حکم آن:
اهل علم با آنکه بر مشروعیت نماز عید اتفاق دارند دربارۀ حکم آن اختلاف کردهاند؛ گروهی آن را فرض کفایی دانسته و گروهی دیگر آن را سنت موکده میدانند. ادلۀ دو گروه به طور مشروح در کتب فقه آمده است.([۱])
عموم اهل علم بر این قول هستند که وقت نماز عید پس از طلوع خورشید و اندکی بلند شدن آن به سوی زوال است، زیرا نماز در هنگام طلوع خورشید حرام است و پس از طلوع نیز تا وقتی که به اندازۀ یک نیزه([۲]) در افق بالا نرفته باشد مکروه است. برخی از علما این مدت را تقریبا دوازده دقیقه اندازهگیری کردهاند.
سنت در نماز عید چنین است که در مصلی و خارج از شهر به جای آورده شود زیرا عمل پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بر این بوده است. این در صورتی است که عذری برای برگزاری نماز در مصلی وجود نداشته باشد.([۳])
نماز عید دو رکعت است که در رکعت اول آن مانند دیگر نمازها تکبیره الاحرام گفته میشود، سپس شش تکبیر گفته میشود و پس از آن سورۀ فاتحه و سورۀ الاعلی یا سورۀ «ق» خوانده میشود. پس از پایان قرائت، امام تکبیر میگوید و به رکوع میرود. پس از پایان رکعت اول الله اکبر گفته از سجده برمیخیزد و پنج تکبیر پی در پی میگوید. پس از تکبیرات سورۀ حمد و سورۀ غاشیه ـ یا سورۀ قمر ـ را میخواند. اما اگر در رکعت اول سورۀ الاعلی را خوانده در رکعت دوم سورۀ غاشیه را میخواند، و اگر در رکعت سورۀ «ق» را خوانده در رکعت دوم سورۀ قمر را میخواند.([۴])
[۱]– کتاب «نماز» اثر مولف (۳۳۱).
[۲]– صدیق حسن خان، المواعظ الحسنه (۴۳-۴۴).
[۳]– المغنی (۳/ ۲۶۰).
[۴]– زاد المعاد (۱/ ۴۴۲-۴۴۴).