الحمدلله،
هر یک از شش مورد زیر روزه را باطل میکند:
۱ و ۲ – خوردن و آشامیدن عمدی، لذا اگر کسی از روی فراموشی چیزی را بخورد یا بنوشد (روزه او باطل نمیشود و) نه قضای روزه بر او لازم است و نه کفاره :
از ابوهریره روایت است که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود : (من نسی وهو صائم فأکل أو شرب، فلیتم صومه، فإنما أصعمه الله و سقاه) (روایت مسلم (۱۱۵۵/۸۰۹/۲)، «اگر شخصی روزهدار از روی فراموشی چیزی را خورد یا نوشید، (روزهاش باطل نمیشود و) آنرا کامل کند؛ چراکه خدا اورا خورانیده یا نوشانیده است».
۳- استفراغ عمدی، پس اگر خودبخود استفراغ کرد نه قضای روزه بر او لازم است و نه کفاره : از ابوهریره روایت است که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود : (من ذرعه القی فلیس علیه قضاء، و من استقاء عمدا فلیقض) (صحیح ابن ماجه ۶۲۴۳)، «اگر کسی خودبخود استفراغ کرد روزهاش باطل نشده و قضا بر او لازم نیست، ولی اگر عمداً استفراغ کند (روزهاش باطل میشود و) باید آن را قضا کند».
۴ و ۵- حیض و نفاس، اگرچه در آخرین لحظات روز باشد، بدلیل اجماع علماء.
۶- جماع، با ارتکاب عمل جماع کفارهای که در حدیث زیر آمده واجب میشود :
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است : (بینما نحن جلوس عند النبی صلی الله علیه و سلم إذا جاءه رجل فقال : یا رسول الله هلکت، قال : ما لک؟ قال وقعت علی امرأتی و أنا صائم. فقال رسول الله صلی الله علیه و سلم : هل تجد رقبه تعتقها؟ قال : لا. قال : فهل تستطیع أن تصوم شهرین متتابعین؟ قال : لا، قال : فهل تجد إطعام ستین مسکینا؟ قال : لا، قال : فمکث النبی صلی الله علیه و سلم، فبینا نحن علی ذلک أتی النبی صلی الله علیه و سلم بعرق فیها تمر والعرق المکتل – قال : أین السائل؟ فقال أنا، قال : خذ هذا فتصدق به. فقال الرجل : علی أفقر منی یا رسول الله؟ فوالله ما بین لابتیها – یریدالحرتین – أهل بیت أفقر من أهل بیتی – فضحک النبی صلی الله علیه و سلم حتی بدت أنیابه، ثم قال : أطعمه أهلک) (متفق علیه) «در حالیکه نزد پیامبر صلی الله علیه و سلم نشسته بودیم، مردی آمد و گفت : ای رسول خدا! هلاک شدم، (پیامبر صلی الله علیه و سلم) فرمود : چی شده، گفت : در حال روزه با همسرم آمیزش کردم، پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمود آیا میتوانی بردهای را آزاد کنی؟ گفت نه، فرمود : آیا میتوانی دو ماه پشت سر هم روزه بگیری؟ گفت نه، فرمود : آیا میتوانی شصت مسکین را طعام بدهی؟ گفت نه، (ابوهریره) گفت : پیامبر صلی الله علیه و سلم مکثی کرد، آنگاه سبد بزرگی از خرما را برای پیامبر صلی الله علیه و سلم آوردند، فرمود : سؤال کننده کجاست؟ آن مرد گفت : من هستم. (پیامبر صلی الله علیه و سلم) فرمود : این را بگیر و (آن را بعنوان کفاره روزهات) صدقه بده، آن مرد گفت : به فقیرتر از خودم بدهم ای رسول خدا؟ به خدا قسم در تمام مدینه خانوادهای فقیرتر از خانواده من وجود ندارد. پیامبر صلی الله علیه و سلم خندید به گونهای که دندانهای نیشش نمایان شد، سپس فرمود : (با آن) خانوادهات را طعام بده».
والله اعلم
وصلی الله وسلم علی محمد و علی آله و اتباعه الی یوم الدین