دعای پیامبر صلی الله علیه و سلم [و درخواست بخشش و غفران پروردگار] برای امتش در شب عرفه(۳)

ابن ماجه، باب: [الْخُطْبَهِ یَوْمَ النَّحْرِ]

۱۷۳- «عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلی الله علیه و سلم وَهُوَ عَلَى نَاقَتِهِ الْمُخَضْرَمَهِ بِعَرَفَاتٍ – فَقَالَ: أَتَدْرُونَ أَیُّ یَوْمٍ هَذَا؟ وَأَیُّ شَهْرٍ هَذَا؟ وَأَیُّ بَلَدٍ هَذَا؟ قَالُوا: هَذَا بَلَدٌ حَرَامٌ، وَشَهْرٌ حَرَامٌ، وَیَوْمٌ حَرَامٌ، قَالَ: أَلَا وَإِنَّ أَمْوَالَکُمْ وَدِمَاءَکُمْ عَلَیْکُمْ حَرَامٌ، کَحُرْمَهِ شَهْرِکُمْ هَذَا، فِی بَلَدِکُمْ هَذَا، فِی یَوْمِکُمْ هَذَا، أَلَا وَإِنِّی فَرَطُکُمْ عَلَى الْحَوْضِ، وَأُکَاثِرُ بِکُمُ الْأُمَمَ، فَلَا تُسَوِّدُوا وَجْهِی، أَلَا وَإِنِّی مُسْتَنْقِذٌ أُنَاسًا، وَمُسْتَنْقَذٌ مِنِّی أُنَاسٌ، فَأَقُولُ: یَا رَبِّ! أُصَیْحَابِی؟ فَیَقُولُ: إِنَّکَ لَا تَدْرِی مَا أَحْدَثُوا بَعْدَکَ».

173. «از عبدالله بن مسعود رضی الله عنهم روایت شده است که گفت: پیامبرصلی الله علیه و سلم در عرفات در حالی که بر شترش سوار بود، شتری که طرف یک گوشش بریده شده بود، فرمودند: «آیا می‌دانید که امروز چه روزی است؟ آیا می‌دانید که این ماه چه ماهی است؟ آیا می‌دانید که این شهر، چه شهری است؟ اصحاب عرض کردند: این سرزمین، سرزمین حرام و این ماه، ماه حرام و این روز، روز حرام است، فرمودند: هان! آگاه باشید که اموال و خون‌هایتان بر شما حرام است، همچون حرمت این ماه و این سرزمین و این روزی که در آن قرار دارید، هان! آگاه باشید که من قبل از شما وارد حوض^([۱]) می‌شوم و به کثرت شما بر امت‌های دیگر فخر می‌کنم، پس (با انجام گناه و فاصله‌گرفتن از راه من) مرا شرمنده نکنید، هان! من [به وسیله‌ی شفاعتم] بسیاری از مردم را از آتش بیرون می‌آورم و بسیاری هم از من گرفته می‌شوند (شفاعت من شامل‌شان نمی‌شود، به خاطر گناهانی که مرتکب شدند و دورشدن از راه و سنت من)، پس می‌گویم: خدایا! یارانم (امتم)، خداوند می‌فرماید: تو نمی‌دانی که بعد از تو [دچار چه گناهانی شدند و] چه کارهایی کردند»^([۲]).

[۱]– «حوض» جایی است در بهشت که پیامبر  صلی الله علیه و سلم در احادیث متعددی آن را توصیف کرده‌اند و این احادیث، از جمله در کتاب «الفضایل» باب [إثبات حوض نبینا وصفاته]، آمده است و همان نهر «کوثر» است که در حدیث شماره‌ی (۲۸۵) هم به آن اشاره خواهد شد.

[۲]– برای توضیحی در مورد صحابه‌ی مورد بحث در این حدیث، به پاورقی حدیث شماره‌ی ۳۸۴ مراجعه شود.