واجب است که اقامه یک مرتبه و پی در پی با یکی از صفات ذیل صورت گیرد:
صفت اول – یازده جمله؛ که همان اقامهی بلال رضی الله عنه است که نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم اقامه مینمود: «اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، حَیَّ عَلَى الصَّلَاهِ، حَیَّ عَلَى الْفَلَاحِ، قَدْ قَامَتِ الصَّلَاهُ، قَدْ قَامَتِ الصَّلَاهُ، اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ».[۱]
صفت دوم – هفده جمله؛ که همان اقامهی ابومحذوره رضی الله عنه است: «اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، حَیَّ عَلَى الصَّلَاهِ حَیَّ عَلَى الصَّلَاهِ، حَیَّ عَلَى الْفَلَاحِ حَیَّ عَلَى الْفَلَاحِ، قَدْ قَامَتِ الصَّلَاهُ، قَدْ قَامَتِ الصَّلَاهُ، اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ».[۲]
صفت سوم – ده جمله و آن «اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، حَیَّ عَلَى الصَّلَاهِ، حَیَّ عَلَى الْفَلَاحِ، قَدْ قَامَتِ الصَّلَاهُ، قَدْ قَامَتِ الصَّلَاهُ، اللَّهُ أَکْبَرُ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ».[۳]
سنت این است که با همهی حالتهای مختلف یک مرتبه به خاطر زنده نگه داشتن سنت اقامه نماید، البته به شرط اینکه منجر به ایجاد فتنه نشود. اگر بیم فتنه بود، به یک روش اقامه نماید.
سنت است که بین اذان و اقامه دعا نماید و نماز بخواند و قرآن تلاوت کند. به کار گرفتن مکبّر برای صدا در اذان و اقامه و نماز و خطبه، اگر نیاز باشد جایز است، ولی اگر نیاز نباشد، بهتر است ترک شود، و نیز اگر باعث ضرر و تشویش میشود، بدون آن نماز خوانده شود.
[۱]– حسن صحیح؛ ابوداود حدیث شماره ۴۹۹
[۲]– حسن صحیح؛ ابوداود حدیث شماره ۵۰۲ و ترمذی حدیث شماره ۱۹۲
[۳]– حسن؛ ابوداود حدیث شماره ۵۱۰ و نسایی حدیث شماره ۶۲۸