کسب و فراگیری علم برتر از نوافل می باشد

ابن وهب می گوید: «نزد مالک بن انس بودم که نماز ظهر یا عصر فرا رسید درحالی که بر او قرآن می خواندم و به کسب علم نزد او مشغول بودم. پس کتاب هایم را جمع کرده و برای خواندن نماز (نفل) برخاستم که مالک به من گفت: چه می کنی؟ گفتم: برخاستم برای نماز؛ پس گفت: عجیب است؟! چون نیتت صحیح باشد، امری که بدان پرداختی (کسب علم) برتر از عملی است که برای آن برخاستی».

ربیع رحمه الله می گوید: «شنیدم که شافعی می گوید: کسب و فراگیری علم برتر از نماز نافله می باشد».

و سفیان ثوری می گوید: «چون نیت در آن صحیح باشد، عملی برتر از فراگیری علم نیست».

و مردی به معافی بن عمران گفت: کدام یک نزد تو محبوب تر است: اینکه تمام شب را در نماز بگذرانیم یا اینکه حدیث بنویسیم؟ گفت: «حدیث بنویسی نزد من محبوب تر است از اینکه از اول تا آخر شب به نماز بایستی».

و همچنین می گوید: «نوشتن یک حدیث نزد من محبوب تر از قیام یک شب می باشد».

ابن عباس می گوید: «بخشی از شب را به مذاکره علمی بگذرانم نزد من محبوب تر است از اینکه تمام شب را با انجام نوافل به صبح برسانم».

و در مسائل اسحاق بن منصور[۱] آمده است که می گوید: به احمد حنبل گفتم: منظور ابن عباس از علم چیست؟ گفت: علمی است که مردم در امر دین شان از آن بهره مند شوند. گفتم: علم وضو و نماز و روزه و حج و طلاق و … منظور است؟ گفت: بله؛

اسحاق می گوید: و اسحاق بن راهویه رحمه الله به من گفت: منظور از علم در سخن ابن عباس همان است که احمد بن حنبل می    گوید و ابوهریره می گفت: اینکه لحظه ای بنشینم و در امر دینم تفقه  نموده و بیندیشم برایم محبوب تر است از اینکه شب را با عبادت به صبح برسانم».[۲]

 

 

[۱] – اسحاق بن منصور: اسحاق بن منصور بن بهرام، ابویعقوب مروزی معروف به کوسج؛ فقیه حنبلی؛ از راویان حدیث؛ در مرو متولد شد و به عراق و حجاز و شام سفر کرد. در نیشابور ساکن شده و در آنجا فوت شد. طبقات الحنابله، ابن ابی یعلی: ۱/۱۱۳؛ طبقات الحنابله، اختصار النابلسی: ۷۴

[۲] – مفتاح دارالسعاده، ابن قیم: ۳۷