حکم بوسیدن دست علماء

یکی از مسایلی که خیلی ها از آن سوال می کنند؛ مساله بوسیدن دست علماست که برخی این عمل را ناپسند می دانند به همین جهت شاید این سوال مطرح شود که آیا چنین عملی جایز است یا نه؟

به طور کلی بوسیدن دست علما و پدر و مادر و بزرگتر ها اگر برای احترام باشد اشکالی ندارد و حرمتی برای چنین عملی وجود ندارد.

دلیل:

حضرت عایشه رضی الله عنه می گوید: «إذا دخلت علیه قام إلیها فأخذ بیدها، وقبلها، وأجلسها فی مجلسه، وکان إذا دخل علیها قامت إلیه، فأخذت بیده فقبلته، وأجلسته فی مجلسها»: (زمانی که حضرت فاطمه رضی الله عنها بر رسول الله صلی الله علیه و سلم وارد می شد رسول الله جلوی ایشان بلند می شد و دستش را می گرفت و می بوسید و فاطمه را جای خودش می نشاند و همچنین زمانی که رسول الله بر فاطمه وارد می شد فاطمه جلوی رسو الله بلند می شد و دست مبارک رسول الله را می گرفت و می بوسید و رسول الله را در جای خودش می نشاند). (سنن أبی داود/ش:۵۲۱۷) و (الشریعه للآجری/ ش:۱۶۰۹) و (المستدرک على الصحیحین/ش:۴۷۳۲) و…

امام نووی در مورد بوسیدن دست علما می گوید: «تقبیل ید الرجل لزهده وصلاحه أو عمله أو شرفه أو صـیانته أو نحو ذلک، من الأمور الدینیه لا یکره بل یستحب فان کان لغناه أو شوکته أو جاهه عند اهل الدنیا فمکروه شدید الکراهه»: (بوسیدن دست شخصی به خاطر زهد و تقوا و صالح بودن یا به خاطر علم و شرف و جایگاه دینی او باشد، نه تنها مکروه نیست بلکه مستحب هم می باشد اما اگر بوسیدن دست شخص به خاطر ثروت و جایگاه دنیایی او باشد، این کار بسیار ناپسند و زشت است). (فتح الباری لابن حجر/ ج۱۱، ص ۵۷) و (تحفه الأحوذی/ ج۷، ص۴۳۷)

حافظ ابوبکر اصبهانی کتابی در رابطه با بوسیدن دست نوشته است و در آن کتاب آثار صحیحی از صحابه و تابعین ذکر کرده است که بیانگر جواز این عمل است.

تذکر: برخی از علما بوسیدن دست را به طوری کلی مکروه می دانند اما هیچ کس این عمل را حرام نمی داند.

لازم دانستم چند نکته ای را پیرامون بوسیدن دست بگویم:

بوسیدن دست شخص به خاطر ثروت و جایگاه دنیایی که دارد، جایز نیست.

بوسیدن دست نباید عادت شود به طوری که شخص دست خودش را جلو بیاورد تا دستش را ببوسند.

این کار باعث متکبر شدن عالم نشود که بر دیگران تکبر نمایند.

بوسیدن دست کسی که از این عمل خوشحال می شود و توقع دارد که مردم دست او را ببوسند، جایز نیست.

این کار باعث از بین رفتن مصاحفه نگردد.

به این ترتیب اگر کسی دست پدر و مادر یا علما را برای احترام بوسید اشکالی ندارد.

نویسنده: امید خزاعی