وظیفه‌ی علما در برابر گسترش (باورهای) باطل ‏

تردیدی نیست که هدایت مردم ثمره‌ی گسترش علوم اسلامی در جامعه است. اما ملاحظه می‌شود که در روزنامه‌ها، عموم رسانه‌های گروهی و نظام درسی گسترش باطل بیشتر است، موضع علما و دعوت‌گران در این باره چیست؟

الحمدلله،

این واقعیتی است که نه تنها در این زمان، بلکه در همه‌ی زمان‌ها بوده است. بطور قطع الله را در این امرحکمتی ‌است. همان طور که می‌فرماید:[‌وَمَا أَکْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِینَ (۱۰۳) ]

(بیشتر مردم هر چند حریص باشی [و اصرار کنی] ایمان نمی‌آورند). «یوسف/۱۰۳»

در جای دیگر الله می‌فرماید:[ وَإِنْ تُطِعْ أَکْثَرَ مَنْ فِی الْأَرْضِ یُضِلُّوکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ‌  ‌‌

«اگر از بیشتر کسانی که در زمین هستند [مردم] پیروی‌‌کنی، تو را از راه الله منحرف می‌سازند(. «انعام/۱۱۶»

این وضعیت در جاهای گوناگون متفاوت است:

در بعضی شهرها بیشتر و در بعضی کمتر، در قبیله‌ای زیاد و در قبیله‌ای دیگر ‌کم است به همین شکل در کشورها‌ی مختلف، متفاوت است.اما به نسبت همه‌ی بشریت متأسفانه اکثرشان در گمراهی‌اند. البته به نسبت برخی دولت‌ها، شهرها، روستاها، و قبایل (میزان گمراهی) متفاوت است، لذا علما باید با انگیزه و احساس مسئولیت فعال باشند و باطل‌پرستان از آنان فعال‌تر نباشند، بلکه باید فعالیت و تلاش‌شان در ابراز حق و دعوت به آن هر جا که باشند، بیشتر باشد؛ در راه ماشین، هواپیما، فضاپیما، خانه و در هر جا که باشند به بهترین روش با منکرات به مقابله بپردازند و با شیوه‌ای نیکو، و با آرامش و نرمی دعوت دهد.

الله تعالی می‌فرماید:[ ادْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَالْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ ]  ‌‌

(مردمان را با سخنان استوار و بجا و اندرزهای زیبا به راه پروردگارت بخوان و با ایشان به شیوه هر چه نیکوتر و بهتر گفتگو کن) «نحل/۱۲۵»

و می‌فرماید:[ فَبِمَا رَحْمَهٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ] ‌‌‌

(از پر تو رحمت الهی است که تو با آنان نرمش نمودی، و اگر درشت‌خوی وسنگ‌دل بودی از پیرامون تو پراکنده می‌شدند). «آل عمران/۱۱۹»

پیامبرصَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ  می‌فرماید: «مَن دَلَّ عَلی خَیرٍ فَلَهُ مِثلُ أجرِ فاعِلِهِ»:

(هر کس‌‌به کار خیری راهنمایی کند همانند: پاداش انجام دهنده‌ی آن ثواب کسب می‌کند). مسلم (۱۸۹۳)

و می‌فرماید: «إنَّ الرِّفقَ لا یَکونُ فی شَیءٍ إلّا زانَهُ، و لا یُنزَعُ مِن شَیءٍ إلّا شانَهُ»:

(نرمی در هر کاری باشد آن کار را ارزشمند می‌کند و از چیزی برداشته نمی‌شود مگر این که باعث بی‌ارزش شدن آن می‌گردد).

لذا برای علما سکوت، مجال حرف زدن به اهل بدعت، جاهلان و افراد بی‌دین‌دادن روا نیست، چرا که این اشتباه بزرگی است که موجب رشد شر، بدعت، پنهان شدن خیر، کم شدن آن و پنهان شدن سنت شود. به این ترتیب بر علما واجب است که حق را بگویند و به حق دعوت دهند، باطل را رد کنند و خطر آن را هشدار دهند، و باید این با علم بصیرت باشد.

الله تعالی می‌فرماید:[ قُلْ هَذِهِ سَبِیلِی أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِیرَهٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِی وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ (۱۰۸)] ‌

(بگو این راه من است که با آگاهی و بینش به سوی الله می‌خوانم و پیروان من هم این چنین می‌باشند و خداوند پاک است و من از مشرکان نیستم (۱۰۸)). «یوسف/۱۰۸»

این پس از توجه به اسباب یادگیری علم باشد؛ که عبارتند از: یادگیری علم از محضر علما، سؤال از مسایل مشکل، حضور در جلسات دروس علمی، زیاد تلاوت کردن قرآن ، تدبر در قرآن و رجوع به احادیث صحیح تا بهره‌مند گردد و به نشر علم همان طور که از علما آموخته است با دلیل به نشر علم بپردازد.

علاوه بر این‌ها اخلاص، نیت صالح و تواضع داشته باشد و لازم است برای نشر علم با انگیزه و تمام توان فعال و حریص باشد و نباید باطل‌پرستان در باطل خود فعال‌تر باشند و موفق‌تر عمل کنند. به این ترتیب باید حریص باشی که برای آخرت مسلمانان نفع برسانی! این وظیفه‌ی علما‌ی پیشکسوت و جوان است که هر جا باشند، حق را با دلایل شرعی  گسترش دهند و مردم را بر این امر تشویق کنند و از باطل بر حذر دارند و مردم را از آن متنفر کنند تا به آیات زیر عمل کرده باشند.

الله تعالی می‌فرماید:«  ‌وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى»:

(در راه نیکی و تقوا همدیگر را یاری و پشتیبانی کنید). «مائده/۲»

می‌فرماید: « وَالْعَصْرِ (۱) إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ (۲) إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ (۳) »«عصر/۱-۳»

[سوگند به زمان. که انسان در زیانکاری است. مگر آنان که ایمان آورده اند و کردارِ شایسته کرده اند و همدیگر را به حق سفارش و همدیگر را به شکیبایی توصیه کرده اند.]

علما این گونه هستند که در هر جا به سوی الله دعوت می‌دهند و به خیر و سعادت راهنمایی می‌کنند و بخاطر الله و بندگانش با نرمی و ملایمت نصیحت و امر به معروف ونهی از منکر می‌کنند. دعوت می‌دهند تا دعوت‌شان نتیجه دهد و همه عاقبت به خیر شوند و از نیرنگ دشمنان در امان بمانند. «و الله ‌المستعان»

شیخ ابن باز- مجله البحوث عدد(۳۶)، ص (۱۲۵)

مقاله پیشنهادی

نشانه‌های مرگ

مرگ انسان با افتادن و شل شدن دو طرف گیج‌گاه، کج شدن بینی، افتادن دست‌ها، …