عبادت حق عبودیت بنده و فقط برای خدای متعال است، اگر کسی خداشناس باشد باید بداند که خدا شایستۀ دوستی و تعظیم و شکر و سپاس است و اوست به انسان حیات و زندگی بخشیده است.
﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلنَّاسُ ٱعۡبُدُواْ رَبَّکُمُ ٱلَّذِی خَلَقَکُمۡ وَٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِکُمۡ لَعَلَّکُمۡ تَتَّقُونَ ٢١ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ ٱلۡأَرۡضَ فِرَٰشٗا وَٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزۡقٗا لَّکُمۡۖ فَلَا تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ أَندَادٗا وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ٢٢﴾ [البقره: ۲۱-۲۲].
«ای مردم! پروردگارتان را که شما و کسانی را که پیش از شما بوده اند آفریده است، پرستش کنید؛ باشد که به تقوا گرایید. همانا خدایی که زمین را برای شما فرش گسترده و آسمان را بنایی افراشته قرار داد و از آسمان آبی فرود آورد و بدان از میوهها رزقی را برای شما بیرون آورد، پس برای خدا همتایانی قرار ندهید، در حالی که خود میدانید».
معاذ بن جبل رضی الله عنه گفت: پیامبر صلی الله علیه و سلمسوار بود و من در عقبش، فرمود: «ای معاذ، آیا میدانی که حق خداوند بر بنده چیست و حق بنده بر خدا چیست؟ گفتم: خدا و رسول او عالمترند. فرمودr: حق خدا بر بنده آنست که عبادتش را انجام دهد و شریک برایش قرار ندهد. و حق بنده بر خدا آنست که کسی را که شریکی برایش قرار نداده عذابش ندهد»([۱]).
و این حق خدا بر بنده تا نَفَس انسان برمیآید ماندنی و ثابت است.
﴿وَٱعۡبُدۡ رَبَّکَ حَتَّىٰ یَأۡتِیَکَ ٱلۡیَقِینُ ٩٩﴾ [الحجر: ۹۹].
«و تا هنگام مرگ عبادت خدا را انجام بده».
چونکه عبادات تکمیلکنندۀ شخصیت انسان است، پس ارزش و اسرار آن همچنانکه کتاب و سنت بیان کرده اند در روش اخلاقی و آداب اجتماعی متجلی و نمایان است.
[۱]– روایت بخاری و مسلم و ترمذی.