پنجاه و چهارمین پایه از پایه‌های ایمان: حیاء

در سنت آمده است: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مَرَّ عَلَى رَجُلٍ مِنَ الأَنْصَارِ، وَهُوَ یَعِظُ أَخَاهُ فِی الحَیَاءِ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «دَعْهُ فَإِنَّ الحَیَاءَ مِنَ الإِیمَانِ»[۱]. «رسول الله  صلی الله علیه وسلم بر مردی از انصار گذشت در حالی‌که آن [مرد] برادرش را از حیاء برحذر می­داشت، رسول الله  صلی الله علیه وسلم فرمود: او را به حال خودش بگذار حیاء از ایمان است». حدیث عمران بن حصین رضی الله عنه: پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرموده است: «الْحَیَاءُ لَا یَأْتِی إِلَّا بِخَیْرٍ»[۲]. «حیاء نتیجۀ ندارد بجز خیر». حدیث ابی سعید الخدری رضی الله عنه: «کَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَشَدَّ حَیَاءً مِنَ العَذْرَاءِ فِی خِدْرِهَا، فَإِذَا رَأَى شَیْئًا یَکْرَهُهُ عَرَفْنَاهُ فِی وَجْهِهِ»[۳]. «پیامبر  صلی الله علیه وسلم از دوشیزۀ که در پردۀ [پنهان شده بود] با حیاءتر بود و اگر از چیزی کراهت می­نمود آن را از چهره­اش می­فهمیدیم». حدیث ابی‌مسعود الانصاری رضی الله عنه از پیامبر  صلی الله علیه وسلم : «إنَّ مِمَّا أَدْرَکَ النَّاسُ مِنْ کَلَامِ النُّبُوَّهِ الْأُولَى: إذَا لَمْ تَسْتَحِی فَاصْنَعْ مَا شِئْت»[۴]. «از چیزهایی‌که مردم از سخنان پیامبران قبلی فهمیده­اند: اگر حیاء نمی­کنی هر کاری که می­خواهی انجام بده».

[۱]– صحیح بخاری: ۲۴- ۶۱۱۸؛ صحیح مسلم: ۱۶۳؛ سنن ابوداود: ۴۷۹۵؛ سنن ترمذی: ۲۶۱۵؛ سنن نسائی: ۵۰۳۳؛ ابن ماجه: ۵۸؛ صححه آلبانی.

[۲]– صحیح بخاری: ۶۱۱۷؛ صحیح مسلم: ۱۶۵؛ «الحیاء کله خیر»(حیاء همه­اش خیر است): صحیح مسلم ۱۶۶ و سنن ابی داود: ۴۷۹۶ و صححه آلبانی.

[۳]– صحیح بخاری: ۳۵۶۲- ۶۱۰۲- ۶۱۱۹؛ صحیح مسلم: ۶۱۷۶؛ سنن ابن ماجه: ۴۱۸۰؛ صححه آلبانی.

[۴]– صحیح بخاری: ۳۴۸۳- ۳۴۸۴- ۶۱۲۰؛ سنن ابوداود: ۴۷۹۷؛ سنن ابن ماجه: ۴۱۸۳؛ صححه آلبانی.