چرا بخاری ومسلم را صحیح ترین کتاب ها بعد کتاب الله می نامند، و آیا همه مذاهب اهل سنت این باور را دارند یا خیر؟ باذکر اقوال علمای مذاهب در این مورد.

پاسخ : بطور مختصر می توان گفت بنا بر دلایل ذیل تمام علمای اهل سنت و تمام مذاهب اهل سنت متفق اند که صحیح بخاری و صحیح مسلم ، صحیح ترین کتب بعد از قرآن مجید می باشند :
۱- تمام راویان احادیث بخاری و مسلم ، بجز چندتایی  از آنها همه عادل ، مورد اعتماد و دارای حافظه قوی بوده اند.
۲- در طول تاریخ علما نسبت به احادیث این دو کتاب تحقیق و بررسی نموده اند و اشکال خاصی در آنها ندیدند، بجز چند حدیث انگشت شمار.
۳- عموما احادیث مذکور در این دو کتاب با سندهای دیگری، سایر محدثین نیز در کتبشان ذکر نموده اند.
۴- مطالب و مفاهیم مذکور در احادیث بخاری و مسلم را آیات قرآنی تأیید می کند.
۵- هیچ حدیثی در این دو کتاب وجود ندارد که با آیات قرآن مجید در تضاد باشد.
۶- احادیث این دو کتاب صحیح ترین تفسیر قرآن هستند .
بنا بر دلایل فوق و ادله دیگری که علما و محدثین در کتبشان ذکر نموده اند ، صحیح بخاری و صحیح مسلم صحیح ترین کتب بعد از قرآن مجید می باشند ، و به همین خاطر عمل به احادیث آنها ضروری و ترک احادیث آنها بدون عذر و یا دلیل شرعی ممنوع و ناجایز می باشد ، همان گونه که تمام علمای بزرگوار اهل سنت در کتبشان بیان می نمایند ، در اینجا مناسب است که اقوال برخی از علمای اهل سنت را در باره احادیث صحیح بخاری و صحیح مسلم ذکر کنم ، ناگفته نماند که این اقوال فقط تنها نظریه این علمای که این اقوال از آنها ذکر می شود نیست بلکه تمام علمای اهل سنت و تمام مذاهب اهل سنت بر این متفق اند که صحیح ترین کتاب بعد از قرآن صحیح بخاری و صحیح مسلم است و باید به احادیث این دو کتاب عمل شود و ترک آنها بدون عذر و دلیل شرعی مجاز نیست ، حالا به چند گفته از گفته های اهل علم در باره این دو کتاب توجه نمایید :
۱‏ابو اسحاق اسفراینی شافعی رحمه الله در کتاب  ” ﺃﺻﻮﻝ ﺍﻟﻔﻘﻪ :”  در باره صحیح بخاری و صحیح مسلم چنین نوشته اند : ﺃﻫﻞ ﺍﻟﺼﻨﻌﺔ ﻣﺠﻤﻌﻮﻥ ﻋﻠﻰ ﺃﻥ ﺍﻷﺧﺒﺎﺭ ﺍﻟﺘﻲ ﺍﺷﺘﻤﻞ ﻋﻠﻴﻬﺎ ” ﺍﻟﺼﺤﻴﺤﺎﻥ ” ﻣﻘﻄﻮﻉ ﺑﺼﺤﺔ ﺃﺻﻮﻟﻬﺎ ﻭﻣﺘﻮﻧﻬﺎ ، ﻭﻻ ﻳﺤﺼﻞ ﺍﻟﺨﻼﻑ ﻓﻴﻬﺎ ﺑﺤﺎﻝ ، ﻭﺇﻥ ﺣﺼﻞ ﻓﺬﺍﻙ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻓﻲ ﻃﺮﻗﻬﺎ ﻭﺭﻭﺍﺗﻬﺎ . ﻗﺎﻝ: ﻓﻤﻦ ﺧﺎﻟﻒ ﺣﻜﻤﻪ ﺧﺒﺮﺍ ﻣﻨﻬﺎ ﻭﻟﻴﺲ ﻟﻪ ﺗﺄﻭﻳﻞ ﺳﺎﺋﻎ ﻟﻠﺨﺒﺮ ﻧﻘﻀﻨﺎ ﺣﻜﻤﻪ؛ ﻷﻥ ﻫﺬﻩ ﺍﻷﺧﺒﺎﺭ ﺗﻠﻘﺘﻬﺎ ﺍﻷﻣﺔ ﺑﺎﻟﻘﺒﻮﻝ.
ترجمه : اهل فن متفق اند بر این که احادیثی که در صحیح بخاری و صحیح مسلم آمده سندهای اصلی و متن ها آنها بطور قطع و یقین اند ، و در آنها هیچ گونه اختلافی نیست و اگر اختلافی هم یافت شود بنا بر اختلاف سندها و راویان آنهاست ، سپس فرمودند :  هر کس حکمش با حدیثی از این دو کتاب مخالف باشد ، و برایش توجیه گنجایش داری برای حدیث نداشته باشد ما حکمش را رد می کنیم زیرا این احادیثی ( که در بخاری و مسلم ) آمده اند امت اسلامی صحت آنها را پذیرفته و قبول نموده است .
۲امام انور شاه کشمیری حنفی رحمه الله فرمودند : ﺍﺧﺘﻠﻔﻮﺍ ﻓﻲ ﺃﻥ ﺃﺣﺎﺩﻳﺚ ﺍﻟﺼﺤﻴﺤﻴﻦ ﻫﻞ ﺗﻔﻴﺪ ﺍﻟﻘﻄﻊ ﺃﻡ ﻻ؟ ﻓﺎﻟﺠﻤﻬﻮﺭ ﺇﻟﻰ ﺃﻧﻬﺎ ﻻ ﺗﻔﻴﺪ ﺍﻟﻘﻄﻊ ، ﻭﺫﻫﺐ ﺍﻟﺤﺎﻓﻆ – ﺭﺿﻲ ﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻨﻪ – ﺇﻟﻰ ﺃﻧﻬﺎ ﺗﻔﻴﺪ ﺍﻟﻘﻄﻊ ، ﻭﺇﻟﻴﻪ ﺟﻨﺢ ﺷﻤﺲ ﺍﻷﺋﻤﺔ ﺍﻟﺴﺮﺧﺴﻲ ﻣﻦ ﺍﻟﺤﻨﻔﻴﺔ ،ﻭﺍﻟﺤﺎﻓﻆ ﺍﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﺤﻨﺎﺑﻠﺔ ، ﻭﺍﻟﺸﻴﺦ ﺍﺑﻦ ﺍﻟﺼﻼﺡ . ﻭﻫﺆﻻﺀ ﻭﺇﻥ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﺃﻗﻞ ﻋﺪﺩًﺍ ﺇﻻ ﺃﻥ ﺭﺃﻳﻬﻢ ﻫﻮ ﺍﻟﺮﺃﻱ .
ترجمه : در باره احادیث صحیح بخاری و صحیح مسلم اختلاف نمودند که آیا مفید قطع و یقین هستند و یا نه ؟ جمهور براین نظریه اند که مفید علم قطع و یقین نیستند ، ولی حافظ (ابن حجر) رضی الله عنه تمایل به مفید علم قطعی بودنشان دارد و به سوی همین نظریه شمس الائمه سرخسی از احناف و حافظ ابن تیمیه از حنابله و شیخ ابن صلاح ( از شوافع) تمایل دارند ، اینها گرچه از نظر تعداد کم اند ولی نظریه درست نظریه این هاست.
۴امام شاه ولی الله دهلوی حنفی رحمه الله در باره احادیث صحیح بخاری و صحیح مسلم چنین ارشاد فرمودند : ﺃﻣﺎ ﺍﻟﺼﺤﻴﺤﺎﻥ ﻓﻘﺪ ﺍﺗﻔﻖ ﺍﻟﻤﺤﺪﺛﻮﻥ ﻋﻠﻰ ﺃﻥ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺎ ﻓﻴﻬﻤﺎ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﺘﺼﻞ ﺍﻟﻤﺮﻓﻮﻉ ﺻﺤﻴﺢٌ ﺑﺎﻟﻘﻄﻊ ، ﻭﺃﻧﻬﻤﺎ ﻣﺘﻮﺍﺗﺮﺍﻥ ﺇﻟﻰ ﻣﺼﻨﻔﻴﻬﻤﺎ… .
ترجمه : اما صحیح بخاری و صحیح مسلم محدثین اتفاق نظر دارند که تمام آن احادیثی که با سند متصل از رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، روایت شده بطور قطع و یقین صحیح اند، زیرا این دو کتاب بصورت متواتر از منصف های آنها به رسیده اند… .