چرا خداوند به مخلوقاتش قسم می خورد

اگر سوگند خوردن به غیر خدا جایز نیست، پس چرا خدا خود به عصر و قلم و کوه و غیره سوگند می خورد؟

سوال بنده این است که قسم یاد کردن به غیر الله جایز نمی باشد و این درست هست.

اما بنده مفهوم بعضی از آیاتی را که الله سبحانه و تعالی در قرآن کریم یاد نموده است را به درستی نمیدانم از جمله :

قسم به عصر

فسم به قلم

قسم به اسبان تازنده‌ای که ( به سوی میدان جهاد ) نفس‌زنان پیش می‌روند !‏ و غیره

اگر لطف بفرمائید بنویسید که آیا این نوع قسم ها چه معنی دارد ممنون میشوم.

الحمدلله

سوگند خوردن به غیر الله تعالی و یا به غیر از اسماء و صفات خداوند حرام است و جزو شرک اصغر محسوب می شود،

و حتی اگر کسی به تعظیم و بزرگداشت غیر الله را به قسم یاد کند، او دچار شرک اکبر خواهد شد.

و علت این هم حدیثی از پیامبر صلی الله علیه وسلم است که فرمودند:
«من حلف بشیء دُونَ اللهِ فَقَد أشرَک».

(هرکس به غیر الله سوگند یاد کند، قطعاً کفر یا شرک ورزیده ‏است).
( ترمذی (۱۵۳۵) و گوید: حدیث حسن است.)‏

بنابراین ما مسلمانان یا نباید سوگند یاد کنیم و یا اگر سوگند خوردیم باید فقط به الله یا یکی از اسماء و صفاتش باشد، مثلا سوگند یاد کردن به کلام الله صحیح است زیرا کلام صفت خداوند متعال است.

البته خداوند متعال میتواند به مخلوقاتش قسم بخورد همانطور که خداوند متعال میفرماید:

{وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا * وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا * وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا * وَاللَّیْلِ إِذَا یَغْشَاهَا * وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا * وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا * وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا} (الشمس : ۶-۱).

یعنی: به خورشید و گسترش نور آن سوگند، و به ماه هنگامی که بعد از آن درآید، و به روز هنگامی که صفحه زمین را روشن سازد، و به شب آن هنگام که زمین را بپوشاند، و قسم به آسمان و کسی که آسمان را بنا کرده، و به زمین و کسی که آن را گسترانیده، و قسم به جان آدمی و آن کس که آن را (آفریده و) منظّم ساخته.

که در این آیات و بسیاری از آیات دیگر خداوند متعال به خورشید و ماه و شب و روز و غیره قسم میخورد، و باید دانست که سوگند خوردن به (فجر و شمس و لیل و وتر و غیره) فقط و فقط مختص خداوند متعال است،
و ما انسانها حق نداریم که به این موارد سوگند یاد کنیم،

زیرا هرگز نه پیامبر صلی الله علیه وسلم و نه هیچیک از اصحاب ایشان رضی الله عنهم به شمس یا فجر یا لیل یا وتر و غیره سوگند نخوردند، و اگر جایز می بود آنها به این موارد سوگند می خوردند..

ولی خداوند متعال به هر چیزی که بخواهد قسم میخورد، و هدف از آن قسم خوردنها توسط خداوند اینست تا نعمتهای خویش را یادآوری کند، نعمتی مانند خورشید و شب و روز و کوهها و غیره که همه را برای انسانها آفرید و خداوند متعال با سوگند خوردن به این نعمتها قصد یادآوری کردن آنها را به ما دارد،

بنابراین فقط خالق آنها (یعنی خداوند) می تواند به آن مخلوقات سوگند بخورد نه ما انسانها که خود مخلوق هستیم.

پس ما نیز نباید به آنها سوگند یاد کنیم، زیرا آنها فقط مختص خداوند است که الله تعالی قصد دارد با سوگند خوردن به مخلوقاتش آن نعمتها را به ما یادآوری کند..

و اگر سوگند خوردن به غیر خدا جایز می بود، قطعا پیامبر صلی الله علیه وسلم بجای آنکه ما را از آن نهی کند با استناد به آن آیاتی که خداوند در آنها به مخلوقاتش سوگند خورده حکم بر جواز سوگند به غیر خدا می داد، در حالیکه پیامبر صلی الله علیه وسلم چنین فرمودند:
« أَلَا إِنَّ اللَّهَ  عزّوجلّ یَنْهَاکُمْ أَنْ تَحْلِفُوا بِآبَائِکُمْ، فَمَنْ کَانَ حَالِفًا فَلْیَحْلِفْ بِاللَّهِ أَوْ لِیَصْمُتْ».

بخاری (۲۶۷۹)، مسلم (۱۶۴۶).

(هان! بدانیدکه الله تعالی شما را از سوگند به پدران‌تان نهی‌می‌کند لذا هر کسی که ‌‌‌می‌خواهد سوگند یاد کند به نام الله سوگند یاد کند یا سکوت نماید).

در روایتی دیگر عبدالله‌بن‌عمر  رضی الله عنهما روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم  فرمود:
«مَن کان حالفًا فلا یَحلِف إلّا بالله».

(هرکس می‌خواهد سوگند یادکند فقط به نام الله سوگند یادکند،) راوی می‌گوید: قریش به نام پدرانشان سوگند یاد می‌کردند. رسول الله صلی الله علیه وسلم  فرمود:
« لاتَحلِفُوا بآبائکم».

( به نام پدران‌تان سوگند یاد نکنید).

بخاری (۳۸۳۶)  مسلم (۱۶۴۶).

و روایت ابو هریره رضی الله عنه از پیامبر صلی الله علیه وسلم  این موضوع را تأیید می‌کند که پیامبر صلی الله علیه وسلم  فرمود:
«مَنْ حَلَفَ مِنْکُمْ فَقَالَ فِی حَلِفِهِ: بِاللَّاتِ وَالْعُزَّی فَلْیَقُلْ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَمَنْ قَالَ لأخیهِ تَعَالَ أُقَامِرْکَ فَلْیَتَصَدَّقْ».
رواه مسلم و غیره،

(هر کس به لات و عزی سوگند یاد کند باید «لا اله الا الله» بگوید، و هرکس به دوستش بگوید: بیا  قمار بازی‌کنیم، باید صدقه بدهد).

بخاری (۴۸۶۰)  مسلم (۱۶۴۸).

پیامبر صلی الله علیه وسلم  هرمسلمانی را که با لات‌ و عزی‌سوگندیاد‌کند دستور داده است لا اله الا الله بگوید (یعنی: تجدید ایمان‌کند).

زیرا سوگند به غیر الله با کمال توحید منافات دارد و در این کار به وسیله سوگندکه مخصوص الله است به غیر الله تعظیم شده است.

آری! این فرموده های رسول خدا صلی الله علیه وسلم هستند که صراحتا سوگند به غیر خدا را نهی می کنند، آیا اگر سوگند به ماه و ستارگان و دیگر مخلوقات جایز می بود،

پس چرا پیامبر صلی الله علیه وسلم ما را از سوگند به غیر خدا نهی می کنند؟! رسول خدا صلی الله علیه وسلم که آگاهترین انسانها به آیات قرآن و معانی آنها بود پس چرا با استناد به آن آیاتی که خداوند در آنها به مخلوقاتش سوگند یاد می کند حکم بر جواز سوگند به غیر خدا نمی دهد؟!

آیا العیاذبالله پیامبر صلی الله علیه وسلم در امر رسالت کوتاهی کرده اند!! یا آنکه معانی آن آیات را نمی دانست!

و چرا اصحاب بزرگوار ایشان به غیر خدا سوگند نخورده اند چنانکه ابن مسعود رضی الله عنه  می گوید:
[ لأَنْ أَحْلِفَ بِاللَّهِ کَاذِبًا أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ أنْ أَحْلِفَ بِغَیْرِهِ صَادِقاً].

مصنف ابن ابی شیبه (۱۲۲۸۱).

از این که از روی دروغ به خدا سوگند بخورم برایم پسندیده تر است از آنکه به غیر خدا از روی راست سوگند بخورم.

خلاصه اینکه اگر در قرآن کریم خداوند متعال به ماه و خورشید و زمین و آسمان و سایر مخلوقات قسم میخورد، اشکالی نیست، زیرا خداوند متعال که پروردگار و خالق جهانیان است به مخلوقاتش قسم میخورد،

ولی برای یک مخلوق جائز نیست که به مخلوق دیگری قسم بخورد، و فقط باید به خداوند متعال و یا به اسماء و صفات و کلام خداوند قسم بخورد، مثلا بگوید “والله” و یا “به کلام الله” و از این قبیل سوگندها.

والله اعلم

مقاله پیشنهادی

نشانه‌های مرگ

مرگ انسان با افتادن و شل شدن دو طرف گیج‌گاه، کج شدن بینی، افتادن دست‌ها، …