵۰۶]
«اگر از کسی بر گردن یکی از شما حقی است، از او حلالیت بجویید، قبل از اینکه روزی برسد که دینار و درهمی نداشته باشد، در ازای حلالیت به او بدهد. در آن روز اگر حسنهای داشته باشد، به طلبکار داده میشود و در غیر اینصورت از سیئات طلبکار گرفته و به سیئات او اضافه میشود».