وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
سوال: آیا نصّی در قرآن و سنّت دالّ بر این که کعبه، بیتُ‌اللّه است، وجود دارد؟
پاسخ: بله در قرآن و احادیث کعبه به عنوان «بیت الله» معرفی شده است:
در قرآن: خداوند در دو جا کعبه را به خود نسبت داده است و فرموده است: «بیتی» یعنی: خانه ی من. (بقره/۱۲۵ و حج/۲۶)
لازم به ذکر است که در چند جای قرآن کلمه ی «البیت» به کار رفته است که منظور «بیت الله» می باشد. (بقره/۱۲۵، آل عمران/۹۷، حج/۲۶، قریش/۳)
در حدیث: در احادیث هم کلمه ی «البیت» آمده است که منظور «بیت الله» است و در برخی احادیث از کعبه به عنوان «بیت الله» یاد شده است. به عنوان مثال:
عقبه بن عامر می گوید: «نَذَرَتْ أُخْتِی أَنْ تَمْشِیَ إِلَى بَیْتِ اللهِ وَأَمَرَتْنِی أَنْ أَسْتَفْتِیَ لَهَا النَّبِیَّ صلى الله علیه وسلم فَاسْتَفْتَیْتُهُ فَقَالَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ: لِتَمْشِ وَلْتَرْکَبْ»: «خواهرم نذر کرده بود که پیاده به بیت الله برود. به من گفت: این مساله را از پیامبر صلى الله علیهوسلم بپرسم. از پیامبر پرسیدم و درجواب فرمود: هرمقدار که مى تواند پیاده برود، وقتى که نتوانست سوار شود». (متفق علیه)
اصالتِ این تعبیر (بیتُ‌اللّه بودن) برایِ کعبه به چه زمانی برمی‌گردد؟ و به چه دلیل این استعاره به کار رفته است ؟
پاسخ: از همان ابتدا که کعبه ساخته شد، تعبیر «بیت الله» هم برای آن اطلاق شد و این اولین خانه ای بود که از حیث قدمت و حرمت با دست انبیاء جهت پرستش و نیایش صحیح خداوند یکتا برای مردم ساخته شد.
چنانچه خداوند در قرآن می فرماید: «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّهَ مُبَارَکاً وَهُدًى لِّلْعَالَمِینَ» (آل عمران/۹۶): «نخستین خانه ای که برای مردم بنیانگذاری شد، خانه ای است که در مکّه قرار دارد و مبارک و پربرکت است و آنجا هدایت جهانیان است».
اما در پاسخ به این سوال که به چه دلیل این استعاره به کار رفته است، باید بگویم:
خانه در بین انسان ها، محلی است که می شود در آنجا صاحب خانه را ملاقات کرد و با او ارتباط برقرار کرد و می توان در آنجا مهمان صاحب آن خانه شد و مهمان در خانه ی او بیشتر مورد توجه قرار می گیرد و در واقع دیدن یک شخص در خانه اش با دیدن او در بیرون متفاوت است.
در مورد الله متعال هم اگر چه می شود همه جا با او ارتباط برقرار کرد اما مکان هایی در دنیا قرار دارد که به خاطر ویژگی هایی که دارند انسان در آنجا بیشتر به یاد خدا می افتد و در آنجا بیشتر و زودتر می تواند با خدا ارتباط برقرار کند و در آن مکان بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. به همین جهت در کعبه هم توجه و رحمت های خداوند بیشتر است به همین خاطر آنجا را «بیت الله» می گویند.
نویسنده: امید خزاعی