چه چیزی با ترازوی اعمال وزن می­شود؟

چه چیزی با ترازوی اعمال وزن می­شود؟:

اعمال بندگان در این ترازو سنجیده می­شود و هر چند اعمال مذکور، عرض و قائم به غیر خود هستند، امّا الله Iآن‎ها را تبدیل به جسم نموده و نیکی‌ها در یک کفّه و بدی­ها در کفّۀ دیگر نهاده می­شود. از ظاهر متون قبلی چنین مطلبی فهمیده می­شود.

بنا بر قولی، نامه­های اعمال و بنا بر قولی، خود فرد عمل­کننده وزن می­شود،[۱] زیرا ابوهریره  روایت نموده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّهُ لَیأتِی الرَّجُلُ السَّمِینُ العَظِیمُ یَوْمَ الْقِیامهِ لا یَزنُ عِنْد اللَّه جنَاحَ بَعُوضَهٍ»؛ «همانا در روز قیامت، مرد چاق و عظیم الجثّه­ای می­آید که در نزد الله متعال، به اندازۀ بال پشّه­ای ارزش ندارد». سپس عرض نمود: این آیه را بخوانید: ﴿فَلَا نُقِیمُ لَهُمۡ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَهِ وَزۡنٗا﴾ [الکهف: ۱۰۵]؛ «سپس در روز قیامت برای آنان [ارزشی قائل نیستیم و] وزنی بر پا نخواهیم کرد».[۲]

علّامه ابن عثیمین می­گوید: «برخی از عالمان برای هماهنگ­نمودن این متون گفته­اند که تمامی موارد مذکور وزن می­شود یا اینکه در حقیقت، نامه­های اعمال سنجیده می­شود و چون بر اساس اعمالِ نوشته­شده، سنگین یا سبک هستند، گویی که اعمال وزن شده است.

و مراد از وزن­کردن صاحب عمل، ارزش و جایگاه اوست.

این نوع سازگاری و جمع میان متون، خوب به نظر می­رسد، والله أعلم».[۳]

شارح «العقیده الطّحاویّه» چنین می­آورد: «پس وزن اعمال، صاحب عمل و نامه­های اعمال ثابت است و نیز اینکه ترازوی اعمال، دو کفّه دارد و الله Uاز ویژگی­های دیگر آگاه­تر است و باید که به غیب ایمان آوریم همان گونه که پیامبر صادق rخبر دادند بدون اینکه چیزی زیاد یا کم کنیم».[۴]

ابن حجر می­گوید: «ابواسحاق زجّاج می­آورد: اهل سنّت بر ایمان به ترازوی اعمال اجماع دارند و نیز به اینکه اعمال بندگان در روز قیامت، وزن می­شود و این ترازو یک شاهین [میله] و دو کفّه دارد و بر اثر وزن اعمال، بالا و پایین می­رود».[۵]

[۱]– شرح العقیده الواسطیّه، هراس، ص ۲۰۷؛ لمعه الإعتقاد، ص ۱۲۱٫

[۲]– صحیح بخاری، شمارۀ حدیث: ۷۴۲۹؛ صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۷۸۵٫

[۳]– لمعه الإعتقاد، شرح الشّیخ محمّد بن عثیمین، ص ۱۲۱٫

[۴]– شرح العقیده الطّحاویّه، ص ۴۱۹٫

[۵]– فتح الباری، ج ۳، ص ۵۳۸٫