تفسیر آیه ۲۱۵ سوره مبارکه بفره
قال الله سبحانه و تعالی
{یَسْأَلُونَکَ مَاذَا یُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَیْرٍ فَلِلْوَالِدَیْنِ وَالأَقْرَبِینَ وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِیمٌ} (۲۱۵).
مفسران در بیان سبب نزول آیه کریمه روایت کردهاند: مؤمنان از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم پرسیدند که چه چیزی از اموال خود را انفاق کنند؟ پس نازل شد: «از تومیپرسند، چه چیزی انفاق کنند؟ بگو: آنچه که از خیر انفاق کنید» یعنی: از مال پاک وحلال. چنین مالی «خیر» نامیده شد زیرا در راههای خیر انفاق میشود «پس به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مسکینان و به در راه مانده تعلق دارد و هر نیکیای کهانجام دهید، البته خدا به آن داناست» و در برابر آن پاداش میدهد. تفسیر نظیر اینعبارت در آیه (۱۷۷) گذشت. ملاحظه میکنیم که مؤمنان از چیزی که بایدانفاق کنند پرسیدند، اما خداوند جلّ جلاله از نحوه مصرف صدقات به آنان پاسخ داد تا تنبیهی بر این حقیقت باشد که این امر به دانستن مقدمتر است.
صحیح آن است که این آیه کریمه محکم است نه منسوخ زیرا این آیه برایبیان وجوه مصرف صدقه نافله است، چرا که مقدار انفاق را تعیین نکرده است، درحالی که مقدار زکات فرض به اجماع معین است. در حدیث شریف آمده است: «برمادر، پدر، خواهر و برادرت، سپس بر نزدیکتر… و نزدیکترت انفاق کن».