اهمیت تربیت روح

بین جسم و روح شباهت ها و تفاوت هایی وجود دارد. یکی از شباهت های جسم و روح این است که؛ همان طور که جسم نیاز به غذا دارد روح هم نیاز به غذا دارد. اگر جسم گرسنه شود مشکلاتی را به وجود می آورد اگر روح هم گرسنه شود خطراتی را می آفریند. در این نوشتار می خواهیم به اهمیت تغذیه روح بپردازیم.

در ابتدا باید به این نکته توجه کنیم؛ اگر اهمیت تغذیه ی روح بیشتر از تغذیه ی جسم نیست، کمتر هم نیست.

برخی این شعار را می دهند «روح سالم در بدن سالم». این سخن را به طور کامل نمی توان پذیرفت. زیرا کسی که جسمش مریض است و از نظر جسمی مشکل دارد آیا می توان گفت که روح او هم مریض است؟ مسلما جواب منفی است. چون ممکن است شخص فلج باشد یا جسم او دچار مشکلاتی باشد اما روح او سالم و بزرگ باشد و در تاریخ افرادی بودند که از نظر جسمی مشکل داشتند اما روح بزرگ و سالمی داشتند.

به عنوان مثال: الله متعال در قرآن از ایوب پیامبر یاد کرده است و می فرماید: «وَاذْکُرْ عَبْدَنَا أَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الشَّیْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ»(ص/۴۱): «(ای محمّد !) خاطر نشان ساز (سرگذشت) بنده ما ایّوب را ، بدان گاه که پروردگار خود را به فریاد خواند و گفت : اهریمن مرا دچار رنج و درد کرده است (و سخت زار و نزار و بیمارم) ».

ایوب فردی ثروتمند و توانمند بود تا جایی که دهکده ای زیبا با زمین های کشاورزی و باغ های با شکوهی داشت و خداوند به او فرزندان زیادی داده بود. اما وقتی در مقابل امتحان و آزمون الهی قرار می گیرد تمام این نعمت ها را از دست می دهد و دچار یک بیماری سختی می شود. اما ایوب با وجود این همه مشکلات ناامید نشد و روحیه ی خود را از دست نداد و عبادتش کم رنگ نشد تا این که توانست با روح بزرگ و سالمی که داشت از این آزمون سربلند بیرون شود.

به این ترتیب کسی که از نظر جسمی مشکل دارد نمی توان گفت که روح او هم بیمار است.

تذکر: خطر مسمومیت روح خیلی بیشتر از مسمومیت جسم است.

به عنوان مثال: اگر ده نفر با خوردن ده کنسرو فاسد مریض شوند و در نهایت بمیرند، در واقع فقط ده نفر از بین رفته است اما آیا اگر ده نفر با فیلم های مبتذل و سی دی های سکسی و کتاب های مهیج یا مواد مخدر مسمومیت روحی پیدا کنند، فقط به خودشان ضربه می زنند یا به کل جامعه ضربه می زنند؟

مسلما کسی که دچار مرض اعتیاد می شود نه تنها خود را نابود می کند بقیه را هم نابود می کند. چون کسی که به مواد مخدر اعتیاد پیدا می کند نیاز به یک رفیق و هم منقلی دارد در نتیجه یک معتاد یک طایفه را به اعتیاد می کشاند و جامعه را به فساد و تباهی می کشاند. اگر از این زاویه به این موضوع نگاه کنیم متوجه خطر مسمومیت روح خواهیم شد. چون اگر غذای روح فاسد شود، جامعه هم به فساد کشیده ی شود.

اهمیت تربیت و پرورش روح تا جایی است که خداوند برای رسیدن به روح سالم انبیا را فرستاده است. الله متعال می فرماید: «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ»: (الله کسی است که از میان بیسوادان پیغمبری را برانگیخته است و به سویشان فرستاده است، تا آیات خدا را برای ایشان بخواند، و آنان را پاک بگرداند) (جمعه/۲).
همان طور که انبیا از جانب الله وظیفه داشتند آیات و پیام های الهی را به مردم برسانند این وظیفه را هم داشتند تا انسان ها را از رذائل اخلاقی پاک کنند.

چطور می توان فهمید که روح سالم است:
در وقت شادی
در وقت مصیبت
به عنوان مثال: اگر انسان به پول و ثروتی رسید یا به یک پست و مقامی رسید و متکبر شد، معلوم است که این شخص روحش بیمار است. اگر به ثروتی رسیدیم و تغییر کردیم، اگر به فقر و مصیبتی رسیدیم و تغییر کردیم، اگر به ریاست رسیدیم و تغییر کردیم و یا اگر به شهرت رسیدیم و تغییر کردیم، معلوم می شود که روح ما بیمار است.

سخن پایانی
همان طور که جسم نیاز به غذا دارد و برای این که سالم و شاداب باشد نیاز به انواع مواد پروتئینی دارد، روح هم برای که سالم بماند نیاز به تغذیه ی کامل و جامع دارد. اگر شخص از نظر جسمی مریض و مسموم شود تنها به خودش آسیب می رسد اما اگر شخص از نظر روحی مریض و مسموم شود نه تنها به خود آسیب و ضرر می رساند بلکه سبب تباهی جامعه هم خواهد شد. به این ترتیب بیماری روح خیلی مهمتر و خطرناک تر از بیماری جسم است.