بیستمین پایه از پیاه های ایمان: پاکیزگی

زیرا الله تعالى می­فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰهِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَکُمۡ وَأَیۡدِیَکُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِکُمۡ وَأَرۡجُلَکُمۡ إِلَى ٱلۡکَعۡبَیۡنِ﴾ [المائده: ۶]. «ای کسانی‌که ایمان آورده­اید وقتی برای نماز ایستادید [قبل از آن] صورت‌ها و دست‌هایتان را تا آرنج بشوئید و سرهای‌تان را مسح نموده و پاهای‌تان را تا دو قوزک بشوئید[۱]…».

دلیل از سنت: ابی مالک الاشعری  صلی الله علیه وسلم آورده است که پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرمود: «الطُّهُورُ شَطْرُ الإِیمَانِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلأُ الْمِیزَانَ وَسُبْحَانَ اللَّهِ واللهُ اکبَر تَمْلآنِ – أَوْ تَمْلأُ – مَا بَیْنَ السَّمَاءِِ وَالأَرْضِ وَالصَّلاَهُ نُورٌ وَالصَّدَقَهُ بُرْهَانٌ وَالصَّبْرُ ضِیَاءٌ وَالْقُرْآنُ حُجَّهٌ لَکَ أَوْ عَلَیْکَ کُلُّ النَّاسِ یَغْدُو فَبَائِعٌ نَفْسَهُ فَمُعْتِقُهَا أَوْ مُوبِقُهَا»^[۲]. «پاکیزگی نصف ایمان است و الحمد لله [گفتن] ترازوی [ایمان] را پر می­کند و سبحان الله و الله اکبر [گفتن] بین آسمان و زمین را پر می­کند و نماز نور است و صدقه دلیلِ [بر دینداری] و صبر روشنی و قرآن حجتی است که یا به نفعت می­شود و یا بر علیه­ات، همۀ انسان‌ها در جنب و جوش هستند و نفس خود را می­فروشند عدۀ برای رهایی [از جهنم] و عدۀ برای گرفتار شدن [به عذاب جهنم]». دلیل دیگر: پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرموده است: «لاَ تُقْبَلُ صَلاَهٌ بِغَیْرِ طُهُورٍ وَلاَ صَدَقَهٌ مِنْ غُلُولٍ»[۳]. «نماز بدون طهارت قبول نمی­شود و صدقه، از غنیمت دزدی شده قبل از تقسیم آن قبول نمی­گردد». و همچنین: حدیث ثوبان رضی الله عنه که پیامبر  صلی الله علیه وسلم فرمود: «اِستَقِیموا وَلَن تحصوا وَاعلَمُوا أنَّ خَیرَ أعمَالِکُم الصَّلاه وَلَا یُحَافِظ عَلَى الوُضُوءِ إِلَّا مُؤمِنِ»[۴]. «استقامت ورزید و هرگز خسته نشوید و بدانید بهترین اعمال شما نماز است و بجز مؤمن کسی از وضوی خود محافظت نمی­کند».

حلیمی از یحیى بن آدم آورده[۵]: «علت آنکه فرموده پاکیزگی نصف ایمان است به این دلیل است که الله تعالی نماز را [در قرآن] ایمان نامیده است، آنجا که می­فرماید: ﴿…وَمَا کَانَ ٱللَّهُ لِیُضِیعَ إِیمَٰنَکُمۡ…﴾ [البقره: ۱۴۳]. «… و الله بر این نیست که ایمان‌تان را ضایع فرماید…»، که منظور از ایمان نماز بسوی بیت المقدس می­باشد؛ و نماز بدون وضو جایز نیست و هر کدام از آن دو [نماز و وضوء] جزئی از دیگری است».

 

 

 

[۱]– چون اعراب «ارجلَ» با اعراب «وجوهَ» و «ایدیَ» یکی است و به فتح می­باشد و اعراب «رؤسِ» جر می­باشد با توجه به قواعد زبان عربی باید پاها را مثل صورت‌ها و دست‌ها به فعل «فاغسلوا» ارجاع دهیم و آنها را هنگام وضو بشوئیم.(مترجم)

[۲] – صحیح مسلم: ۵۵۶٫

[۳]– صحیح مسلم: ۵۵۷؛ سنن ابوداود: ۵۹؛ سنن ترمذی: ۱؛ سنن نسائی: ۱۳۹- ۲۵۲۴؛ سنن ابن ماجه: ۲۷۱- ۲۷۲- ۲۷۳- ۲۷۴؛ شیخ آلبانی آن را صحیح دانسته است.

[۴]– سنن ابن ماجه: ۲۷۷؛ شیخ آلبانی نیز سند حدیث را صحیح دانسته است.

[۵]– شعب الإیمان: در حاشیۀ ۲۹۰۷٫