لحظهای به خود آئیم و از خود بپرسیم: آیا نظام شگفتانگیز جهان با تمام شکوه و عظمتش بیهوده و بدون علت بوجود آمده و هیچگونه فلسفهای ماورای آن نهفته نیست؟!
آیا این جهان طبیعت با تمام موجودات آسمانی و زمینی و موجودات معدنی و گیاهی با تمام یکنواختی خویش با سیری که دارد بدون هدف است؟!
آیا این انسان که افضل و اکمل و اکرم تمام مخلوقات است بیهوده آفریده شده تا چند روزی با مشکلات و سختیها سر و پنجه نرم کرده و بعد از آن نابود وخاک و از صفحه هستی محو شود؟!
بگذارید عقل در این مورد بیندیشد و بعد از اندیشیدن قضاوت کند. هر عقل کاملی بعد از اندیشیدن در این مورد قضاوت مثبتی خواهد کرد که آفرینش برای جهان دارای هدفی است، و خداوند این جهان را بیهوده نیافریده است.
و انسانی که دارای وجودی منظم است و تمام وجودش تحت فرماندهی سر میباشد با اینهمه شگفتیها بیهوده آفریده نشده است…
و این جهان بزرگ ابتدایی داشته و هر چیزی که ابتدائی دارد صددرصد انتهایی دارد و طبعاً انتهاء همیشه بیانگر نتیجه میباشد پس با این حساب جهان نیز انتهایی دارد که همان روز رستاخیز میباشد که در آن، نتیجه عمر طولانی جهان با تمام ساکنینش معلوم میگردد. چرا؟ چون کار بدون هدف و مقصد محال است، و سیر جهان مستلزم نهایتی با سکون و آرامش است چنانکه خداوند آخرت را جهان آرامش و سکون قرار داده میفرماید:
﴿وَإِنَّ ٱلۡأٓخِرَهَ هِیَ دَارُ ٱلۡقَرَارِ﴾ [غافر: ۳۹].
«و آخرت همان سراى پایدار [و جاودانه] است».
دوماً: دنیا محل جبههگیری و تصادم میباشد، همیشه دو چیز متضاد در برابر یکدیگر قرار میگیرند و جریاناتی را نمودار میکنند انسان نیک و پارسا متضاد با انسان گنهکار و عاصی میباشد این دنیا محل جبههگیری و آخرت محل بازتاب نتیجه این جبههگیریهاست، در این دنیا نه نیکان را پاداش خوبیهایشان داده میشود و نه گنهکاران را کیفر بدیهایشان داده میشود؛ زیرا این جهان جای کیفر و پاداش کامل نیست قبل از اینکه نیکوکاران و بدکاران به جزای اعمال خود برسند از دنیا میروند ظالمان و تبهکاران با همه ظلم و تعدی و تجاوز و جنایت از بهترین وسائل دنیا و مظاهر زندگی بهرهمند بودهاند و همیشه ظلم و تعدی را پیشه قرار دادهاند بدون آنکه حق مظلومان و ستمدیدگان از آنها گرفته شود و مورد مواخذه قرار بگیرند پس باید جایگاهی باشد تا نیکان پاداش اعمال خود و بدان سزای اعمال خود را بچشند و برای تشکیل چنین دادگاهی علنی باید مکانی باشد که قبلاً هیچگونه فسادی در آن رخ نداده باشد و از بدو خلقت خودش هیچگونه هیاهوی را در خودش ندیده باشد، آری، آن جایگاه میدان محشر و آن روز روز قیامت میباشد.