چگونه اهل عفو و گذشت شویم

چگونه اهل عفو و گذشت شویم

هر انسان در فراز و نشیب زندگی و در برخورد با توده مردم، حتماً‌ با بد اخلاقی ها و بد رفتاریها مواجه میگردد، که او را ناراحت نموده وموجب خشم و غضب وی میگردد و اگر بردباری و تحمل خشم در او نباشد شخصیت و عزت خویش و دیگران را از بین می برد، لذا اسلام عفو و گذشت را بهترین علاج این بیماری خانمانسوز قرار داده و سفارشات اکید و فراوانی در فرونشاندن خشم و غضب نموده و پاداشهای زیادی برای آن قرار داده است، چنانکه خداوند متعال یکی از ویژگیهای مهم فرد مؤمن را اغماض و گذشت اعلام می فرماید: ﴿  وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُونَ ﴾(شوری: ۳۷).«هنگامیکه (مؤمنان) خشم میگیرند گذشت و اغماض پیش میگیرند». ﴿ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ ﴾(آل عمران: ۱۳۴)«(مسلمانان واقعی) خشم خویش را فرو می نشانند و از مردم در گذر می کنند خداوند نیکوکاران را دوست می دارد».

عفو و گذشت در کلام رسول الله *ص*

عَنْ أبی هریرهَ  أنَّ النَّبِیَّ *ص* قَالَ: لَیْسَ الشَّدِیدُ بالصُّرَعَهِ، إنَّمَا الشَدِیدُ الَّذِی یَملکُ نَفْسَهُ عِنْدَ الغَضَبِ.(البخاری)
از ابوهریره روایت است رسول الله *ص* فرمودند: پهلوانی و نیرومندی در کشتی گرفتن (و به پهلوانان ضربه فنی وارد کردن) نیست بلکه پهلوان کسی است، که هنگام خشم و غضب بر خویشتن تسلط داشته باشد.

عَنْ أبی هریرهَ  أنَّ رَجُلاً قَالَ للنبی *ص*: أوصِنی. قَالَ: لا تَغْضَبْ فَرَدَّدَ مِراراً، قَالَ: لا تَغْضَبْ.(البخاری)
از حضرت ابوهریره روایت است مردی به پیامبر خدا *ص* گفت: مرا نصیحت فرما، رسول الله *ص* فرمودند: خشمگین مباش، آن مرد چندین بار سوال خود را تکرار کرد پیامبر خدا *ص* در هر بار فرمودند: خشمگین مباش.

درمان و علاج خشم:

بدون شک خشم و غضب کلید همه بدیها است همانگونه که حضرت امام حسن عسکری می فرماید: (الغضب مفتاح کل شر) ولی طبق فرمایش پیامبر گرامی *ص* (لِکُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ) «هر درد درمانی دارد»، این بیماری مهلک نیز علاج و درمان دارد و برای علاج آن پیامبر چنین رهنمود فرموده است.

الف‌: تغییر حالت شخص خشمگین

عَنْ أَبِی ذَرٍّ قَالَ: إِنَّ رسول الله *ص* قَالَ لَنَا: إِذَا غَضِبَ أَحَدُکُمْ وَهُوَ قَائِمٌ فَلْیَجْلِسْ فَإِنْ ذَهَبَ عَنْهُ الْغَضَبُ وَإِلَّا فَلْیَضْطَجِعْ.(ابو داود و احمد)

 از ابوذر روایت است که رسول خدا *ص* برای ما فرمودند: اگر از شما کسی خشم گرفت در حالی که ایستاده است بنشیند، اگر خشمش از بین رفت چه بهتر و اگر باز هم باقی ماند دراز بکشد.

ب: سکوت در هنگام خشم

عَن النبی *ص* أَنَّهُ قالَ: إذا غَضِبَ أحدُکُمْ فَلْیَسْکُتْ.(احمد)
پیامبر *ص* می فرماید: هر گاه کسی از شما خشمگین شد سکوت کند.

ج: پناه بردن به خدا از شر شیطان

دو نفر در حضور پیامبر اکرم *ص* یکدیگر را دشنام می دادند، یکی از آنان که به طرف مقابل دشنام می داد از خشم صورتش قرمز شده بود.

فقال النبی *ص*: إِنِّى لأَعْلَمُ کَلِمَهً لَوْ قَالَهَا لَذَهَبَ عَنْهُ مَا یَجِدُهُ: أعوذ بالله من الشیطان الرجیم(مُتَّفَقٌ علیهِ).
پیامبر *ص* فرمودند: البته که کلمه‌ی می دانم اگر می گفت خشم او فروکش می کرد. از شیطان مردود به خداوند پناه می برم.

نویسنده:عبد الرحمن الله وردی بلوچ