اولین موردی که اهل سنت را از دیگران متمایز میگرداند، برنامهی فراگیری علوم و مبدأ برحقی است که عقاید و باورها، عبادات، معاملات، رفتار و اخلاقشان، از آن سرچشمه میگیرد.
مبدأ و منشأ علم و حقشناسی، و سایر فروعِ معرفتی و شناختِ شرعی از دیدگاه اهل سنت، قرآن و سنت رسول صلی الله علیه وسلم میباشد. سخن هیچ کس بر فرمودهی الهی تقدّم ندارد و هیچ روشی بر روش محمد صلی الله علیه وسلم حق پیشی گرفتن ندارد.
-(ایشان «اهل سنت» اهل قرآن و سنت هستند: آنان کلام الهی را بر کلام تمام انسانها ترجیح میدهند و سنت و روش پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم را بر عملکرد و روش هر کس دیگری مقدّم میدارند و آثارش را گام به گام در باطن و ظاهر پیروی میکنند)[۱].
-(هیچ سخنی را که بعداً از اصول دینشان قرار داده و همیشه بر مبنای آن سخن گویند، مادامی که از رسول الله صلی الله علیه وسلم ثابت نباشد، ارائه نمیدهند؛ بلکه آنچه از قرآن و سنت ثابت است و پیامبر صلی الله علیه وسلم با آن مبعوث گشته به عنوان اصل بوده و به آن معتقدند و باورش دارند)[۲].
-(مسایلی را که مردم در بحثِ صفات الهی، قضا و قدر، وعید، نامهای الهی، امر به معروف و نهی از منکر و دیگر مسایل بر سر آن اختلاف دارند ، به الله جل جلاله و رسولش صلی الله علیه وسلم باز میگردانند. الفاظ مجمل (یا کُلّی)را که فرقهها در آن اختلاف دارند تفسیر میکنند. هر تفسیری که معنای آن با قرآن و سنت مطابقت داشت را ثابت دانسته و تفسیرِ مخالف با آن دو را باطل میدانند. دنبال خواستههای درون و گمان و خیال نیستند؛ چرا که پیروی از نفس، مساوی است با جهل؛ و بدون هدایت الهی، ظلم محسوب میشود)[۳].
[۱]– مجموع الفتاوی: ج۳ ص ۱۵۷.
[۲]– همان: ج۳ ص ۳۴۶
[۳]– همان: ج۳ ص ۳۴۷.