عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ – صلى الله علیه وسلم
مَثَلُ الْمُؤْمِنِ کَمَثَلِ الْخَامَهِ مِنَ الزَّرْعِ، مِنْ حَیْثُ أَتَتْهَا الرِّیحُ کَفَأَتْهَا، فَإِذَا اعْتَدَلَتْ، تَکَفَّأُ بِالْبَلاءِ، وَالْفَاجِرُ کَالأَرْزَهِ، صَمَّاءَ مُعْتَدِلَهً، حَتَّى یَقْصِمَهَا اللَّهُ إِذَا شَاءَ
ابوهریره رضی الله عنه می گوید: رسول الله صلى الله علیه وسلم فرمود:
مثال مؤمن, مانند ساقه گیاهی است که از هر طرف, بادی به سراغ اش می آید و او را کج می کند.
و هنگامی که باد، آرام می گیرد، راست می شود. { همیشه در بلا و مصیبت بسر می برد و این مصیبت ها باعث کفاره گناهان اش می گردند }.
اما فرد فاجر، مانند درخت کاج، سخت و استوار است تا اینکه مرگ اش فرا می رسد و خداوند او را نابود می گرداند» { یعنی کمتر دچار گرفتاری می شود}.
شرح و تفسیر حدیث
ووجهُ التَّشبیهِ أنَّ المؤمن من حیث إنَّه إن جاءه أمرُ الله انصاع له ورضِی به؛ فإنْ جاءه خیرٌ فرِح به وشکَر، وإنْ وقَع به مکروهٌ صبَر ورجا فیه الأجرَ، فإذا اندفَع عنه اعتدَل شاکرًا،
والنَّاسُ فی ذلک على أقسام؛ منهم مَن یَنظُرُ إلى أجْر البلاء فیَهُونُ علیه البلاءُ، ومنهم مَن یرى أنَّ هذا مِن تصرُّفِ المالک فی مِلکِه فیُسلِّمُ ولا یَعترض،
ووجهُ التَّشبیهِ عند المنافق: أنَّ المنافقَ لا یَتفقَّدُه اللهُ باختباره، بل یجعلُ له التَّیسیرَ فی الدُّنیا لیتعسَّرَ علیه الحالُ فی المعاد، حتى إذا أراد الله إهلاکَه قصَمَهُ فیکون موته أشَدَّ عذابًا علیه وأکثَرَ ألَمًا فی خروج نفْسِه..
و معنای تشبیه این حدیث برای مومن اینگونه است که:
شخص مومن هر پیشامدی از طرف الله برایش برسد تسلیمش شده و به آن راضی می گردد.
اگر خیری به او برسد شادمان شده و شکر گذاری می کند و اگر مورد ناخوشایندی به او برسد صبر پیشه کرده و چشم داشت اجر و پاداش پروردگار را دارد..
پس هر گاه این مصیبت ها یا خوشحالی ها تمام شد به زندگی عادی خودش برگشته و شاکرانه ادامه ی حیات می دهد..
و مردمان مومن در مصیبتها چند گونه هستند::
بعضی ها در هنگام بلا به اجر ناشی از صبر بر آن چشم دارند و همین باعث می شود مصیبت بسیار بر او آسان شود..
و بعضی ها اینگونه فکر می کنند که این مصیبت تصرف الله مالک است در ملک خودش، پس تسلیم امر الله شده و اعتراضی نمی کند.
و معنای تشبیه این حدیث برای منافق در این است که:
منافق الله عزوجل او را آزمایش نمی کند بلکه در زندگی راه هموار و آسانی بر او قرار می دهد تا در
آخرت بر او شدت و سخت بگیرد
پس این راحتی دنیا ادامه دارد برایش تا وقتی که الله عزوجل اراده ی نابودی اش را بکند پس او را از بین می برد
و مرگش شدید ترین عذاب و سخت ترین ناراحتی است بر او که دارد از این دنیا می رود (چرا که در دنیای دیگر جز بدبختی در انتظارش نیست).