نذر و تقدیرات الهی(۱)

بخاری، کتاب «القدر» باب: [إِلْقَاءِ النَّذْرِ العَبْدَ إِلَى القَدَرِ]

۲۳۳- «عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رضی الله عنهما قَالَ: نَهَى النَّبِیُّ  صلی الله علیه و سلم عَنِ النَّذْرِ، وَقَالَ: إِنَّهُ لاَ یَرُدُّ شَیْئًا، وَإِنَّمَا یُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ البَخِیلِ ».

233. «از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما روایت شده است که گفت: پیامبرصلی الله علیه و سلم از نذر نهی کردند^([۱]) و فرمودند: نذر، جلو هیچ قضا و قدری را نمی‌گیرد (مانع تحقق تقدیرات الهی نمی‌شود) و فقط از [دست] شخص بخیل گرفته و بیرون کشیده می‌شود و [به واسطه‌ی آن خیری از آن شخص صادر می‌شود]»^([۲]).

۲۳۴- «عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ  صلی الله علیه و سلم قَالَ: «لاَ یَأْتِی ابْنَ آدَمَ النَّذْرُ بِشَیْءٍ، لَمْ یَکُنْ قُدِّرَ قَدَّرْتُهُ، وَلَکِنْ یُلْقِیهِ الْقَدَرُ، وَقَدْ قَدَّرْتُهُ لَهُ، أَسْتَخْرِجُ بِهِ، مِنَ البَخِیلِ ».

234. «از ابوهریره رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و سلم روایت شده است که فرمودند: «نذر برای انسان چیزی را که مقدر نکرده‌ام، به همراه ندارد، اما آن تقدیراتی که برای شخص [نذرکننده] تقدیر کرده‌ام و مطابق قصد او درمی‌آید، نذر را پیش می‌آورند [و بدین وسیله]، از [دست] بخیل [مالی] بیرون می‌کشم و می‌گیرم [و به او و دیگران خیری می‌رسد]».

 

[۱]– یعنی پیامبر  صلی الله علیه و سلم نهی کرد که انسان به ققصد تغییر تقدیرات خداوند و یا تحقق اموری که خداوند مقدر نکرده است، نذر کند، بلکه انسان مسلمان باید همیشه در جهت کسب رضایت خداوند گام بردارد و به تقدیرات او راضی باشد.

[۲]– دلالت بر وجوب وفای به نذر دارد و با انجام آن، خیری خواه برای خود شخص و یا برای افراد جامعه به دست می‌آید.

وفای به نذر طبق آیه‌ی: ﴿یُوفُونَ بِٱلنَّذۡرِ﴾ [الإنسان: ۷] «و به نذر وفا می‌کنند» برای کسی که قصد آن را می‌کند و نذرش به وقوع می‌پیوندد، واجب است.