مسلمانی که با زبان خود را پیرو قرآن و سنت میداند و باز میبینیم که بسی اوقات برای محفوظ ماندن از مخالفت با قرآن و سنت به روش اصحاب پیامبر مراجعه نمیکند، این ملاک تشخیص مسلمان واقعی از مدعیان مسلمانی است.
اکنون شما در برابر این آیه و یک حدیث قرار دارید که در آیه راه مؤمنان ذکر شده و پیامبر راه و روش اصحابش را تذکر میدهد و در حدیثی دیگر که گروهی از اصحاب سنن از جمله: ابوداود، ترمذی، احمد و… روایت کردهاند، دستور داده است که از سنت خلفای راشدین پیروی کنید.
عرباض بن ساریه میگوید: «وَعَظَنَا رسولُ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَیْهِ وسَلَّم مَوْعِظَهً بلیغهً وَجِلَتْ مِنْهَا الْقُلُوبُ وَذَرَفَتْ مِنْهَا الْعُیُون، فقُلْنَا: یا رَسولَ اللَّه کَأَنَهَا موْعِظَهُ مُوَدِّعٍ فَأَوْصِنَا. قال: «أُوصِیکُمْ بِتَقْوى اللَّه، وَالسَّمْعِ وَالطَّاعَهِ وإِنْ تَأَمَّر عَلَیْکُمْ عَبْدٌ حبشی، وَأَنَّهُ مَنْ یَعِشْ مِنْکُمْ فَسَیرى اخْتِلافاً کثِیرا. فَعَلَیْکُمْ بسُنَّتی وَسُنَّهِ الْخُلُفَاءِ الرَّاشِدِینَ الْمَهْدِیِّین، عضُّوا عَلَیْهَا بالنَّواجِذ، وإِیَّاکُمْ ومُحْدثَاتِ الأُمُورِ فَإِنَّ کُلَّ بِدْعَهٍ ضلالَهٌ»: (رسول خدا برای ما چنان سخنرانی ایراد فرمود که از آن دلها لرزان و چشمها گریان شد! گفتیم: ای رسول خدا گویی این سخنرانی خدا حافظی است، پس ما را سفارش کن! فرمود: (شما را به رعایت تقوای الهی، شنیدن و اطاعت، سفارش میکنم حتی اگر بردهای حبشی سرپرستی و فرماندهی شما را به عهده گیرد [بدانید که] هر کس از شما عمر طولانی کند، به زودی اختلافات زیادی خواهد دید، لذا بر شما لازم است که از سنت من و سنت خلفای راشدین هدایتگر پس از من پیروی کنید و آن را محکم بگیرید و از امور نو پیدا دور نمایید که هر نو پیدایی [در دین] بدعت است و تمام بدعتها گمراهیاند).
و در حدیثی دیگر آمده: «و کُلَّ بِدْعَهٍ ضلالَهٌ»: (و فرجام تمام گمراهیها آتش است).
میبینید که پیامبر سنت خلفای راشدین را بر سنت خودش عطف کرده است. این حدیث با حدیث گروه نجات یافته و فرمودهی خداوند متعال در آیهی دوم که میفرماید: «وَ مَنْ یُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُ الْهُدى وَ یَتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُؤْمِنینَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّى وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصیراً»: (و هر کس پس از آن که راه هدایت برایش روشن شده باشد با این پیامبر مخالفت کند و از راهی جز راه مؤمنان پیروی نماید او را به همان راهی که انتخاب نموده رها میکنیم و سپس به دوزخ میاندازیم و بد جایگاهی است). «نساء: ۱۱۵»
به این ترتیب برای هیچ مسلمانی جایز نیست که به اسم پیروی از قرآن و سنت از آراء و اقوالی پیروی کند که با روش سلف صالح ما مخالف باشد؛ چرا که روش آنان شرح و بیان قرآن و سنت است. در حالی که همه میدانیم که طبق نص قرآن، سنت شرح و بیان قرآن است. خداوند متعال خطاب به پیامبر میفرماید: «وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ»: (ما قرآن را به تو نازل کردهایم تا برای مردم شرح دهی که برای آنان چه نازل شده است). «نحل: ۴۴»