کسانی که در کشورهای اسکاندیناوی زندگی می کنند چگونه روزه بگیرند و نماز بخوانند؟

من در یکی از کشورهای اسکاندیناوی زندگی می کنم ، سوالی در مورد زمان افطار داشتم، در اینجا ماه رمضان امسال مثل همه ی تابستانها ۲۲:۴۵ دقیقه نماز مغرب و ساعت ۳ نماز صبح هست یعنی زمان بین افطار و سحر چند ساعت بیشتر نیست . عده ای از مسلمانان اینجا می گویند به وقت مکه سحر و افطار می کنیم و من نمی دانم چه باید انجام دهم؟ سال پیش همه ی این روزها را روزه گرفتم اما خیلی مشکل بود بیست ساعت بدون آب و غذا … آیا این برای سلامتی ضرر ندارد؟

 

الحمدلله،

روزه رمضان یکی از ارکان اسلام است که توسط کتاب و سنت و اجماع امت اسلام ثابت شده است، و بر هر مسلمان بالغ و عاقلی واجب و فرض است تا رمضان را روزه بگیرد، و برای او جایز نیست که بدون عذر شرعی مانند بیماری یا مسافرت و یا حاملگی و شیردادن به نوزاد روزه اش را بخورد.

بنابراین بر مسلمانان واقع در کشورهای اسکاندیناوی و شمال اروپا و کانادا نیز مانند هر مسلمان دیگری روزه ماه رمضان واجب و فرض است و بایستی تکلیف شرعی خود را بنحو احسن انجام دهند، و ان شاءالله به دلیل سختی روزه آنها اجر و ثواب بیشتری خواهند برد.

اما در مورد زمان افطار و سحر در چنین کشورهایی که فاصله بین اذان عشاء و اذان صبح بسیار اندک است، در این شرایط اگر شب و روز از هم قابل تمایز باشند، و خورشید بطور کامل غروب کند و در صبح نیز بطور کامل طلوع نماید، پس در این مناطق هر مسلمانی باید بر طبق اوقات و زمان شهر محل اقامتش سحر کند و با طلوع خورشید از خوردن و آشامیدن پرهیز نماید و در وقت غروب خورشید به افق شهر محل اقامتشان افطار نماید، و همینطور برای نماز خواندن نیز بایستی بر طبق اوقات شرعی خودشان نماز بخوانند، و جایز نیست که از اوقات شرعی مکه تبعیت کنند.

و بدون شک به دلیل دراز بودن روزها در کشورهای شمالی، روزه گرفتن در آنجا از دیگر نقاط زمین که مدت زمان روز کوتاهتر است، سخت تر و مشکل تر است و ان شاءالله به همین خاطر اجر و ثواب بیشتری خواهند برد، ولی این امر دلیل نمی شود که فرد مسلمانی در آنجا روزه نگیرد به این علت که روزها بسیار طولانی هستند و ممکن است به سلامتی ضرر برساند، پس هر مسلمانی باید هر روز نیت روزه داشته باشد و برای سحری برخیزد و آنروز را روزه بگیرد و اگر روزه اش را گرفت و احیانا در اثنای روز مشقت و سختی بر او وارد گشت، بر وی لازمست تا صبر کند و از خداوند عزوجل استعانت نماید و روزه اش را به پایان ببرد، البته اگر عطش تشنگی بر او غالب گشت ایرادی ندارد که آب بر روی سر و بدنش بریزد و یا مضمضه (آب در دهان انداختن) کند، ولی اگر احیانا در طول روز احساس نمود که ممکن است دچار ضرر مهلکی شود و از هلاکت خویشتن ترسید در اینصورت برای وی جایز است که روزه اش را بخورد تا نجات یابد ولی ادامه روز را باید امساک کند و همچنین آن روزش بعدا قضاء نماید.

نکته ی مهم اینست که هر روز را باید با روزه گرفتن شروع کند، و اگر احیانا در ادامه روز به علت سختی و تشنگی خطر زیان رساندن به جسم و بدنش را احساس نمود، یا آنکه بوسیله ی نشانه ها یا تجربه شخصی یا اطلاعات پزشکی مورد اعتماد و یا گمان غالب بداند که اگر به روزه اش ادامه دهد این روزه منجر به هلاکت یا مرض شدیدی بر او می شود، و یا مریضیش را تشدید می کند، در آنصورت برایش جایز است که چیزی را بخورد یا بنوشد و ادامه روز را امساک کند تا وقت غروب و بعدا در هر روزی از ماههای سال که توانست آنرا قضا کند.

 

این حکم برای کسانی بود که در شهرهایی زندگی می کنند – که با وجود طولانی بودن روز – شب و روز از هم متمایز و جدا هستند، اما کسانی که در مناطقی زندگی می کنند که خورشید بطور کامل غروب نمی کند و یا بطور کامل طلوع نمی کند، شرایط آنها اندکی متفاوت است.

مسلمانان ساکن در این مناطق باید (شروع) ماه رمضان را برای گرفتن روزه شان محاسبه کنند، یعنی هم ابتدا و انتهای ماه رمضان را مشخص کنند و هم ابتدا و انتهای پرهیز از خوردن و نوشیدن در هر روز آن ماه را مشخص نمایند، که (این امر) بوسیله ی تشخیص طلوع فجر و غروب خورشید نزدیکترین منطقه از محل اقامت آنها که در آنجا شب از روز قابل تفکیک بوده و مجموع شبانه روز بیست و چهار ساعت است، حاصل می شود. پس سحری و افطار آنها باید بر طبق اوقات شرعی (نزدیکترین منطقه از محل اقامت آنها که در آنجا شب از روز قابل تفکیک بوده‏) باشد، و کسانی که شش ماه از سال روز و شش ماه از سال شب است نیز می توانند از همین روش استفاده کنند و یا به اوقات مکه عمل کنند.

 

 

خلاصه اینکه به سوال کننده می گوییم: چون ظاهرا در منطقه شما شب و روز از هم قابل تفکیک است، پس – هرچند که روز بیسار طولانی است – اما باید هر روز نیت روزه داشته باشید و سحری خود را بر طبق شهر خود انجام دهید و روز را روزه باشید و از خداوند متعال استعانت جویید و تحمل داشته باشید تا آنکه افطار شود، اما اگر در اثنای روز به علت تشنگی شدید ترسیدید که واقعا ضرری به شما خواهد رسید، در این شرایط می توانید روزه خود را بشکنید ولی ادامه روز را امساک کنید تا وقت غروب خورشید، اما باید متوجه باشیم که تشنگی و سختی بر هر شخصی وارد می شود، اما هر تشنگی موجب زیان رساندن به بدن نمی شود و لذا باید در تشخیص آن دقت کنید و به بهانه ضرر جسمی روزه خود را نشکنید، خداوند متعال ما و شما را در انجام تکالیف شرعیتان توفیق و یاری رساند.

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین