چـهل حدیث درباره مساجــد (۲)

حدیث دوّم: همه جای زمین مسجد است

جابر بن عبدالله روایت کرده است: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: أُعْطِیتُ خَمْسًا لَمْ یُعْطَهُنَّ أَحَدٌ مِنَ الأَنْبِیَاءِ قَبْلِی: نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ مَسِیرَهَ شَهْرٍ، وَجُعِلَتْ لِی الأَرْضُ مَسْجِدًا وَطَهُورًا، وَأَیُّمَا رَجُلٍ مِنْ أُمَّتِی أَدْرَکَتْهُ الصَّلاَهُ فَلْیُصَلِّ، وَأُحِلَّتْ لِی الغَنَائِمُ، وَکَانَ النَّبِیُّ یُبْعَثُ إِلَى قَوْمِهِ خَاصَّهً، وَبُعِثْتُ إِلَى النَّاسِ کَافَّهً، وَأُعْطِیتُ الشَّفَاعَهَ» . «پیامبر خدا ﷺ فرمودند: به من پنج چیز داده شده که به هیچکدام از پیامبران پیش از من داده نشده است: دشمنانم از فاصله ی یک ماه راه از من ترسانده شده اند، و زمین برای من مسجد و پاک قرار داده شده است، و هر انسانی از امّت من به وقت نماز رسید (در همان زمان و مکان) نماز بخواند، و برای من غنایم حلال شده و هر پیامبری برای قوم خاص خودش برانگیخته می شد ولی من برای همه مردم مبعوث شده ام و نیز به من شفاعت داده شده است».

مسجد یعنی؛ مکانی برای نماز که اگرچه فقها تعاریف مختلف از آن ارائه داده اند، در واقع مسجد مکانی اختصاصی برای نماز می باشد که فقط و فقط برای خداوند أ و عبادت او بنا شده است که البته بنا بر حدیث فوق به هر مکانی که در آن عبادت خداوند أ شود و بر او سجده شود نیز اطلاق می گردد که بنابر عرف مکانی که برای برپایی نمازهای پنجگانه برپا شده مسجد گفته می شود تا مصلّی، نمازخانه، جامع و غیره از آن خارج شود و احکام و فضیلت مسجد شامل آنها نمی گردد .

با همه این اوصاف از این حدیث محرز است که یکی از نعمتهای خاص پروردگاربه پیامبر أکرم ﷺ و أمتش پاک بودن زمین برای عبادت خداوندأ و جواز بنا کردن مسجد برای کسب رضای خداوند در همه جای کره خاکی می باشد. این نعمت آسانی، راحتی و فرحی خاص دربردارد که همه انسانها، در همه مکانها و در موقعیّت های مختلف می توانند مسجدی بنا کنند و از فضایل وصف ناپذیر و نایاب و شگرف آن بهره مند شوند.

(صحیح: بخاری (ش۴۳۸ و ۳۳۵)/ مسلم (ش۱۱۹۱)/ نسایی (ش۴۳۲) از طریق (یحیی بن یحیی و سعید بن نضر و محمد بن سنان و حسن بن اسماعیل) روایت کرده‌اند: «حدثنا هشیم قال أنبأنا سیار عن یزید عن جابر بن عبدالله قال قال رسول الله ﷺ :…».