آیا قرآن اشتباه دستور زبان عربی دارد؟(۲)

نویسنده: مجاهد دین

متن شبهه:

مفرد بوذن اسم موصول جمع «وَخُضْتُمْ کَالَّذِی خَاضُوا » (۶۹  توبه )

فعل خاضوا جمع است و کالذی اسم موصول مربوط به آن است و باید جمع باشد یعنی کالذین درست است.

پــــاســـخ:

اینکه الذی بصورت مفرد آمده است، از لحاظ قواعد زبان عربی مشکلی ندارد.

مثالی مشابه در دستور زبان فارسی می زنم:

اگر فاعل، اسم جمع باشد، فعل آن می‌تواند به یکی از دو صورت مفرد یا جمع به‌کار رود. مثال:

• مردم و گروهی پیروز است که به دین اسلام چنگ زده باشد.
• مردم و گروهی پیروز هستند که به دین اسلام چنگ زده باشند.

و هر دو حالت صحیح اس..

و یا فعل، بعد از هیچ‌کس و چند و چندین، غالباً مفرد می‌آید؛ مثال:

• چند نفر در آن جلسه حاضر شد؟
• چند نفر در آن جلسه حاضر شدند؟

و نمونه های بسیار دیگری نیز در قواعد و دستور زبان فارسی وجود دارد (دارند) که تحقیق بیشتر در اینباره را به عهده خواننده عزیز می‌سپارم.

و اگر در صورت فرض، قرآن به زبان فارسی نازل می‌شد و شخصی غیر فارسی زبان و «ملحد» می‌آمد و می‌گفت در قرآن نازل شده به فارسی، تناقضات و اشتباهاتی در زمینۀ دستور زبانی وجود دارد (دارند!) که در آن، فاعل و مفعول  از لحاظ جمع و مفرد یکسان نیستد و در نتیجه این قرآن فارسی معجزه نیست؛ آیا حق نیست که به چنین ملحدی که دچار جهل مرکب شده است خندید؟ کسی که نمی‌داند و نمی‌داند که نمی‌داند؟!

بله! ای ملحد، تو خود گمراه شده‌ای و می‌خواهی با خودت، دیگران را نیز به سوی جهنم روانه کنی، آن هم با شبهاتی که هیچ اصل و اساسی ندارد (ندارند!).

در زبان عربی نیز چنین است، خداوند می‌فرماید:

«کَالَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ کَانُوا أَشَدَّ مِنکُمْ قُوَّهً وَأَکْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلَاقِکُمْ کَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِینَ مِن قَبْلِکُم بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ کَالَّذِی خَاضُوا» [توبه:۶۹]

ترجمه: «(شما منافقان) همانند کسانی که پیش از شما بودند، (هستید؛ بلکه) آنها از شما نیرومندتر و اموال و فرزندانشان بیشتر بود. آنها از نصیب خود بهره مند شدند، پس شما نیز از نصیب خود بهره مند شده اید، همچنانکه کسانی که پیش از شما بوده اند، از نصیب خویش بهره مند شده بودند، و شما (در سخنان ناپسند) فرو رفتید، همانند آن (فوج ویا گروه و دسته و جماعت و فرقه ای) که  فرو رفتند.

 

در واقع آیه چنین است «وخضتم کالفوج الذی خاضوا» و یا «وخضتم کالفریق الذی خاضوا» یعنی شما فرو رفتید همانند آن دسته و فرقه و گروهی که فرو رفتند. و الذی صفتی است برای اسم جمع «فوج» و یا «فریق»، که چنین استعمالی را در زبان فارسی نیز مشاهده کردیم.

و امثال این موارد، تناقض و ایراد و خطای نحوی در زبان عربی نمی باشد (نمی باشند!)، بلکه از زیبایی‌ها و قشنگی‌های ادبیات می‌باشد (می‌باشند!).

 

همچنین باید دانست که در زبان عربی اسم موصول «الذی» هم برای مفرد و هم برای مذکر استعمال می‌شود و این در زبان و شعر شاعران بزرگ عرب نیز دیده می‌شود؛ برای نمونه «هدیل بن الفرخ العجلی» در این بیت چنین می‌گوید:

وبت أساقی القوم إخوتی الذی     غوایتهم غیی ورشدهم رشدی

همانطور که می‌بینیم برای غوایتهم که جمع است، الذی که مفرد است آمده است و این نشان می‌دهد که در زبان عربی، چنین استعمالی نه تنها درست است، بلکه نشانۀ زیبایی در کلام می‌باشد.

 

 

پس شبهۀ ملحد پوچ و بی ارزش بود و در قرآن هیچ گونه خطا و اشتباهی مطلقاً وجود ندارد و اگر دقت کنید، عمداً از جملاتی استفاده کردم که در آن فاعل جمع است اما فعل آن را به هر دو صورت مفرد و جمع آورده ام که نشان بدهم چنین استعمالاتی بسیار عادی و معمول می‌باشد (می‌باشند!) که در بیشتر مواقع اصلا احساس نمی‌شود (نمی‌شوند!)