توضیحی کوتاه در خصوص اصحاب نبی اکرم(۱)

در قرآن کریم به وضوح و روشنی تمام، یکصد آیه در تعریف و تمجید از یاران پیامبر اکرم وجود دارد. و یک آیه نیز در رابطه با محبت با نزدیکان پیامبر اکرم (که خود این بحث زیادی دارد که نزدیکان ایشان چه کسانی بوده اند) اکنون شیعه معتقد است تمام اصحاب به جز ۳ نفر پس از رحلت نبی اکرم مرتد شدند و برای همین با تمام اصحاب دشمنی می‌کند.

﴿مُّحَمَّدٞ رَّسُولُ ٱللَّهِۚ وَٱلَّذِینَ مَعَهُۥٓ أَشِدَّآءُ عَلَى ٱلۡکُفَّارِ رُحَمَآءُ بَیۡنَهُمۡ﴾ [الفتح: ۲۹].

تمامی آیاتی که مربوط به منافقین است در مدینه نازل شده و از ۲۳ سال رسالت پیامبر صلی الله علیه وسلم که ۱۳ سال آن در مکه بوده حتی یک آیه هم در مکه نازل نشده که در آن کلمه منافق باشد پس متوجه می‌شویم که منافقان از مردم مدینه بوده‌اند و نه از مهاجرین (شاید برای همین پیامبر می‌خواسته که پیشوایان از قریش باشند) این با عقل و منطق نیز منطبق است برای اینکه چه دلیلی دارد در آزار و شکنجه دوران مکه، کسی بخواهد مسلمان شود؟ مگر اینکه محقق شیعه مانند همیشه دست به فلسفه بازیهای مسخره و بحثهای کلامی بی سر و ته و غیب گویی و روانشناسی اصحاب و آسمان ریسمان بافی بکند.

اصحاب یعنی کسانی که یار و همراه پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم بودند و به دو دسته تقسیم می‌شدند انصار (که از قبیله اوس و خزرج ساکنین مدینه ولی اصلیت آنها از عربستان جنوبی بوده) و مهاجرین یعنی کسانی که از مکه به همراه نبی اکرم به مدینه هجرت کردند و بیشتر از تیره‌های مختلف قریش بودند.

از آنجا که در صفحات آینده به طور مکرر از اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم یاد می‌کنیم باید قبل از ورود به بحث اصلی مختصری درباره این افراد توضیح دهیم. شیعه معتقد است که اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم پس از رحلت ایشان علی را تنها گذاشتند و همگی به جز سه نفر مرتد شدند و یا آنها جزو گروه منافقانی بودند که خداوند در قرآن طی آیات مختلفی به آنها اشاره کرده است. اکنون برای اینکه این افراد را بهتر بشناسیم و بفهمیم آیا واقعاً شخصیت آنها همینطور بوده یعنی آیا منافق بوده‌اند یا روحیه و شخصیتی داشته‌اند که یک شبه و بلافاصله پس از رحلت نبی‌اکرم همه چیز را فراموش کنند و مرتد شوند به شرح مختصری از زندگی آنها در قبل و بعد از رحلت نبی اکرم می‌پردازیم‌.

لازم به ذکر است ما در اینجا خلاصه سرگذشت اصحابی را بیان می‌کنیم که یا در سقیفه بنی ساعده و به حکومت رسیدن حضرت ابوبکر نقشی داشته‌اند و یا در زمان خلافت او و یا حضرت عمر، عهده دار وظیفه (مانند جمع‌آوری قرآن) و یا سمت (جانشینی در مدینه به جای خلیفه یا پیشنماز شدن امام جماعت و…) بوده‌اند:

ابوعبیده جراح: عامربن عبداله ملقب به امین (پیامبر او را قوی امین لقب داده بود و فرموده‌اند برای هر امتی امینی است و امین این امت ابوعبیده است. این حدیث، قطعی و متواتر است) از مشاهیر صحابه و یکی از عشره مبشره بود. در مکه به دنیا آمد و در جنگ احد به یاری محمد صلی الله علیه وسلم شتافت و جزء کسانی بود که فرار نکرد و در کنار پیامبر صلی الله علیه وسلم تا آخرین لحظات ایستاده بود. در تمام غزوات همراه پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم بود. ابوعبیده در تعیین حضرت ابوبکر به خلافت او را یاری کرد و حضرت ابوبکر او را به شام فرستاد وقتی حضرت عمر ابن خطاب به خلافت رسید او را به جای خالد بن ولید به فرماندهی لشکر اسلام در شام تعیین کرد. و خالد را که ابوبکر او را بدین سمت فرستاده بود معزول نمود و ابوعبیده فتح شام را به پایان رسانید. ابوعبیده به بیماری طاعون در شام وفات یافت[۱].

بوسبره: (ابوسبره) قرشی عامری صحابی و ذوالهجرتین بود. وی سالار سپاه عمر‌بن خطاب در فتح شوش و رامهرمز و شوشتر (تستر) بود و در عهد خلافت عثمان در گذشت[۲].

سعد ابن ابی وقاص: از صحابه رسول اکرم و از مشاهیر فرماندهان عرب و اسلام. در جنگ احد در کنار رسول الله ماند و فرار نکرد.فاتح قادسیه و مداین. پس از فتح عراق کوفه را بنا به دستور حضرت عمر بنا کرد. و مرکز و مقر سپاه خویش ساخت. حضرت عمر او را به ولایت آنجا منصوب کرد. در زمان حضرت عثمان معزول شد و به مدینه بازگشت و در آخر عمر نابینا شد و در همان مدینه در گذشت[۳].

عبدالرحمن ابن عوف: یکی از بزرگان صحابه حضرت رسول و سابقین اسلام است گویند هشتمین کس بود که اسلام آورد. در غزوه‌های بدر و احد شرکت کرد و در غزوه احد ۲۱ زخم برداشت. و در این جنگ از کنار رسول الله دور نشد و فرار نکرد. وی یکی از ۶ نفر کسانی بود که حضرت عمر ابن خطاب بعد از خود تعیین خلیفه را به شورای آنان واگذاشت. به سن ۵۷ سالگی در مدینه وفات یافت[۴].

 

[۱]– گزیده تاریخ بلعمی ص ۲۷۳ دکتر جعفر شعار و سید محمود طباطبایی چاپ و نشر بنیاد چاپ صنوبر تهران ۱۳۶۶٫

[۲]– گزیده تاریخ بلعمی ص۲۷۷دکتر جعفر شعار و سید محمود طباطبایی چاپ و نشر بنیاد چاپ صنوبر تهران ۱۳۶۶٫

[۳]– گزیده تاریخ بلعمی ص ۲۸۴ دکتر جعفر شعار و سید محمود طباطبایی چاپ و نشر بنیاد چاپ صنوبر تهران ۱۳۶۶٫

[۴]– گزیده تاریخ بلعمی ص ۲۸۶ دکتر جعفر شعار و سید محمود طباطبایی چاپ و نشر بنیاد چاپ صنوبر تهران ۱۳۶۶٫