تراویح و تعداد رکعات آن (۶)

(پاسخ به یک اعتراض)

برخی مدعی شده اند که بنده اقوال علمای احناف را قیچی کرده و خلاف آنچه را که آنها معتقد بوده اند را گفته ام.

در پاسخ به این ادعا باید بگویم که: بنده هیچ گونه قیچی و قطع و بریدی نکردم و این اتهامی بیش نیست به همین جهت برای روشن حقیقت به عنوان نمونه به توضیح و تشریح سخن علامه انورشاه کشمیری می پردازم:

علامه انورشاه کشمیری در کتاب “عرف الشذی” که “شرح سنن ترمذی” می باشد، باب “ما جاء فی قیام شهر رمضان” ( جلد ۲، صفحه ۲۰۸) در شرح (حدیث شماره ۸۰۶) توضیحاتی را در رابطه ی با تعداد رکعات تراویح آورده است که سخنان انورشاه کشمیری در این توضیحات به چند دسته تقسیم می شود:

تعداد رکعاتی که از رسول الله ثابت است.

عمل حضرت عمر.

اقوال ائمه در مورد تعداد رکعات تراویح.

بنده با مورد سوم کاری ندارم چون همان طور که در ابتدای بحث گفته شد بین ائمه بزرگوار در مورد تعداد رکعات تراویح اختلاف نظر وجود دارد چنانچه خود انورشاه کشمیری برخی از این اقوال را ذکر کرده است.

با مورد دوم هم کاری ندارم چون برخی می گویند حضرت عمر دستور به خواندن بیست رکعت داده است چنانچه انورشاه کشمیری در همان صفحه می گوید: «ثم مأخوذ الأئمه الأربعه من عشرین رکعه هو عمل الفاروق الأعظم»: (دلیل ائمه اربعه که گفته اند تعداد رکعات تراویح بیست رکعت است، عمل حضرت عمر است) که بنده در ادامه به تحقیق و بررسی این روایت خواهم پرداخت.

اما آنچه که مد نظر بنده هست مورد اول است، آن بخش از سخن علامه کشمیری که گفته است: «و لا مناص من تسلیم أن تراویحه علیه السلام کانت ثمانیه رکعات» که طبق این سخن معلوم می شود که رسول الله هشت رکعت تروایح خوانده است چنانچه ایشان در همان صفحه در چند سطر بعد می گوید: «وأما النبی – صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ – فصح عنه ثمان رکعات، وأما عشرون رکعه فهو عنه بسند ضعیف وعلى ضعفه اتفاق»: (آنچه که از رسول الله ثابت و صحیح است این است که ایشان هشت رکعت خوانده است اما بیست رکعتی که از رسول الله روایت شده سندش ضعیف و بر ضعف آن اتفاق نظر است).

خواننده محترم همان طور که مشاهده کردید علامه کشمیری صراحتا گفت که از رسول الله هشت رکعت ثابت است و روایت بیست رکعت ضعیف و بر ضعف آن علما اتفاق نظر دارند که بنده در بخش های بعدی آن حدیثی که گفته شده است رسول الله بیست رکعت تراویح خوانده را بررسی خواهم کرد.

همچنین سخن ملا علی قاری، ابن الهمام و… که گفته اند رسول الله هشت رکعت تراویح خوانده است طبق این توضیح رفع اتهام می شود. به این ترتیب همه ی علما و حتی علمای احناف معتقدند که از رسول الله بیست رکعت ثابت نیست بلکه سنت همان هشت رکعت است اما در مورد این که حضرت عمر به بیست رکعت دستور داده است و یا در مورد بیست رکعت اجماع شده است إن شاء الله در پست های بعدی به بررسی آنها خواهم پرداخت.

نویسنده: امید خزاعی