دشواری و پیچیدگی تربیت

تربیت انسان یکی از دشوارترین و پیچیده ترین امور است. تربیت انسان همچون امور مادی نیست … روند تربیتی انسان به آهستگی رشد جسمانی او می باشد. چنانکه رشد جسمی وی بازه زمانی لازم و کافی خود را می طلبد، تربیت افکار و عقاید و سامان بخشیدن رفتار وی نیازمند زمان است … ما نیاز داریم که امت را در طول سال ها به مسیر حق و راه خداوند باز گردانیم و این مهم نیازمند زمانی چند برای تربیت یک نسل می باشد.[۱]

این مهم یکی از وظایف بزرگ پیامبران الهی می باشد.  خداوند متعال می فرماید: «رَبَّنَا وَابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولاً مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِکَ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَیُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنتَ العَزِیزُ الحَکِیمُ» (بقره: ۱۲۹) «پروردگارا! در میان آن‌ها پیامبری از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر آنان بخواند و آن‌ها را کتاب و حکمت بیاموزد و آنان را پاکیزه کند، همانا که تو پیروزمند حکیمی».

و می فرماید: «لَقَدْ مَنَّ اللهُ عَلَى الْمُؤمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولاً مِّنْ أَنفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَإِن کَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُّبِینٍ» (آل عمران: ۱۶۴) «براستی که الله بر مؤمنان منّت نهاد، هنگامی‌ که در میان آنان پیامبری از خودشان بر انگیخت که آیات او (= قرآن) را بر آن‌ها می‌خواند و پاکیزه شان می‌دارد و به آنان کتاب (= قرآن) و حکمت (= سنت) می‌آموزد و اگر چه پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند».

در آیه ی اول خداوند متعال علم را قبل از تزکیه ذکر می کند و در آیه دوم تزکیه را قبل از علم ذکر کرده است. این اسلوب اشاره دارد که دعوت پیامبران از هیچیک از این دو (علم و تزکیه) بی نیاز نیست و بلکه به هردوی آنها در کنار هم نیاز دارد.

[۱] – العقاب التی تعترض بناء الامه الاسلامیه، ص: ۳۹، عبد الرحمن عبدالخالق