فضل و اهمیت فرصت‌دادن به بدهکاری که توانایی مالی ندارد تا بدهی‌هایش را بپردازد(۲)

نسائی، باب: [حُسْنُ الْمُعَامَلَهِ، وَالرِّفْقُ فِی الْمُطَالَبَهِ]

۲۴۴- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنْ رَسُولِ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِنَّ رَجُلًا لَمْ یَعْمَلْ خَیْرًا قَطُّ، وَکَانَ یُدَایِنُ النَّاسَ، فَیَقُولُ لِرَسُولِهِ: خُذْ مَا تَیَسَّرَ، وَاتْرُکْ مَا عَسُرَ، وَتَجَاوَزْ، لَعَلَّ اللَّهَ أَنْ یَتَجَاوَزَ عَنَّا، فَلَمَّا هَلَکَ، قَالَ اللَّهُ جل جلاله: هَلْ عَمِلْتَ خَیْرًا قَطُّ؟ قَالَ: لَا. إِلَّا أَنَّهُ کَانَ لِی غُلَامٌ، وَکُنْتُ أُدَایِنُ النَّاسَ، فَإِذَا بَعَثْتُهُ لِیَتَقَاضَى، قُلْتُ لَهُ: خُذْ مَا تَیَسَّرَ، وَاتْرُکْ مَا عَسُرَ، وَتَجَاوَزْ، لَعَلَّ اللَّهَ یَتَجَاوَزُ عَنَّا، قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: قَدْ تَجَاوَزْتُ عَنْکَ».

244. «از ابوهریره رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم روایت شده است که فرمودند: مردی [بود که] هرگز هیچ کار نیکی انجام نداد و تنها به مردم وام می‌داد و به خدمتکارش می‌گفت: از بدهکاران آنچه در توان دارند، بگیر و آنچه در توان ندارند، گذشت کن، امید است که خداوند متعال از ما گذشت کند، وقتی که فوت کرد، خداوند متعال به او فرمود: آیا کار نیکی انجام داده‌ای؟ جواب داد: خیر، جز این که من خدمتکاری داشتم و به مردم وام می‌دادم، پس هرگاه او را برای گرفتن طلبم می‌فرستادم، به او می‌گفتم: [از بدهکاران] آنچه در توان دارند، بگیر و آنچه در توان ندارند، گذشت کن، امید است که خداوند متعال از ما گذشت کند. خداوند فرمود: از تو گذشت کردم».