آنچه که نصوص کتاب و سنت و اجماع سلف صالح بر آن دلالت دارد اینست که ایمان قول و عمل است و کم و زیاد می گردد، و ایمان جز با عمل نیست، همانگونه که ایمان جز با قول درست نیست؛ پس ایمان صحیح نیست مگر آنکه هردو یعنی قول و عمل همزمان وجود داشته باشند، و این عقیده نزد اهل سنت معلوم و واضح است،
اما این سخن که عمل شرط کمال ایمان است جزو عقاید اشاعره و امثال آنهاست، و نظر اشاعره در تعریف ایمان داخل در مقالات مرجئه می باشد.
امام شافعی رحمه الله می فرماید: «و اجماع صحابه و تابعین و بعد از آنها و کسانی که آنها را دریافتیم بر آن است که: ایمان قول و عمل و نیت است و هیچکدام از این سه مورد جز با وجود دیگری کافی نیست»
(شرح أصول اعتقاد أهل السنه لللالکائی ج۵ ص۹۵۶).
(مجموع الفتاوی ج۷ ص۲۰۹).
امام آجری رحمه الله می فرماید: «بدانید که خدای تعالی به ما و شما رحم کند: آنچه را که علمای مسلمین بر آن هستند آنست که ایمان بر جمیع انسانها واجب است، و ایمان عبارتست از: تصدیق با قلب و اقرار آن با زبان و عمل بوسیله جوارح.
و بدانید که شناخت و تصدیق ایمان با قلب کافی نیست مگر آنکه همراه آن، ایمان با زبان نیز نطق شود، و تصدیق با قلب و اقرار با زبان کافی نیست تا آنکه عمل با جوارح نیز باشد، پس هرگاه این سه خصلت در ایمان بوجود آمد شخص مؤمن خواهد شد. و کتاب و سنت و سخنان علمای مسلمین بر این عقیده دلالت دارد».
(الشریعه ج ۲ص ۶۱۱).
امام بغوی رحمه الله می فرماید:ایمان محقّق نمی شود، مگر با این سه مورد:
۱-تصدیق کردن (اعتقاد) با قلب.
۲- اقرار کردن با زبان.
۳- عمل نمودن با اعضا و جوارح.
وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین