گرفتن واسطه و شفاعتگر بین الله و بین مخلوق در عبادت، از تعظیم الله متعال نیست، بلکه از جمله شرک به الله است

پادشاه در دنیا هرچند مملکتش پهناورتر و ملکش وسیع‌تر باشد، رعیتش برای رسیدن به او و قضای حاجات‌شان، به واسطه و میانجی‌های بیشتری نیاز دارند، و این نه از کمال و بزرگی پادشاه می‌باشد، بلکه از نقص و ضعف او است.

اما الله متعال بزرگ‌ترین پادشاهان است و با کمال خویش، نیازی به واسطه بین خود و بندگانش ندارد، بلکه بنده مستقیما دستش را به درگاهش دراز می‌کند و از او بدون هیچ واسطه‌ای طلب حاجت و دعا می‌کند و درخواست می‌نماید و او را بی واسطه می‌پرستد. (و خدا با کمال و عظمت خود به همه چیز احاطه دارد و از نقص و بی خبری منزه است).

الله تعالی هم به اینگونه عبادت امر نموده است: ﴿وَقَالَ رَبُّکُمُ ٱدۡعُونِیٓ أَسۡتَجِبۡ لَکُمۡۚ﴾ [غافر: ۶۰]. «پروردگار شما می‌گوید: مرا به دعا بخوانید تا برایتان استجابت کنم» و در ادامه آیه متکبرانی را که از دعا و عبادت او رویگردانی می‌کنند، و بین خود و بین الله واسطه می‌گیرند بسختی وعده جهنم می‌دهد: ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ یَسۡتَکۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِی سَیَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ۶٠﴾ [غافر: ۶۰]. یعنی: «کسانی‌که خود را بزرگ‌تر از آن می‌دانند که مرا به فریاد و دعا خوانند، خوار و پست داخل دوزخ خواهند گشت».

و رسول الله  صلی الله علیه و سلم نیز واسطه بین الله و بندگانش را در دعا و عبادت ملغی نموده است، و در توصیه به پسر عمویش عبدالله بن عباس رضی الله عنهما می‌فرماید: «هرگاه درخواستی داری، پس آن را از الله بخواه، و هرگاه کمک می‌جویی پس آن را از الله بجوی»^[۱].

و الله تعالی با صراحت نزدیکی‌اش را به بندگانش هنگام دعا چنین بیان نموده است: ﴿وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌۖ أُجِیبُ دَعۡوَهَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ فَلۡیَسۡتَجِیبُواْ لِی وَلۡیُؤۡمِنُواْ بِی لَعَلَّهُمۡ یَرۡشُدُونَ١٨۶﴾ [البقره: ۱۸۶]. «و هنگامی که بندگانم از تو درباره من بپرسند، پس (به ایشان بیان کن که) من نزدیکم و دعای دعا کننده را هنگامی که مرا بخواند پاسخ می‌گویم، پس باید آنان هم دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند تا راه یابند».

لذا مقایسه آفریدگار بزرگ و پروردگار عظیم با مخلوق ضعیف و عاجز و ناتوان در بحث شفاعت، از بزرگ‌ترین توهین‌ها و کوتاهی به مقام مالک جبار به شمار می‌رود؛ چون در این مقایسه خالق به مخلوق تشبیه شده است.

 

[۱]– این حدیث را احمد (۱/۹۲)، و ترمذی (۴/۶۶۷) روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیث حسن صحیح است.