نماز اشراق اولین نماز ضحی است، چون وقت نماز ضحی از طلوع خورشید آغاز میشود. نام این نماز در این وقت از نماز ضحی به اسم “نمـاز اشراق” از ابنعباس ثابت است.
از عبدالله بن حارث بن نـوفل روایـت اسـت:
«ابن عباس نماز ضحی نمیخواند. او را نزد ام هانی بردم و گفتم: از آنچه که به من خبر دادهای به او خبر ده! ام هانی گفت:
پیامبر در روز فتح مکّه به خانۀ من آمد و درخواست آب کرد و در ظرف بزرگی آب ریخته شد، سپس در خواست لباس کرد، پس خود را از من پوشاند و تن خود را شست، سپس آبها را در گوشهای از خانه ریخت و هشت رکعت نماز خواند و آن هم در وقت ضحی. ایستادن و رکوع و سجود و نشستن در آن نمازها یکسان بود، بعضی از آنها نزدیک به بعضی دیگر بود. آنگاه ابن عباس بیـرون رفـت و در آن هنگـام میگفت: بین دو لوح قرآن را خواندهام و نماز ضحی را ندانستم مگر حالا: «یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِّ وَالْإِشْرَاقِ» و میگفتم: کجاست نماز اشراق؟ سپس بعد از آن گفت: آنها نماز اشراق هستند»
تخریج طبری در تفسیرش و حاکم
در فضیلت نماز ضحی در اوّل وقت آن و آن هم نماز اشراق حدیث بعدی آمده است:
از ابواُمامه روایت است که میگوید:
پیامبر فرمودند: « اجر کسی که نماز صبح را با جماعت در مسجد بخواند و در آنجا بنشیند تا نماز سنت ضحی بخواند، مانند اجر کسی است که حج یا عمره رفـته باشـد و حج و عمرهاش کامل باشد»
تخریج طبرانی
در روایت دیگری آمده است :
« کسی که نماز صبح را با جماعت بخواند، سپس بنشیند تا اینکه خورشید طلوع کند . . . »
تخریج طبرانی