درجات ایمان به قدر

(گنجینه‌های غیب و کلید آن‌ها در دست خدا است و کسی جز او از آن‌ها آگاه نیست. و خداوند از آنچه در خشکی و دریا است آگاه است. و هیچ برگی (از گیاهی و درختی) فرو نمی‌افتد مگر این که از آن خبردار است. و هیچ دانه‌ای در تاریکی‌های (درون) زمین، و هیچ‌چیز تر و یا خشکی نیست که فرو افتد، مگر این که (خدا از آن آگاه، و در علم خدا پیدا است و) در لوح محفوظ ضبط و ثبت است). ‏
احادیثی نیز در این خصوص روایت شده‌اند، از جمله:
۱- علی بن ابی طالبس می‌گوید:
«کنا جلوسا مع النبی ج ومعه عود ینکت فی الأرض وقال: ما منکم من أحد إلا قد کتب مقعده من النار أو من الجنه. فقال رجل من القوم ألا نتکل یا رسول الله؟ قال: لا اعملوا فکل میسر. ثم قر:
﴿فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَٱتَّقَىٰ۵﴾ [اللیل: ۵]
(خدمت پیامبر ج نشسته بودیم که ایشان با چوبی زمین را خط می‌کشید و فرمود: جایگاه هر کدام از شما در قیامت مشخص است. یکی از حضار برخاست و گفت: ای پیامبر خدا! پس چرا بی تفاوت نباشیم؟ فرمود: نه، تلاش کنید چون هرکس برای سرنوشت مقررش آماده خواهد شد، سپس آیاتی از سوره لیل را تلاوت فرمود).
ابن عباسب می‌گوید: بهترین مصداق «لمم: گناهان کوچک» آن است که ابو هریرهس از پیامبر ج روایت می‌کند:
«کُتِبَ عَلَى ابْنِ آدَمَ نَصِیبُهُ مِنَ الزِّنَى مُدْرِکٌ ذَلِکَ لاَ مَحَالَهَ فَالْعَیْنَانِ زِنَاهُمَا النَّظَرُ وَالأُذُنَانِ زِنَاهُمَا الاِسْتِمَاعُ وَاللِّسَانُ زِنَاهُ الْکَلاَمُ وَالْیَدُ زِنَاهَا الْبَطْشُ وَالرِّجْلُ زِنَاهَا الْخُطَا وَالْقَلْبُ یَهْوَى وَیَتَمَنَّى وَیُصَدِّقُ ذَلِکَ الْفَرْجُ وَیُکَذِّبُهُ».
بر هر انسانی مقداری از زنا تعیین شده که ناگزیر انجامش می‌دهد، زیرا زنای چشم تماشا کردن، زنای گوش شنیدن، زنای زبان سخن گفتن، زنای دست ضربه زدن، زنای پا گام برداشتن و قلب آروز می‌کند، که عورت نیز یا آن را برآورده ساخته و یا نافرمانی می‌کند).
ابن عباسب می‌گوید: روزی پشت سر پیامبر ج سوار شده بودم، فرمود:
«یَا غُلَامُ إِنِّی مُعَلِّمُکَ کَلِمَاتٍ: احْفَظْ اللَّه یَحْفَظْکَ احْفَظْ اللَّهَ تَجِدْهُ تُجَاهَکَ وَإِذَا سَأَلْتَ فَلْتَسْأَلْ اللَّهَ وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ وَاعْلَمْ أَنَّ الْأُمَّهَ لَوْ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ یَنْفَعُوکَ لَمْ یَنْفَعُوکَ إِلَّا بِشَیْءٍ قَدْ کَتَبَهُ اللَّهُ لَکَ وَلَوْ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ یَضُرُّوکَ لَمْ یَضُرُّوکَ إِلَّا بِشَیْءٍ قَدْ کَتَبَهُ اللَّهُ عَلَیْکَ رُفِعَتْ الْأَقْلَامُ وَجَفَّتْ الصُّحُفُ».
(ای جوان! سفارش‌های سودمندی به تو می‌کنم: از حریم قوانین الهی نگه داری کن خداوند نیز تو را حفظ کرده و همیشه همراهت خواهد بود، هر گاه چیزی را درخواست و یا کمک طلبیدی تنها از خدا بخواه و یاری بجوی، بدان که اگر همه مردم بخواهند سود یا زیانی به تو برسانند نمی‌توانند در آنچه خدا برایت مقرر نموده تغییری ایجاد کنند، زیرا قلم‌ها برداشته شده و کاغذها نیز خشک گشته‌اند).
۳- ایمان به اراده تاثیر گذار و قدرت فراگیر پروردگار، یعنی باید هر مسلمانی معتقد باشد: هرچه در آسمان‌ها و زمین به وقوع می‌پیوندد در چارچوب خواست و توانایی خداوند متعال جای گرفته و بدون اجازه او آب از آب تکان نمی‌خورد، هدایت و گمراهی مردمان نیز تنها بر اساس خواست وی صورت می‌پذیرد، و در مورد هیچ کاری مورد محاسبه و بازخواست قرار نمی‌گیرد:
﴿إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَیۡ‍ًٔا أَن یَقُولَ لَهُۥ کُن فَیَکُونُ٨٢﴾ [یس: ۸۲]
(هر گاه خدا چیزی را بخواهد که بشود، کار او تنها این است که خطاب بدان بگوید: بشو! و آن هم می‌شود). ‏
﴿فَمَن یُرِدِ ٱللَّهُ أَن یَهۡدِیَهُۥ یَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ وَمَن یُرِدۡ أَن یُضِلَّهُۥ یَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَیِّقًا حَرَجٗا﴾ [الأنعام: ۱۲۵]
(آن کس را که خدا بخواهد هدایت کند، سینه‌اش را (با پرتو نور ایمان باز و) گشاده برای (پذیرش) اسلام می‌سازد، و آن کس را که خدا بخواهد گمراه و سرگشته کند، سینه‌اش را تنگ می‌سازد).
۴- ایمان به آفرینندگی پروردگار، بر این اساس لازم است انسان مسلمان معتقد باشد: جز خداوند متعال هیچ کسی خالق و پروردگار نبوده و تمامی حرکات و سکنات انجام شده در جهان هستی آفریده وی می‌باشند:
﴿وَخَلَقَ کُلَّ شَیۡءٖ فَقَدَّرَهُۥ تَقۡدِیرٗا٢﴾ [الفرقان: ۲]
(و همه چیز را آفریده است و آن را دقیقاً اندازه‌گیری و کاملاً برآورد کرده است).
﴿ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ٢﴾ [الفاتحه: ۲]
(ستایش خداوندی را سزا است که پروردگار جهانیان است). ‏
﴿بَدِیعُ ٱلسَّمَوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ﴾ [البقره: ۱۱۷]