وجوب اقامۀ دولت اسلامی (۱)

وجوب اقامۀ دولت اسلامی (۱)

صحبت درباره‌ی واجب‌بودن اقامه‌ی دولت اسلامی ‌از بدیهیات شرعی می‌باشد، لیکن بخاطر شدّت زیاد غربت این موضوع، نیکو می‌دانیم که مختصری مجمل را از نصوص و اجماعات دالّه بر آن را بیاویم.

الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَإِذۡ قَالَ رَبُّکَ لِلۡمَلَٰٓئِکَهِ إِنِّی جَاعِلٞ فِی ٱلۡأَرۡضِ خَلِیفَهٗۖ قَالُوٓاْ أَتَجۡعَلُ فِیهَا مَن یُفۡسِدُ فِیهَا وَیَسۡفِکُ ٱلدِّمَآءَ وَنَحۡنُ نُسَبِّحُ بِحَمۡدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَۖ قَالَ إِنِّیٓ أَعۡلَمُ مَا لَا تَعۡلَمُونَ٣٠﴾ [البقره: ۳۰]

«و (بیاد بیاور) هنگامی‌را که پروردگارت به فرشتگان گفت: من در زمین جانشینی قرار خواهم داد گفتند: آیا کسی را در آن قرار می‌دهی که در آن فساد و خونریزی کند؟ ما تسبیح و حمد تو را به جا می‌آوریم و تو را تقدیس می‌کنیم پروردگار فرمود: یقیناً من می‌دانم آنچه را که شما نمی‌دانید».

قرطبی : می‌گوید: «این آیه اصلی است در نصب امام و خلیفه که به او گوش داده و اطاعت شود، تا بوسیله‌ی او کلمه‌ی‌شان جمع گردد و احکام خلیفه بوسیله‌ی آن تنفیذ گردد، و در واجب بودن آن، نه در بین امّت و نه در بین ائمه اختلافی وجود ندارد، جز آنچه که از الأعصم روایت شده، و در واقع او از شریعت اصم (ناشنوا) گشته و نیز هرکسی که همانند سخن او را بگوید و رأی و مذهب او را پیروی کند».^([۱])

و الله تعالی می‌فرماید: «﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ أَطِیعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِی ٱلۡأَمۡرِ مِنکُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِی شَیۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن کُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡیَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِکَ خَیۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِیلًا۵٩﴾ [النساء: ۵۹]

«ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! اطاعت کنید الله را، و اطاعت کنید پیامبر، و صاحبان امر تان را، و اگر در چیزی اختلاف کردید، آن را به الله و پیامبر باز گردانید؛ اگر به الله و روز قیامت ایمان دارید، این بهتر و خوش فرجام‌تر است».

امام ابن کثیر در تفسیر آن می‌گوید: «ظاهر این است که – الله اعلم – این آیه درباره‌ی جمیع صاحبان امر، از امرا و علما، عام می‌باشد».

و وجه دلالت از آیه این است که الله به اطاعت کردن از صاحبان امر، امر کرده است، و امر، دلیل بر وجوب می‌باشد و الله تعالی به اطاعت‌کردن از چیزی که وجود ندارد امر نمی‌کند، پس بر امّت معین شده که امامی ‌برای خودشان نصب کنند.

[۱]– الجامع: ۱/۲۶۴٫