سی و دومین پایه از پایه‌های ایمان: پای بند بودن به قراردادها

زیرا الله تعالى می­فرماید: ﴿أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِ﴾ [المائده: ۱]. «… به قراردادها (پیمان‌ها) عمل کنید». در این باره ابن عباس  رضی الله عنهما گفته است: «عقود یعنی عهد و پیمان‌ها: آنچه که الله حلال کرده و یا حرام نموده است وآنچه که واجب نموده و تمامی حدودی‌که در قرآن وجود دارد»[۱] و همچنین می‌فرماید: ﴿یُوفُونَ بِٱلنَّذۡرِ…﴾ [الإنسان: ۷]. «[عباد الله کسانی هستند که] در نذرهای‌شان پایبندند» وهمچنین می­فرماید: ﴿…وَلۡیُوفُواْ نُذُورَهُمۡ…﴾ [الحج: ۲۹]. «… و به نذرهای‌شان وفا کنند…». و نیز می‌فرماید: ﴿۞وَمِنۡهُم مَّنۡ عَٰهَدَ ٱللَّهَ…﴾ [التوبه: ۷۵]. «… و از آنها [منافقین] کسانی هستند که با الله پیمان بسته [و خیانت می­کنند]…». و می‌فرماید: ﴿وَأَوۡفُواْ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ إِذَا عَٰهَدتُّمۡ وَلَا تَنقُضُواْ ٱلۡأَیۡمَٰنَ بَعۡدَ تَوۡکِیدِهَا…﴾ [النحل: ۹۱]. «و به عهد خداوند وقتی پیمان بستید، وفا کنید و قسم‌ها را بعد از تاکید به آنها نشکنید…».

از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه آمده است که پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرمود: «لِکُلِّ غَادِرٍ لِوَاءٌ یَوْمَ الْقِیَامَهِ یُقَالُ هَذِهِ غَدْرَهُ فُلاَنٍ»[۲]. «برای هر پیمان­شکنی روز قیامت پرچمی بالا برده می­شود و گفته خواهد شد: این پیمان­شکنیِ فلانی است». و حدیث عبدالله بن عمرو  رضی الله عنهما که پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرمود: «أَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَانَ مُنَافِقًا خَالِصًا وَمَنْ کَانَتْ فِیهِ خَصْلَهٌ مِنْهُنَّ کَانَتْ فِیهِ خَصْلَهٌ مِنْ النِّفَاقِ حَتَّى یَدَعَهَا إِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ وَإِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَإِذَا عَاهَدَ غَدَرَ وَإِذَا خَاصَمَ فَجَرَ»[۳]. «چهار چیز است که اگر در شخصی جمع شود او کاملاً منافق است و اگر خصلتی از این خصلت‌ها را داشته باشد، قسمتی از نفاق در وی وجود دارد [مگر] زمانی‌که آن را از خود دور کند: وقتی به او امانت داده می­شود خیانت می­کند و وقتی سخن می­گوید دروغ‌گویی می­کند و وقتی پیمان می­بندد آن را می­شکند و وقتی بحث می­کند از حق منحرف می­شود». و حدیث عقبۀ بن عامر الجهنی: پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرمود: «إِنَّ أَحَقَّ الشَّرْطِ أَنْ یُوفَى بِهِ مَا اسْتَحْلَلْتُمْ بِهِ الْفُرُوجَ»[۴]. «محق­ترین وفای به عهد، [عهد و پیمانی است] که با آن فروج را برای خود حلال می­کنید»[۵].

 

 

 

[۱]– تفسیر ابن کثیر ذیل همین آیه.

[۲]– صحیح بخاری: ۶۱۷۷- ۶۱۷۸؛ صحیح مسلم: ۴۶۲۷- ۴۶۲۹- ۴۶۳۱- ۴۶۳۲- ۴۶۳۳- ۴۶۳۶؛ سنن ابوداود: ۲۷۵۶؛ و صححه آلبانی.

[۳]– صحیح بخاری: ۳۴- ۲۴۵۹- ۳۱۷۸؛ صحیح مسلم: ۲۱۹؛ سنن ترمذی: ۲۶۳۲٫

[۴]– صحیح بخاری: ۲۷۲۱- ۵۱۵۱؛ صحیح مسلم: ۳۵۳۷؛ سنن ابو داود: ۲۱۳۹؛ سنن ترمذی: ۱۱۲۷؛ سنن نسائی: ۳۲۸۱- ۳۲۸۲؛ سنن ابن ماجه: ۱۹۵۴؛ صححه آلبانی.

[۵]– منظور پیمان زناشویی است.(مترجم)