در شب قدر چه اعمالی را باید انجام دهیم؟(لطفا کاملا توضیح دهید) نمازها با چه نیتی باید خوانده شوند؟(آیا دعای مخصوصی برای این شب وجود دارد؟) آیا ساعت خاصی برای شروع وپایان عبادت در این شب وجود دارد؟(باذکر ساعت) آیا خواندن دعا در این شب آداب خاصی دارد؟ من شنیده ام که میگویند شب قدر یکی از ده شب آخر رمضان المبارک می باشد که شب های فرد را محتمل تر دانسته اند؟ (۲۱،۲۵،۲۷) این سخن صحیح است؟
الحمدلله
شب قدر در یکی از ۱۰ شب اخیر واقع میشود و خصوصا شبهای وتر و تک، لذا سنت است که اعتکاف ده روز آخر ماه رمضان بمنظور برخورداری از خیر و پاداش و دریافتن شب قدر انجام گیرد است.
از عایشه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و سلم در ده روز آخر رمضان به اعتکاف مینشست و میفرمود:
(تحروا لیله القدر فی العشر الأواخر من رمضان)
(صحیح بخاری)
«شب قدر را در ده شب آخر رمضان جستجو کنید».
از عایشه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود:
(تحروا لیله القدر فی الوتر من العشر الأواخر من رمضان).
(متفق علیه)
«لیله القدر را در شبهای فرد دهه ی آخر رمضان جستجو کنید».
(یعنی شبهای ۲۱، ۲۳، ۲۵، ۲۷، ۲۹).
پیامبر صلی الله علیه و سلم بر قیام این ده شب تشویق و ترغیب میکرد :
از ابوهریره روایت است که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود:
(من قام لیله القدر إیمانا و احتسابا غفرله ما تقدم من ذنبه)
(متفق علیه)
«هرکس در شب قدر از روی ایمان (به امید ثواب خدا) و امید دریافت اجر و پاداش، قیام کند گناهان او بخشوده میشود».
و مستحب است که شخص معتکف به عباداتی مانند:
نماز و تلاوت قرآن
واذکاری همچون سبحان الله والحمدلله
و لا إله الا الله
و الله اکبر گفتن
و طلب مغفرت
و صلوات بر پیامبر
و دعا کردن
وبحث و گفتگوی علمی و مانند اینها مشغول شود،
و مکروه است که اعتکاف کننده خودش را با سخنان و اعمال بیهوده سرگرم کند همانطور که ساکت ماندنش به گمان اینکه سکوت، او را به خدا نزدیک میکند مکروه است».
اعتکاف کننده میتواند هنگام ضرورت از محل اعتکافش (مسجد) خارج شود،
همچنان که شانه کردن مو، تراشیدن سر و گرفتن ناخنها و نظافت بدن برایش مباح است.
اعتکاف با بیرون رفتن از مسجد بدون ضرورت و همبستری کردن با همسر باطل میشود.
اما در مورد دعاء در شب قدر، میتوانی هر دعایی از دنیا و آخرت که بخواهید از خداوند طلب کنید ولی دعای مخصوص این شب عبارت است از گفتن:
“اللهم انک عفو تحب العفو فاعف عنی”.
یعنی: “بار خدایا، تو بسیار بخشنده هستی و بخشش را دوست داری پس مرا ببخش”.
از آنجاییکه از عایشه رضی الله عنها وارد شده است که از پیامبر صلی الله علیه و سلم پرسید:
“اگر برایم معلوم شد که شب قدر در کدام شب بود چه بگویم؟” پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
“بگو: اللهم انک عفو تحب العفو فاعف عنی”
(روایت احمد).
اما در مورد نیت نماز شب قدر و یا نمازهای دیگر، در واقع تلفظ نیت به زبان بدعت هست و جائز نیست، لذا فقط در قلبش حضور پیدا کند که چه نمازی را میخواند.
و بهترین وقت نماز شب ۱/۳ اخیر پایان شب است
زیرا در اینوقت دعاء مستجاب است، مثلا اگر أذان مغرب ساعت ۷ شب باشد و اذان صبح هنگام طلوع فجر ساعت ۴ صبح باشد، یعنی از بعد از أذان مغرب تا اذان صبح ۹ ساعت فاصله باشد، ۱/۳ اخیر شب در اینصورت بعد از ساعت ۱ شب شروع میشود.
والله تعالی اعلم