ﺍﺳﻼﻡ ﺳﺘﯿﺰﺍﻥ ﮐﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎﻓﺮﯾﺐ ﻭ ﻧﯿﺮﻧﮓ ﺷﯿﻌﻪ ﻭ ﺁﺧﻮﻧﺪﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﻣﻼﮎ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﺍﺳﻼﻡﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﯾﺮ ﺳﻮﺍﻝ ﺑﺒﺮﻧﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﺘﯿﺰﺍﻥ ﻭ ﺷﯿﻌﯿﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﺩ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺐ ﺳﻨﯽﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻋﻤﺮ ﻣﺘﻌﻪ ﺭﺍ ﺣﺮﺍﻡ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﯿﺎﻥﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﻋﻤﺮ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﭼﮑﺎﺭﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﺍ ﺣﺮﺍﻡ ﮐﺮﺩﻩﺍﺳﺖ.
ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺩﯾﮕﺮ ﺩﺭ ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺨﺎﺭﯼ ﺭﺍ ﻧﻤﯿﺒﯿﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﮕﻮﯾﺪﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻣﺘﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺧﯿﺒﺮ ﺣﺮﺍﻡ ﮐﺮﺩ ﻭ ﻋﻤﺮ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﻟﯿﻞ ﺑﺎﯾﮏ ﺍﻋﻼﻥ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺘﻌﻪ ﺭﺍ ﺣﺮﺍﻡ ﮐﺮﺩ.
ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺎ ﺍﺯ ﮐﺘﺐ ﺧﻮﺩ ﺷﯿﻌﻪ ﺍﺳﻨﺎﺩﯼ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﯿﺪﻫﯿﻢ ﺗﺎﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺹ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﻨﮕﯿﻦ ﺭﺍ ﺣﺮﺍﻡﺍﻋﻼﻡ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪﺣﺪﯾﺚ ﺍﻭﻝ : ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻰ ﻋﻦ ﺃﺑﻲ ﺟﻌﻔﺮ ﻋﻦ ﺃﺑﻲ ﺍﻟﺠﻮﺯﺍﻋﻦ ﺍﻟﺤﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻮﺍﻥ ﻋﻦ ﻋﻤﺮﻭ ﺑﻦ ﺧﺎﻟﺪ ﻋﻦ ﺯﻳﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻦﺁﺑﺎﺋﻪ ﻋﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻗﺎﻝ : )) ﺣﺮﻡ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪﻋﻠﻴﻪ ﻭﺁﻟﻪ ﻳﻮﻡ ﺧﻴﺒﺮ ﻟﺤﻮﻡ ﺍﻟﺤﻤﺮ ﺍﻷﻫﻠﻴﺔ ﻭﻧﻜﺎﺡ ﺍﻟﻤﺘﻌﺔ (( ﻟﻠﺸﻴﺦﺍﻟﻄﻮﺳﻲ – ﺝ ۷ – ﺹ ۲۵۱ / ( ﺍﻻﺳﺘﺒﺼﺎﺭ ۲/۱۴۲ ) ، ( ﻭﺳﺎﺋﻞ
ﺍﻟﺸﻴﻌﺔ ۱۴/۴۴۱ ).
ﺗﻮﺛﯿﻖ ﺭﺟﺎﻝ ﺣﺪﯾﺚ
۱ -. ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻰ ﺃﺑﻮ ﺟﻌﻔﺮ ﺍﻟﻌﻄﺎﺭ ﺍﻟﻘﻤﻲ : ﺷﻴﺦ ﺃﺻﺤﺎﺑﻨﺎ ﻓﻲ ﺯﻣﺎﻧﻪ، ﺛﻘﺔ، ﻋﻴﻦ، ﻛﺜﻴﺮ ﺍﻟﺤﺪﻳﺚ ﻧﺠﺎﺷﯽ ﺑﺎﺏ ﻣﯿﻢ.
۲ . ﺍﺑﯽ ﺟﻌﻔﺮ ﻣﻌﺠﻢ ﺭﺟﺎﻝ ﺍﻟﺤﺪﻳﺚ – ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻟﺠﻮﺍﻫﺮﻱ – ﺹ۶۹۰
۱۴۰۴۷ – ۱۴۰۴۳ – ۱۴۰۷۲ – ﺃﺑﻮ ﺟﻌﻔﺮ ﺍﻟﻨﺤﻮﻱ : ﺭﻭﻯ ﺭﻭﺍﻳﺔ.
ﻓﻲ ﺍﻟﺘﻬﺬﻳﺐ ﺝ ۲ ﺡ ۵۳۵ﺃﻗﻮﻝ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﺮﻭﺍﻳﺔ ﻓﻲ ﺍﻻﺳﺘﺒﺼﺎﺭ ﺝ ۱ ﺡ ۱۳۲۱ ﺃﺑﻮ ﺟﻌﻔﺮ ﻣﻦﻏﻴﺮ ﺗﻘﻴﻴﺪ ﺑﺎﻟﻨﺤﻮﻱ ﻭﻋﻠﻴﻪ ﻓﺎﻟﻈﺎﻫﺮ ﺃﻧﻪ ﺃﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﯿﺴﯽﺛﻘﻪ
۳ .ﺃﺑﻮ ﺍﻟﺠﻮﺯﺍﺀ :ﺍﻟﻤﻨﺒﻪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺘﻴﻤﻲﺁﻗﺎﯼ ﻧﺠﺎﺷﯽ ﺩﺭ ﺭﺟﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ( ﺻﺤﯿﺢ ﺍﻟﻤﺬﻫﺐ ﻟﻪﮐﺘﺎﺏ )ﻭﺍﻭﺑﺎﻟﻘﺎﺳﻢ ﺧﻮﺋﯽ ﻫﻢ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﺛﯿﻖ ﮐﺮﺩﻩ.
۴ .ﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻮﺍﻥ ﺗﻮﺛﯿﻘﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ ﺧﻮﺋﯽ(ﺍﻟﺤﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻮﺍﻥ ﺍﻟﻜﻠﺒﻲ ﻣﻮﻻﻫﻢ ﻛﻮﻓﻲ ﻋﺎﻣّﻰ ﻭﺃﺧﻮﻩﺍﻟﺤﺴﻦ ﻳﻜﻨّﻰ ﺃﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺛﻘﺔ ﺭﻭﻳﺎ ﻋﻦ ﺃﺑﻲ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡﻭﻟﻴﺲ ﻟﻠﺤﺴﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻭﺍﻟﺤﺴﻦ ﺃﺧﺺّ ﺑﻨﺎ ﻭﺃﻭﻟﻰ ﺭﻭﻯ ﺍﻟﺤﺴﻴﻦﻋﻦ ﺍﻻﻋﻤﺶ ﻭﻫﺸﺎﻡ ﺑﻦ ﻋﺮﻭﺓ ﻭﻟﻠﺤﺴﻴﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﺗﺨﺘﻠﻒ ﺭﻭﺍﻳﺎﺗﻪﺃﺧﺒﺮﻧﺎ ﺇﺟﺎﺯﺓ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺍﻟﻘﺰﻭﻳﻨﻲ ﻗﺪﻡ ﻋﻠﻴﻨﺎ ﺳﻨﺔ ﺃﺭﺑﻌﻤﺎﺋﺔﻗﺎﻝ : ﺃﺧﺒﺮﻧﺎ ﺃﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻰ ﻗﺎﻝ : ﺣﺪّﺛﻨﺎ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠّﻪ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ ﺍﻟﺤﻤﻴﺮﻱ ﻋﻦ ﻫﺎﺭﻭﻥ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﻋﻨﻪ ﺑﻪ ) ( ﺇﻧﺘﻬﻰ ) .ﻭﻣﺎ ﺫﻛﺮﻩ ﻇﺎﻫﺮ ﻓﻲ ﺃﻥّ ﺍﻟﺤﺴﻦ ﻛﺎﻥ ﺃﻳﻀﺎً ﻋﺎﻣّﻴﺎً ﻭﺍﺳﺘﻔﺎﺩﺑﻌﻀﻬﻢ : ﺃﻥّ ﺍﻟﺘﻮﺛﻴﻖ ﻓﻲ ﻛﻼﻣﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺤﺴﻦ ﻭﻟﻜﻨﻪ ﻓﺎﺳﺪﺑﺎﻝ ﺍﻟﺘﻮﺛﻴﻖ ﺭﺍﺟﻊ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺤﺴﻴﻦ : ﻓﺎﻧّﻪ ﺍﻟﻤﺘﺮﺟﻢ ﻭﺟﻤﻠﺔ ( ﻭﺃﺧﻮﻩ ﺍﻟﺤﺴﻦ ﻳﻜﻨّﻰ ﺃﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ ) ﺟﻤﻠﺔ ﻣﻌﺘﺮﺿﺔ ﻭﻗﺪ ﺗﻜﺮّﺭ ﺫﻟﻚ ﻓﻲﻛﻼﻡ ﺍﻟﻨﺠﺎﺷﻲ ﻓﻲ ﻋﺪّﺓ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻨﻬﺎ ﻓﻲ ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺃﺣﻤﺪﺑﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠّﻪ ﺃﺑﻲ ﺍﻟﺜﻠﺞ.
۵ . ﻋﻤﺮﻭ ﺑﻦ ﺧﺎﻟﺪ ﺍﻟﻮﺍﺳﻄﯽ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎﻗﺮ ﻭﺻﺎﺩﻕ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ ﺧﻮﺋﯽ ﺩﺭ ﻣﻌﺠﻢ ﺧﻮﺩ ﺗﻮﺛﯿﻘﺶ ﮐﺮﺩﻩ.
ﺣﺪﯾﺚ ﺑﻌﺪﯼ (ﻗﺎﻝ ﻟﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻋﻤﻴﺮ ﻋﻦ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦﺳﻨﺎﻥ ﻗﺎﻝ ﺳﺄﻟﺖ ﺃﺑﺎ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻠﻪ (ﻉ ) ﻋﻦ ﺍﻟﻤﺘﻌﺔ ﻓﻘﺎﻝ ﻻ ﺗﺪﻧﺲﻧﻔﺴﻚ ﺑﻬﺎ )ﺑﺤﺎﺭ ﺍﻻﻧﻮﺍﺭ ﺡِ۱۰۰ ﺍﺑﻮﺏ ﺍﻟﻤﺘﻌﻪ ﺹ۱۰۳ ( ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎﺩﻕ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪﺑﺎ ﺻﯿﻐﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﺧﻮﺩﺕ ﺭﺍ ﺁﻟﻮﺩ ﻧﮑﻦ ).
ﺭﺟﺎﻝ ﺣﺪﯾﺚ
۱ . ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻋﻤﻴﺮ ﺍﻟﺒﺰﺍﺯ :ﺑﻴﺎﻉ ﺍﻟﺴﺎﺑﺮﻱ ﻕ، ﺿﺎ [ ﺟﺦ] ﺛﻘﺔ[ﺳﺖ] ﻳﻜﻨﻰ ﺃﺑﺎ ﺃﺣﻤﺪ ﻣﻦ ﻣﻮﺍﻟﻲ ﺍﻷﺯﺩ ﻭ ﺍﺳﻢ ﺃﺑﻲ ﻋﻤﻴﺮ ﺯﻳﺎﺩ[ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻰ ] ﻣﻦ ﺃﻭﺛﻖ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻋﻨﺪ ﺍﻟﺨﺎﺻﺔ ﻭ ﺍﻟﻌﺎﻣﺔ ﻭ ﺃﻧﺴﻜﻬﻢ ﻭﺃﻭﺭﻋﻬﻢ ﻭ ﺃﻋﺒﺪﻫﻢ، ﻭ ﻗﺪ ﺫﻛﺮﻩ ﺍﻟﺠﺎﺣﻆ ﻓﻲ ﻛﺘﺎﺑﻪ ﻓﻲ ﻓﺨﺮﻗﺤﻄﺎﻥ ﻋﻠﻰ ﻋﺪﻧﺎﻥ ﺑﺬﻟﻚ، ﻭ ﺫﻛﺮ ﺃﻧﻪ ﻛﺎﻥ ﺃﻭﺣﺪ ﺃﻫﻞ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﻓﻲﺍﻷﺷﻴﺎﺀ ﻛﻠﻬﺎ ﺃﺩﺭﻙ ﻣﻦ ﺍﻷﺋﻤﺔ ﺛﻼﺛﺔ ﺃﺑﺎ ﺇﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﻮﺳﻰ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻭ ﻟﻢ ﻳﺮﻭ ﻋﻨﻪ، ﻭ ﺭﻭﻯ ﻋﻦ ﺃﺑﻲ ﺍﻟﺤﺴﻦ ﺍﻟﺮﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ، ﻭ ﺭﻭﻯ ﻋﻨﻪ ﺃﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﯿﺴﯽ *ﺭﺟﺎﻝﺍﺑﻮﺩﺍﻭﻭﺩ ﺑﺎﺏ ﺍﻟﻤﯿﻢ.
۲ . ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﺳﻨﺎﻥ :ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭﮐﻪ ﺑﺮﻗﯽ ﺩﺭ ﺭﺣِﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺏ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺍﺑﯽ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺣِﻌﻔﺮ ﺻﺎﺩﻕ
ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ.
ﺣﺪﯾﺚ ﺑﻌﺪﯼ
-۳۶ ، [ﻛﺘﺎﺏ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻭ ﺍﻟﻨﻮﺍﺩﺭ] ﺍﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻋﻤﻴﺮ ﻋﻦ ﻫﺸﺎﻡ ﺑﻦ ﺍﻟﺤﻜﻢ ﻋﻦ ﺃﺑﻲ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻠﻪ ( ﻉ ) ﻗﺎﻝ ﻣﺎ ﺗﻔﻌﻠﻬﺎ ﻋﻨﺪﻧﺎ ﺇﻻﺍﻟﻔﻮﺍﺟﺮ. ﺑﺤﺎﺭ ﺟﻠﺪ ۱۰۰ﺍﺑﻮﺍﺏ ﺍﻟﻤﺘﻌﻪ ﺻﻔﺤﻪ ۱۰۳* ( ﺍﺑﯽ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻠﻪﺻﺎﺩﻕ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻮﺍﻝ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﺻﯿﻐﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻣﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺒﯿﺚ ﻭ ﻓﺎﺟﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ )ﺍﺑﻦ ﺍﺑﯽ ﻋﻤﯿﺮ ﮐﻪ ﺗﻮﺛﯿﻘﺶ ﮔﺬﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﻫﺸﺎﻡ ﺑﻦ ﺍﻟﺤﮑﻢ : ﺁﻗﺎﯼﻧﺠﺎﺷﯽ ﻫﻢ ﻫﺸﺎﻡ ﺑﻦ ﺣﮑﻢ ﺭﺍ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﮐﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﺭﺟﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺏﺍﻟﻬﺎﺀ (ﻭ ﺭﻭﻯ ﻫﺸﺎﻡ ﻋﻦ ﺃﺑﻲ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻠﻪ ﻭ ﺃﺑﻲ ﺍﻟﺤﺴﻦ ﻣﻮﺳﻰﻋﻠﻴﻬﻤﺎ ﺍﻟﺴﻼﻡ، ﻭ ﻛﺎﻥ ﺛﻘﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﺮﻭﺍﻳﺎﺕ، ﺣﺴﻦ ﺍﻟﺘﺤﻘﻴﻖ ﺑﻬﺬﺍﺍﻷﻣﺮ ) ﺹ۴۳۴ﺍﺑﯽ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎﺩﻕ ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻧﻤﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ.
ﺣﺪﯾﺚ ﺑﻌﺪﯼ :
ﺃﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻰ ﻓﻲ ( ﻧﻮﺍﺩﺭ ) : ﻋﻦ ﺍﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻋﻤﻴﺮ ،ﻋﻦ ﻫﺸﺎﻡ ﺑﻦ ﺍﻟﺤﻜﻢ ، ﻋﻦ ﺃﺑﻲ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ( ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ) ﻓﻲﺍﻟﻤﺘﻌﺔ ﻗﺎﻝ : ﻣﺎ ﻳﻔﻌﻠﻬﺎ ﻋﻨﺪﻧﺎ ﺇﻻ ﺍﻟﻔﻮﺍﺟﺮ . ـ ﻧﻮﺍﺩﺭ ﺃﺣﻤﺪ ﺑﻦﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻰ : ۸۷ | ۲۰۰ﺍﺑﻦ ﺍﺑﯽ ﻋﻤﯿﺮ ﺗﻮﺛﯿﻘﺶ ﮔﺬﺷﺖﻫﺸﺎﻡ ﺑﻦ ﺍﻟﺤﮑﻢ ﻫﻢ ﺗﻮﺛﯿﻘﺶ ﮔﺬﺷﺖﺍﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﯿﺴﯽ ﻫﻢ ﺗﻮﺛﯿﻖ ﺷﺪﻩ .