وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
کسی که بصورت نشسته نماز می خواند، چگونه بنشیند؟ کیفیت آن چگونه باشد؟
الحمدلله
رای صحیح در این مسئله آنست که نشستن بصورت چهارزانو و افتراش هر دو جایز است،
زیرا در این مورد (یعنی کیفیت نشستن) چیزی از رسول خدا صلی الله علیه وسلم ثابت نشده است.
عایشه رضی الله عنها کیفیت نماز نشسته پیامبر صلی الله علیه وسلم را توصیف کرده اما ذکری از کیفیت نشستن ایشان نکرده، و این دلالت بر وسع این امر دارد.
امام شافعی رحمه الله فرموده:
«نشستن بر هر شکلی که نمازگذار خواست جایز است».
و امام ابن منذر در کتاب الأوسط (۴ / ۳۷۶) گفته:
«در روش نشستن نمازگزاری که بصورت نشسته نماز می خواند، سنتی وارد نشده که از آن پیروی شود،
و مادام اینگونه است پس مریض می تواند هرگونه برایش راحت تر است نشسته نماز بخواند،
اگر خواست چهارزانو نماز بخواند
و اگر خواست و یا بر هیئت جلوس بین دو سجده (افتراش) بنشیند، تمام این روشها از متقدمین روایت شده است..».
و گروهی از اهل علم گفتند:
نشستن بصورت چهارزانو افضل تر است، و این روش از ابن عمر و انس بن مالک روایت شده، و این مذهب ابوحنیفه و مالک و احمد است.
دلیل آنها روایت نسایی از طریق : ابوداود حفری از حفص از حمید از عبدالله بن شقیق از عایشه است که گفت
« رَأَیْتُ النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی مُتَرَبِّعًا ».
نسایی (۱۶۶۱).
یعنی : «پیامبر صلی الله علیه وسلم را دیدم که بصورت چهارزانو نماز می خواندند».
و این حدیث صحیح نیست، و از چند وجه دیگر آمده که در آن ذکری از چهارزانو نشده، و خود نسایی (بعد از روایت حدیث فوق) می گوید:
نمی دانم که کسی جز ابوداود حفری این حدیث را روایت کرده باشد که البته ابوداود ثقه است، ولی گمان کنم این حدیث اشتباه باشد.
و امام ابن منذر در الأوسط (۴ / ۳۷۶) گفته :
در سند حدیث حفص نقد هست، و این حدیث را جماعتی از راویان از عبدالله بن شقیق نقل کردند اما ذکری از چهارزانو نشستن نکرده اند، و گمان نکنم این حدیث بصورت مرفوع ثابت شده باشد..».
و از عبدالله بن مسعود نقل شده که او نماز خواندن بصورت چهارزانو را مکروه دانسته، این را ابن ابی شیبه و ابن منذر روایت کرده اند.
و روایتی از امام احمد هست که گفته :
اگر قرائت طولانی باشد بصورت چهارزانو بنشیند وگرنه بصورت افتراش باشد.
و صحیح قول اول است، یعنی مختار بودن بین چهارزانو نشستن یا بصورت افتراش.