یک قربانی برای تمام اعضای خانواده است حتی اگر یکصد نفر باشند

آیا یک قربانی از سوی تمام خانواده کافی است، اگر تعداشان زیاد هم باشد؟

 

الحمدلله،

یک قربانی برای تمام اعضای خانواده کفایت می کند، هر اندازه که تعداشان زیاد باشد، یعنی اگر مثلا سرپرست خانواده یک گوسفندی را ذبح کند، گویا تمام آنها قربانی کرده باشند و همه در ثواب آن شریک اند.

ترمذی و ابن ماجه از عطاء بن یسار روایت کرده اند که گفت: «سَأَلْتُ أَبَا أَیوبَ الأَنْصَارِی کَیفَ کَانَتْ الضَّحَایا عَلَی عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ ؟ فَقَالَ : کَانَ الرَّجُلُ یضَحِّی بِالشَّاهِ عَنْهُ وَعَنْ أَهْلِ بَیتِهِ ، فَیأْکُلُونَ وَیطْعِمُونَ» ترمذی (۱۵۰۵) وابن ماجه (۳۱۴۷).

یعنی: از ابو ایوب انصاری پرسیدم که قربانی ها در زمان رسول الله صلی الله علیه وسلم چگونه صورت می گرفتند؟ او گفت: مردی از طرف خود و خانواده اش گوسفندی را قربانی می کرد، و از آن می خوردند و به دیگران هم می دادند.

صاحب کتاب “تحفه الأحوذی” (مبارکفوری) می گوید: ،این حدیث نص صریحی است در اینکه یک گوسفند برای مرد و خانواده اش کفایت می کند، هرچند که آنها از دو نفر بیشتر باشند، و این رای حق است».

و امام شوکانی در “نیل الاوطار” می گوید: «و حق اینست که یک گوسفند برای خانواده ای کافیست، و هرچند که صد نفر یا حتی بیشتر باشند چنانکه سنت به آن حکم کرده است».

و علامه ابن عثیمین می گوید : «شراکت در ثواب حصری ندارد، این پیامبر صلی الله علیه وسلم است که بجای کل امتش قربانی کرده، و (مگر اینگونه نیست که) مردی یک گوسفند را از طرف خود و خانواده اش قربانی می کند، هرچند یکصد نفر باشند». “الشرح الممتع” (۵/۲۷۵).

و از علمای هیئت دائمی افتاء سوال شد : این خانواده بیست و دو نفر عائله دارند، و دخل و درآمد همه یکی است، و همینطور مصرف آنها، و در عید مبارک قربان فقط یک قربانی می کنند، نمی دانم آیا اینکار درست است یا باید چند قربانی بکنند؟

پاسخ دادند : «اگر عائله زیاد باشد، و همه در یک خانه باشند، یک قربانی برای آنها کفایت می کند، و اگر بیشتر از یک حیوان قربانی کردند این بهتر است».

فتاوی اللجنه الدائمه” (۱۱/۴۰۸) .

و باز از همین هیئت سوال شد : اگر همسرم به همراه پدرم در یک خانه باشند، آیا یک قربانی در روز عید از طرف من و پدرم کافیست یا خیر؟

پاسخ دادند : «اگر واقع آنگونه باشد که ذکر کردید، یعنی پدر و فرزندش در یک خانه باشند، در آنصورت یک قربانی برای شما و پدرتان و همسرت و همسر پدرتان و (اعضای) خانواده شما کفایت می کند». فتاوی اللجنه الدائمه” (۱۱/۴۰۴) .

 

نکته : منظور از اعضای خانواده شامل والدین و همسر و فرزندانی که هنوز مستقل نشده اند می باشد، بعبارتی مشمول کسانی می گردد که هنوز نفقه ی آنها برعهده ی سرپرست خانواده است، بنابراین اگر مثلا پسر خانواده مستقل شده باشد و در منزل دیگری سکونت دارد، قربانی پدرش برای او درنظر گرفته نخواهد شد.