نماز، دومین رکن اسلام۲

در جایی دیگر می‌فرماید: ﴿وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاهَ وَهُمْ رَاکِعُونَ﴾ [المائده: ۵۵]. «و آن‌ها که ایمان آورده‌اند، (همان)کسانی‌که نماز را بر پا می‌دارند و آنان با خشوع و فروتنی زکات را می‌دهند».

کسانی که ایمان آورده‌اند، همان کسانی هستند که نماز زیاد برپا می‌دارند و بر آن مواظبت می‌کنند و به صورتی که الله خواسته است آن را اقامه می‌کنند و زکات می‌پردازند: ﴿وَهُمْ رَاکِعُونَ﴾ برای الله زیاد رکوع می‌گزارند یعنی برای الله بسیار نماز ادا می‌کنند.

در چنین نمازی، قیام و رکوع و سجود برای الله سبحانه وجود دارد:

الله متعال می‌فرماید: ﴿وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِینَ﴾ [البقره: ۲۳۸]. «و فروتنانه برای الله به پا خیزید».

یعنی در حالی که در برابر او تسلیم و خاشع و فروتن هستید.

﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ارْکَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّکُمْ وَافْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ٧٧﴾ [الحج: ۷۷]. «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! رکوع کنید، و سجده کنید، و پروردگارتان را بپرستید، و کار نیک انجام دهید؛ باشد که رستگار شوید».

انسان مؤمن، قبل از ایستادن در برابر الله سبحانه، خودش را پاکیزه می‌کند؛ زیرا الله پاکیز‌گان را دوست دارد:

الله متعال می‌فرماید: ﴿إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ﴾ [البقره: ۲۲۲]. «به راستی که الله توبه کنندگان را دوست می‌دارد و (نیز) پاکان را دوست می‌دارد».

بنابراین، صورت و دست‌هایش را تا آرنج‌ها و پاهایش را تا قوزک‌ها می‌شوید و سرش را مسح می‌کند:

الله متعال می‌فرماید: ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاهِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَیْنِ﴾ [المائده: ۶]. «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! چون به نماز برخاستید؛ پس صورت خود و دست‌هایتان را تا آرنج بشویید و سرتان را مسح کنید، و پاهای‌تان را تا دو قوزک (بشویید)».

الله، مسح سر را در سیاق اعضایی که شسته می‌شود ذکر فرمود تا ترتیب فهمیده شود.

یعنی صورت‌هایتان را بشویید و دست‌هایتان را تا آرنج بشویید و پاهای‌تان را تا قوزک‌ها بشویید.

واژۀ: ﴿أَرْجُلَکُمْ﴾ برای بیان ترتیب، در پایان ذکر شد، یعنی پاهای‌تان را پس از مسح سر بشویید.

اگر منظور این بود که پاها مانند سر مسح شود، باید به صورت مجرور: ﴿أَرْجُلَکُمْ﴾ می‌آمد چنانکه قبل از آن:﴿بِرُءُوسِکُمۡ﴾ به صورت مجرور آمده است.

اما ﴿أَرْجُلَکُمْ﴾ مانند الفاظ منصوب قبلی، به صورت منصوب بیان شد.

اما شخص جنب و کسی که با زن نزدیکی کرده است، باید غسل کنند و وضو به تنهایی برای نماز کفایت نمی‌کند:

الله متعال می‌فرماید: ﴿وَإِنْ کُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا﴾ [المائده: ۶]. «و اگر جنب بودید؛ پس خود را پاک سازید (و غسل کنید)».

﴿وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِی سَبِیلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا﴾ [النساء: ۴۳]. «و (نیز) در حال جنابت، تا غسل کنید، مگر اینکه رهگذار باشید».