ذکر الله، دل را آرام و استوار می‌سازد، غم و اندوه را از سینه می‌زداید، و مؤمن چنان احساس امنیت می‌کند که دیگر نمی‌ترسد و الله او را از نیرنگ مردم محافظت می‌کند۵

خداوندا مرا ثابت گردان به: ﴿بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَفِی الْآخِرَهِ﴾ [إبراهیم: ۲۷]. «با گفتار ثابت (کلمه توحید) در زندگی دنیا و (هم) آخرت».

پروردگارا پس از اینکه مرا هدایت فرمودی، گمراه مساز

﴿وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُضِلَّ قَوْمًا بَعْدَ إِذْ هَدَاهُمْ حَتَّى یُبَیِّنَ لَهُمْ مَا یَتَّقُونَ﴾ [التوبه: ۱۱۵]. «و هرگز الله قومی را، بعد ازآنکه آن‌ها را هدایت کرد گمراه نمی‌کند، تا آنکه چیزهای را که باید از آن بپرهیزند، برای آن‌ها بیان کند».

پناه‌جستن به الله:

مسلمان هنگام تلاوت قرآن می‌گوید: (أعوذ بالله من الشیطان الرجیم)

﴿فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ٩٨﴾ [النحل: ۹۸]. «پس هنگامی‌که قرآن می‌خوانی، از (شر) شیطان رانده شده، به الله پناه ببر».

مسلمان، هنگام ورود وسوسه‌های شیطانی می‌گوید: (أعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم؛ از شر شیطان رانده‌شده به الله بسیار شنوا و بسیار دانا پناه می‌برم).

﴿وَإِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ٣۶﴾ [فصلت: ۳۶]. «و هرگاه وسوسۀ (باز دارنده) از سوی شیطان تو را باز گرداند، پس به الله پناه ببر، یقیناً اوست که شنوای داناست».

«اللهم إنی أعوذ بک من شر نفسی وشر الشیطان»؛ خداوندا از شر نفس خویش و از شر شیطان به تو پناه می‌برم.

﴿إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ﴾ [یوسف: ۵۳]. «بی‌شک نفس (أماره، انسان) پیوسته به بدی فرمان می‌دهد».

﴿إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا﴾ [فاطر: ۶]. «مسلما شیطان دشمن شماست، پس او را دشمن گیرید».

درخواست از الله برای رهایی از گروه ستمگر:

﴿فَقَالُوا عَلَى اللَّهِ تَوَکَّلْنَا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَهً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِینَ٨۵ وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِکَ مِنَ الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ٨۶﴾ [یونس: ۸۵-۸۶]. «پروردگارا! ما را دستخوش فتنه‌ی گروه ستمگر قرار نده، و به رحمتت ما را از (شر) گروه کافران نجات بده».

﴿رَبِّ نَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ﴾ [القصص: ۲۱]. «پروردگارا! مرا از قوم ستمکار نجات بده».

﴿قَالَ رَبِّ انْصُرْنِی عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِینَ٣٠﴾ [العنکبوت: ۳۰]. «(لوط) گفت: پروردگارا! مرا بر قوم مفسدان یاری فرما».

رب إنی مغلوب فانتصر؛ پروردگارا من شکست خوردم، پس به دادم برس.

این دعا را نوح ÷ گفت و الله او را نجات داد.

﴿فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّی مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ١٠ فَفَتَحْنَا أَبْوَابَ السَّمَاءِ بِمَاءٍ مُنْهَمِرٍ١١ وَفَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُیُونًا فَالْتَقَى الْمَاءُ عَلَى أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ١٢ وَحَمَلْنَاهُ عَلَى ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَدُسُرٍ١٣﴾ [القمر: ۱۰-۱۳]. «پس او پروردگارش را خواند (و عرض کرد): «من مغلوب شده‌ام، پس یاریم فرما (و از آن‌ها انتقام بگیر)». آنگاه درهای آسمان را با آبی (فراوان و) فروریزنده گشودیم. و از زمین چشمه‌های جوشاندیم (و جاری نمودیم). پس این (دو) آب (آسمان و زمین) برای امری که مقدر شده بود باهم در‌آمیختند. و او (= نوح) را بر (مرکبی) ساخته شده از تخته و میخ سوار کردیم».

توسل به الله متعال با ایمان به او و پیروی از سنت پیامبرش تا رسیدن به مرتبۀ شهادت:

﴿رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ۵٣﴾ [آل عمران: ۵۳]. «پروردگارا! به آنچه نازل کرده‌ای، ایمان آوردیم و از فرستاده (تو) پیروی نمودیم؛ پس ما را از زمره گواهان بنویس».

درخواست آمرزش گناهان از الله:

﴿قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ٢٣﴾ [الأعراف: ۲۳]. «پروردگارا! ما به خود ستم کردیم، و اگر ما را نیامرزی و بر ما رحم نکنی، مسلّماً از زیان‌کاران خواهیم بود».

این کلمات را آدم ÷ از پروردگارش دریافت نمود:

الله متعال می‌فرماید: ﴿فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ٣٧﴾ [البقره: ۳۷]. «آنگاه آدم از پروردگارش کلماتی فرا گرفت و الله توبه او را پذیرفت، چرا که الله توبه‌پذیر مهربان است».

﴿رَبِّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی﴾ [القصص: ۱۶]. «پروردگارا! من به خود ستم کردم، پس مرا ببخش».

این دعا را موسى ÷ پس از آن گفت که به یک نفر مشتی زد و بدون قصد او را کشت و الله نیز او را بخشید.

درخواست بهشت از الله و پناه‌بردن به الله از جهنم:

﴿وَالَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا۶۵ إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا۶۶﴾ [الفرقان: ۶۵-۶۶]. «پروردگارا! عذاب جهنم را از ما بر‌طرف کن، بی‌تردید عذابش (سخت و) پایدار است. بی‌گمان آن (جهنم) بد قرار‌گاه و (بد) اقامت‌گاهی است».

﴿وَاجْعَلْنِی مِنْ وَرَثَهِ جَنَّهِ النَّعِیمِ٨۵﴾ [الشعراء: ۸۵]. «و مرا از وارثان بهشت پر نعمت بگردان».

و مرا از وارثان قرار بده: ﴿الَّذِینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ١١﴾ [المؤمنون: ۱۱]. «کسانی‌که (بهشت) فردوس را ارث می‌برند، و جاودانه در آن خواهند ماند».

دعای اندوه و سختی:

﴿وَأَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ٨٣﴾ [الأنبیاء: ۸۳]. «(به یاد آور) ایوب را هنگامی‌که پروردگارش را ندا داد: رنج و بیماری به من رسیده است، و تو مهربان‌ترین مهربانانی».

أیوب ÷ این دعا را کرد و الله آسیبش را برطرف ساخت و خانواده‌اش با مثل آنان را به او بخشید.

﴿أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ﴾ [النمل: ۶۲]. «(آیا این بت‌ها بهتر اند) یا کسی‌که (دعای) مضطر (= درمانده) را اجابت می‌کند؛ چون او را بخواند، و گرفتاری را بر طرف می‌سازد».

﴿لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ﴾ [الأنبیاء: ۸۷]. «(پروردگارا!) هیچ معبودی بر حق جز تو نیست، تو منزهی! بی‌گمان من از ستمکاران بودم».

این دعا را یونس زمانی کرد که در تاریکی‌های شکم ماهی بود و الله او را از غم و اندوه نجات داد.

الله متعال می‌فرماید: ﴿فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذَلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ٨٨﴾ [الأنبیاء: ۸۸]. «پس دعای او را اجابت کردیم، و از اندوه نجاتش دادیم، و این گونه مؤمنان را نجات می‌دهیم».

کلمۀ توحید «لا إله إلا أنت» و منزه‌دانستن الله از هر عیب و نقص (سبحانک) و فروتنی در برابر الله و اعتراف به کوتاهی و گناه «إنی کنت من الظالـمین»؛ مددخواهی بسیار نیکویی است.

تقاضای خیر دنیا و آخرت از الله:

خداوندا! ﴿أَنْتَ وَلِیُّنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنْتَ خَیْرُ الْغَافِرِینَ١۵۵ وَاکْتُبْ لَنَا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الْآخِرَهِ﴾ [الاعراف:۱۵۵-۱۵۶]. «تو یاور (و کارساز) مایی، پس ما را بیامرز، و بر ما رحم کن، و تو بهترین آمرزندگانی. وبرای ما در این دنیا، و در سرای آخرت، نیکی مقرر فرما».

﴿رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ﴾ [البقره: ۲۰۱]. «پروردگارا! به ما در دنیا نیکی عطا کن، و در آخرت (نیز) نیکی (عطا فرما) و ما را از عذاب آتش نگه دار».

مقاله پیشنهادی

خیار(داشتن اختیار در معامله)

حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ …