خطاب خداوند به شهداء: آیا چیزی میل دارید (تا برایتان فراهم شود)؟(۲)

ترمذی، باب: [سوره آل عمران]

۱۸۶- «عَنْ ابْنِ مَسْعُودٍ رضی الله عنه أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡیَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ یُرۡزَقُونَ ١۶٩﴾ [آل‌عمران: ۱۶۹]. فَقَالَ: أَمَا إِنَّا قَدْ سَأَلْنَا عَنْ ذَلِکَ، فَأُخْبِرْنَا أَنَّ أَرْوَاحَهُمْ فِی طَیْرٍ خُضْرٍ، تَسْرَحُ فِی الجَنَّهِ حَیْثُ شَاءَتْ، وَتَأْوِی إِلَى قَنَادِیلَ مُعَلَّقَهٍ بِالعَرْشِ، فَاطَّلَعَ إِلَیْهِمْ رَبُّکَ اطِّلَاعَهً، فَقَالَ: هَلْ تَسْتَزِیدُونَ شَیْئًا فَأَزِیدُکُمْ؟ قَالُوا رَبَّنَا، وَمَا نَسْتَزِیدُ، وَنَحْنُ نَسْرَحُ فِی الجَنَّهِ حَیْثُ شِئْنَا؟ ثُمَّ اطَّلَعَ عَلَیْهِمُ الثَّانِیَهَ، فَقَالَ: هَلْ تَسْتَزِیدُونَ شَیْئًا فَأَزِیدُکُمْ؟ فَلَمَّا رَأَوْا أَنَّهُمْ لَمْ یُتْرَکُوا، قَالُوا تُعِیدُ أَرْوَاحَنَا، حَتَّى نَرْجِعَ إِلَى الدُّنْیَا، فَنُقْتَلَ فِی سَبِیلِکَ مَرَّهً أُخْرَى».

186. «از ابن مسعود رضی الله عنه در باره‌ی معنی این آیه سؤال شد: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢا…﴾ [آل‌عمران: ۱۶۹].«و کسانی را که در راه خدا کشته می‌شوند، مرده نشمار، بلکه آن‌ها زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند»، ایشان گفتند: ما همین سؤال را پرسیدیم، پس به ما جواب داده شد که ارواح شهدا در میان پرنده‌ای سبزرنگ قرار دارند، آن‌ها در بهشت هرجا بخواهند، به تندی می‌روند و به قندیل‌ها (جاها)یی که به عرش آویزان است، برمی‌گردند، آنگاه خداوند به آن‌ها نظری می‌کند (توجه می‌کند) و می‌فرماید: آیا بیش از این می‌خواهید تا به شما ببخشم؟ می‌گویند: خدایا! چه چیزی بیش از این بخواهیم، در حالی که در بهشت هرجا بخواهیم می‌رویم؟ سپس بار دوم خداوند به آن‌ها نظری دیگر می‌کند و می‌فرماید: آیا بیش از این می‌خواهید تا به شما ببخشم؟ وقتی که می‌بینند، رها نمی‌شوند [و مرتب از آن‌ها سؤال می‌شود]، می‌گویند: خدایا! ارواح‌مان را به جسدهایمان برگردان تا به دنیا برگردیم و دوباره در راه تو جهاد کنیم و کشته شویم».