وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
بخاری، کتاب «الإِجَارَهِ» باب: [الإِجَارَهِ إِلَى صَلاَهِ العَصْرِ]
۱۹۴- «عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ الخَطَّابِ رضی الله عنهما أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و سلم قَالَ: إِنَّمَا مَثَلُکُمْ وَالیَهُودُ وَالنَّصَارَى، کَرَجُلٍ اسْتَعْمَلَ عُمَّالًا، فَقَالَ: مَنْ یَعْمَلُ لِی إِلَى نِصْفِ النَّهَارِ عَلَى قِیرَاطٍ، قِیرَاطٍ، فَعَمِلَتِ الیَهُودُ عَلَى قِیرَاطٍ، ثُمَّ عَمِلَتِ النَّصَارَى عَلَى قِیرَاطٍ قِیرَاطٍ، ثُمَّ أَنْتُمُ الَّذِینَ تَعْمَلُونَ مِنْ صَلاَهِ العَصْرِ إِلَى مَغَارِبِ الشَّمْسِ عَلَى قِیرَاطَیْنِ قِیرَاطَیْنِ، فَغَضِبَتِ الیَهُودُ وَالنَّصَارَى، وَقَالُوا: نَحْنُ أَکْثَرُ عَمَلًا وَأَقَلُّ عَطَاءً، قَالَ: هَلْ ظَلَمْتُکُمْ مِنْ حَقِّکُمْ شَیْئًا؟ قَالُوا: لاَ، قَالَ: فَذَلِکَ فَضْلِی، أُوتِیهِ مَنْ أَشَاءُ».
- «از عبدالله بن عمر بن خطاب رضی الله عنهما روایت شده است که گفت: پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: «مَثَل شما و یهود و نصاری مانند مردی است که چند کارگر به کار گرفته است، پس [به آن‌ها] می‌گوید: چه کسی تا بعد از ظهر برایم با یک قیراط کار می‌کند؟ یهودیان تا بعد از ظهر با یک قیراط کار کرده‌اند، سپس مسیحیان [از بعد از ظهر تا نزدیک عصر] با یک قیراط کار کرده‌اند، سپس شما کسانی هستید که از نماز عصر تا غروب خورشید در برابر دو قیراط کار می‌کنید و به شما دو برابر داده میشود، آنگاه یهودیان و مسیحیان عصبانی می‌شوند و می‌گویند: ما بیشتر از مسلمانان کار کردیم [اما] کم‌تر اجرت گرفتیم. [خداوند] می‌فرماید: آیا در مورد حق‌تان به شما کوچک‌ترین ظلمی شده است؟ جواب می‌دهند: خیر، خداوند می‌فرماید: پس این فضل من است، به هرکس که بخواهم می‌دهم»([۱]).
بخاری، باب: [الإِجَارَهِ مِنَ العَصْرِ إِلَى اللَّیْلِ]
۱۹۵- «عَنْ أَبِی مُوسَى الأَشْعَرِیِّ رضی الله عنه عَنِ النَّبِیِّ صلی الله علیه و سلم قَالَ: مَثَلُ المُسْلِمِینَ وَالیَهُودِ وَالنَّصَارَى، کَمَثَلِ رَجُلٍ اسْتَأْجَرَ قَوْمًا یَعْمَلُونَ لَهُ عَمَلًا یَوْمًا إِلَى اللَّیْلِ، عَلَى أَجْرٍ مَعْلُومٍ، فَعَمِلُوا لَهُ إِلَى نِصْفِ النَّهَارِ، فَقَالُوا: لاَ حَاجَهَ لَنَا إِلَى أَجْرِکَ الَّذِی شَرَطْتَ لَنَا، وَمَا عَمِلْنَا بَاطِلٌ، فَقَالَ لَهُمْ: لاَ تَفْعَلُوا أَکْمِلُوا بَقِیَّهَ عَمَلِکُمْ، وَخُذُوا أَجْرَکُمْ کَامِلًا، فَأَبَوْا وَتَرَکُوا، وَاسْتَأْجَرَ آخَرینَ بَعْدَهُمْ، فَقَالَ: أَکْمِلاَ بَقِیَّهَ یَوْمِکُمْ هَذَا، وَلَکُمْ مَا شَرَطْتُ لَهُمْ مِنَ الأَجْرِ، فَعَمِلُوا حَتَّى إِذَا کَانَ حِینُ العَصْرِ، قَالُوا: مَا عَمِلْنَا بَاطِلٌ، وَلَکَ الأَجْرُ الَّذِی جَعَلْتَ لَنَا فِیهِ، فَقَالَ لَهُمْ: أَکْمِلُوا بَقِیَّهَ عَمَلِکُمْ، فَإِنَّ مَا بَقِیَ مِنَ النَّهَارِ شَیْءٌ یَسِیرٌ، فَأَبَیَا، وَاسْتَأْجَرَ قَوْمًا أَنْ یَعْمَلُوا لَهُ بَقِیَّهَ یَوْمِهِمْ، فَعَمِلُوا بَقِیَّهَ یَوْمِهِمْ حَتَّى غَابَتِ الشَّمْسُ، وَاسْتَکْمَلُوا أَجْرَ الفَرِیقَیْنِ کِلَیْهِمَا، فَذَلِکَ مَثَلُهُمْ وَمَثَلُ مَا قَبِلُوا مِنْ هَذَا النُّورِ».
- «از ابوموسی اشعری رضی الله عنه روایت شده است که پیامبرصلی الله علیه و سلم فرمودند: «مَثَل مسلمانان و یهود و نصاری همانند مَثَل مردی است که گروهی را به اُجرت گرفت تا برایش یک روز کامل با اُجرت مشخص کار کنند، پس آن گروه، تا بعد از ظهر [آن روز] برایش کار کردند و گفتند: نیازی به اُجرتی که با ما شرط کردی نداریم و بیهوده کار کردیم و در قبال آنچه تاکنون کار کردیم، چیزی نمی‌گیریم، [صاحب کار] به آن‌ها گفت: دست نکشید، بقیه‌ی کارتان را ادامه دهید و مزدتان را به طور کامل دریافت کنید، اما آن‌ها خودداری کردند کارشان را رها کردند، [صاحب کار] پس از آنان گروه دیگری را به کار گرفت و به آن‌ها گفت: بقیه‌ی روز را کار کنید و آنچه به آن‌ها شرط کردم، به شما می‌دهم، آن‌ها (گروه دوم) تا عصر [آن روز] کار کردند و سپس گفتند: [ادامه نمی‌دهیم و] تاکنون هرچه کار کردیم، بیهوده بوده و مزدی نمی‌خواهیم و اُجرتی که برای ما قرار دادی، از آنِ خودت، به آن‌ها گفت: [دست نکشید و] بقیه‌ی کارتان را بکنید که چیزی به آخر روز نمانده است، [اما آن‌ها ادامه نمی‌دهند و می‌روند] و [صاحب کار] گروه دیگری را به کار گرفت تا بقیه‌ی روز برایش کار کنند، آن‌ها بقیه‌ی روز [یعنی از عصر] تا این که خورشید غروب کرد، کار کردند و مزد هردو گروه قبلی را هم گرفتند. این مثال، مثال یهود و نصاری [و شما مسلمانان] و مثالِ آن مقدار از این نور و هدایت است که پذیرفته‌اند [و پذیرفته‌اید]».
[۱]– قیراط: واحدی است قدیمی. هر قیراط برابر یک بیست و چهارم دینار است.