وقت توقف در عرفه

توقف در عرفه پس از زوال خورشید در روز عرفه آغاز شده و تا غروب خورشید می‌‌باشد. و زمان توقف تا طلوع فجر شب دهم ادامه دارد. و هر‌‌کس قبل از زوال خورشید یا شب‌هنگام وارد عرفه شود، جایز است. اما سنت وارد شدن به عرفه بعد از زوال می‌‌باشد. و هرکس یک شب یا یک روز یا حتی لحظه‌‌ای در عرفه توقف داشته باشد، کفایت می‌‌کند.

کسی‌که روز در عرفه توقف کند و قبل از غروب، عرفه را ترک کند، درحقیقت امر واجب را ترک کرده است. و در این زمینه عملی از اعمال اهل جاهلیت داشته است که قبل از غروب خورشید به سوی مزدلفه حرکت می‌‌کردند. و در این زمینه با عمل رسول الله صلی الله علیه وسلم مخالفت کرده است؛ زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم پس از غروب خورشید به سوی مزدلفه حرکت نمود. و در این‌‌صورت گنه‌‌کار بوده و باید توبه کند و حجش صحیح است اما نه بدون نقص.

عَنْ عُرْوَهَ بْنِ مُضَرِّسِ رضی الله عنه قَالَ: أَتَیْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم بِالمُزْدَلِفَهِ حِینَ خَرَجَ إِلَى الصَّلَاهِ، فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنِّی جِئْتُ مِنْ جَبَلَیْ طَیِّئٍ أَکْلَلْتُ رَاحِلَتِی، وَأَتْعَبْتُ نَفْسِی، وَاللَّهِ مَا تَرَکْتُ مِنْ حَبْلٍ إِلَّا وَقَفْتُ عَلَیْهِ، فَهَلْ لِی مِنْ حَجٍّ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «مَنْ شَهِدَ صَلَاتَنَا هَذِهِ، وَوَقَفَ مَعَنَا حَتَّى نَدْفَعَ وَقَدْ وَقَفَ بِعَرَفَهَ قَبْلَ ذَلِکَ لَیْلًا، أَوْ نَهَارًا، فَقَدْ أَتَمَّ حَجَّهُ، وَقَضَى تَفَثَهُ».^[۱]

عُروَه بن مُضَرِّس رضی الله عنه می‌‌گوید: زمانی که رسول الله صلی الله علیه وسلم در مزدلفه برای نماز خارج شد نزدش رفتم و گفتم: ای رسول الله! من از دو کوه طیء (سَلمی و اَجَا) آمدم. مرکبم را غذا دادم و خودم را خسته کردم. نزد هر تل ماسه‌ای توقف کردم. آیا حج من پذیرفته است؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «هر‌‌کس در این نماز (نماز صبح در مزدلفه) شرکت داشته باشد و همراه ما توقف (وقوف) کند تا حرکت کنیم و قبل از این، شبی یا روزی در عرفه توقف کرده باشد، حجش کامل شده و مناسکش که بر او واجب بوده، انجام داده است».

[۱]– صحیح؛ ابوداود حدیث شماره ۱۹۵۰ و ترمذی حدیث شماره ۸۹۱ با لفظ ترمذی