کمی تفکر، کمی قضاوت (۳)

در قسمت دوم گفتیم:
مُشرکان مکه اقرار به خالقیت الله متعال داشتند و صفت خالقیت را از بُت هایشان نفی می کردند، اما بازهم الله متعال آنها را در جای جای قرآن مُشرک خطاب می کرد.

پس واقعاً چه دلیلی داشت:
پاسخ این سوال در قرآن آمده است، اینکه چرا به آنها مشرک می گویند. درحالیکه هرگز آنها گمان نکرده اند که بتهای دست ساز خودشان آنها را خلق کرده یا به آنها رزق و روزی می دهند!

الله متعال در قرآن علت مشرک نامیدن آنها را، قرار دادن واسطه برای رساندن دعای خود به الله می داند، زیرا آنان در عبادت و درخواست دعا از پروردگار، صالحین فوت شده را نیز شریک می‌کردند یعنی همانگونه که برای الله، عبادت و دعا می کردند همین امر را برای صالحان نیز انجام می دادند و قصدشان از این کار این بود که صالحان فوت شده پیش خداوند برایشان شفاعت کنند و به گمانشان خداوند این کار را دوست دارد و صالحان نیز به آن خشنودند.

همچنانکه الله متعال می فرماید:
«وَیَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ یَضُرُّهُمْ وَلاَ یَنفَعُهُمْ وَیَقُولُونَ هَـؤُلاء شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللّهِ» «غیر از الله چیزهایی را عبادت می کردند که قادر به جلب منفعت و دفع ضرر از ایشان نبود و می گفتند اینها شفاعت کنندگان ما نزد الله هستند.» (یونس/۱۸)

وباز می فرماید:
«وَالَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِیَاء مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونَا إِلَی اللَّهِ زُلْفَی».
«غیر از الله را ولی خود قرار می دادند و می گفتند ما آنها را عبادت نمی کنیم جز اینکه ما را به الله نزدیک گردانند.» (زمر/۳)

با توجه به این دو آیه در می یابیم:
که آنها چون گمان می کردند که آن صالحان نزد الله برایشان شفاعت می کنند، لذا آنها را واسطه قرار می دادند تا دعای آنها را به خدا برسانند.

اگر به آیه نخست توجه کنیم:
در ابتدای آن آمده که:
«وَیَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ».
«غیر الله را عبادت می کردند».
و سپس در انتهای آن آیه آمده است که:
«هَـؤُلاء شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللّهِ».
«آنها شفیعان ما نزد الله هستند».

چند نکته در آن وجود دارد:

نکته اول،اینکه نتیجه می گیریم:
که شفیع قرار دادن بتها ( که در حقیقت آن بتها نمادی از مردگان صالح بودند) عبادت غیر الله است.یعنی بعبارتی، یکی از موارد پرستش غیر الله،
واسطه قرار دادن است، زیرا قرآن این آیه را بعنوان دلیل شرک مشرکان ذکر کرده است.

نکته دوم،با دقت در می یابیم:
که آنها در حقیقت خود بت یعنی پیکره را واسطه نمی دانستند بلکه آنها شخصیتی که آن بت برایش ساخته بودند را واسطه  و شفیع خود می دانستند، و مقصود اصلی آنها برای شفیع شدن صالحان بودند نه تکه سنگ زیرا همانطور که در آخر آیه می گویند:
«هَـؤُلاء شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللّهِ ».
یک تکه سنگ نمی تواند شفیع شود و خود آنها این مطلب را درک کرده بودند و برای همین اگر از آنها در باره خلقت آسمانها و زمین سوال می کردند،هرگز نمی گفتند که این تکه سنگها ما را خلق کرده اند چنانکه در قسمت دوم بدان اشاره نمودیم.

ولی الله متعال این بهانه:
(یعنی آنها شفیع ما نزد خدایند)را از مشرکان قبول نکرد و آنان را مشرک خطاب نمود.

پس نتیجه می گیریم که:
مهم نیست که چه چیزی و چه شخصی واسطه قرار می گیرد، بلکه مهم اینست که نفس واسطه قرار دادن نزد الله، عین شرک است، و هرکس بین خود و الله به این دلیل که می خواهد با واسطه قرار دادن اولیاء فوت شده، به الله نزدیک شود تا برایشان نزد او شفاعت کنند،مشرک خواهد بود.