وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
اگر از هر رهگذری سوال شود که چه کسی تو را رزق می دهد؟ به صورت بدیهی و پیشفرض می گوید، رازقِ انسان، تنها الله است..
اما آنگاه که تحت فشارِ کم رزقی واقع می شود و در تنگنا می افتد، و اگر مشخص تر بگوییم: آنگاه که با استفاده از آن مورد اذیت و آزار قرار می گیرد چه می گوید؟
اغلب اوقات می گوید: فلان شخص رزق مرا قطع نموده و فلانی می خواهد رزقم را از من بگیرد!
این واکنش حاکی از چیست؟ به طور قطع بیانگر این است آنچه که این فرد به صورت پیشفرض در ذهن دارد معنای حقیقی نداشته و در حقیقت اینگونه نیست! یا اینکه اگر این تصور، نوعی پیشفرض ذهنی نیز باشد هنوز در عمق وجدان وی جای نگرفته تا پس از آن به یک بدیهی و پیشفرض قلبی تبدیل شود و رفتار بر پایۀ آن استوار گردد!
و یا آنکه احساساتی صحیح بر اساس آن شکل گیرد؛ همان احساساتی که پس از آن، رفتار و سلوک صحیح بر مبنایش بنیان نهاده می شود!
آنگاه که خطاب الله به بنی اسرائیل را در سوره بقره مطالعه می نمودم، چیزی توجهم را به خود جلب نمود:
﴿وَإِذْ نَجَّیْنَاکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذَابِ یُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَکُمْ وَیَسْتَحْیُونَ نِسَاءَکُمْ وَفِی ذَلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظِیمٌ]
«و (به یاد آورید) آنگاه را که شما را از دست فرعون و فرعونیان رها ساختیم، آنان که بدترین شکنجه‌ها را به شما می‌رسانیدند، پسرانتان را سر می‌بریدند و زنانتان را زنده می‌گذاشتند و در این (شکنجه و تهدید به نابودی)، آزمایش بزرگی از جانب الله برایتان بود» (البقره : ۴۹)
عذاب از طرف فرعون صورت گرفته و اوست که فرزندانشان را می کشد و زنانشان را به بردگی می گیرد اما ابتلا و آزمایش از سوی الله اتفاق می افتد!
آیا به محض دیدن عذاب و شنیدن آن، این برداشت (که الله آن را مقدر نموده) به ذهن خطور می کند یا آنکه بلافاصله ذهن به سوی انجام دهندۀ مستقیم کار روان می گردد؟
انسان نیازمند آموختن و یادگیری است تا بداند که درست است فاعل، فعل را انجام داده اما در ورای آن، قَدَرِ الله قرار دارد!
و آنگاه که بدان پی بُرد و در اثر استقرار آن در خاطرش، برایش به یقین مبدل گشت، آیا از چه کسی می خواهد که بلا را از وی رفع و دفع نماید؟!
و این همان درسی است که از طریق راهنمایی و توجیه به دست می آید..
و در ذهن مومن، این مسأله به هیچ وجه با اخذ اسباب و استفاده از ابزارهای دنیایی مغایرتی پیدا نخواهد کرد اما وی بر اسباب و ابزار اتکا نمی کند و معتقد نیست که این لوازم به صورت مستقل عمل می نمایند بلکه ایمان دارد که آنها با قَدَری از جانب الله، و در حدودی که وی مشخص ساخته فعالیت می نمایند و بدین ترتیب، فرد مومن همیشه به یاد تدبیرکنندۀ حقیقی امور است که در ورای تمامی حوادث و اشخاص مستقر گشته است و آن کسی نیست جز الله که فرماندهی همه چیز در دستان اوست.
منبع: چگونگی دعوت به اسلام
مؤلف: محمد قطب رحمه الله